Veredelde fouten

Kunstenaarsduo Jodi (Joan Heemskerk en Dirk Paesmans) neemt geen genoegen met de als vanzelfsprekend gepresenteerde computer, maar houdt zich bezig met de wijze waarop communicatie (of miscommunicatie) binnen het medium tot stand komt. Jodi tracht deze codes bloot te leggen, maar zegt geen verbeteringen te willen aandragen. Het gaat Heemskerk en Paesmans juist om het verkennen van de mogelijkheden van het medium. Ondanks dat is een kritische blik op de ondoorgrondelijkheid van de pc duidelijk aanwezig.

Bij alle werken in de solotentoonstelling in Montevideo is te zien hoe het duo de computer in al zijn facetten (games, internet, programmering) letterlijk binnenstebuiten keert. De normale omgangsnormen met de pc zijn in de prullenbak beland. Sportwagens draaien alleen nog om hun as en hebben het eigenlijke parcours gedag gezegd. Het bureaublad, dat anders zo leeg en overzichtelijk mogelijk wordt gehouden, is bezaaid met iconen. ‘Cheats‘ die in een spel doorgaans alleen gebruikt worden om jezelf uit benarde situaties te redden, zijn nu de normale manier van voortbewegen.

Geregelde onregelmatigheden

Ja, Jodi zet de boel wel op zijn kop, maar het is meer dan enkel ‘spielerei’. Door al deze ingrepen komen de onregelmatigheden van de systemen aan het licht. Driver, een indrukwekkende installatie van verschillende racespellen, toont de mate van eigen inbreng (intelligentie) van de spellen. Alle auto’s zijn ingesteld om alleen maar rechtsom te rijden, maar waar bij het ene spel een perfect cirkelvormig bandenspoor ontstaat, staat het andere verschuivingen toe waardoor de auto in kwestie zich toch nog weet voort te bewegen. Al lijkt dit te duiden op imperfectie, in werkelijkheid ligt hier een ingewikkeldere programmatuur, die meer mogelijkheden toe laat, aan ten grondslag.

In My % Desktop zien we hoe de pc is uitgerust voor het oplossen van de menselijke fouten. Bij elke gedachteloze kopie die van een bestand wordt gemaakt, wijst de computer zelf een naam toe. Dit lijkt prettig omdat de namen een seriële logica bezitten (alias1, alias2, alias3 etc), maar door het veelvuldig kopiëren leidt het tot onleesbare namen en crashes. Slechts tot op zekere hoogte kan de pc als buffer dienen voor de menselijke onbedachtzaamheid.

Esthetiek van bliepjes

Het onderwerp van Jodi’s onderzoek (de intrinsieke werking van de pc) doet wat gedateerd aan. Iedereen weet inmiddels dat de programmatuur veel ingewikkelder is dan de ogenschijnlijke eenvoud van het gebruiksvoorwerp. Veel mensen zijn blij toe dat ze zich niet in deze problemen hoeven te verdiepen om toch profijt te kunnen hebben van de mogelijkheden van de computer. Maar Jodi gaat verder dan analyse of conclusie. De kracht zit hem vooral in het verpakken van hun bevindingen in een esthetisch jasje. Een nieuwe poëzie van bliepjes en systeemtekens. Een nieuwe esthetiek waarin My % Desktop niet meer chaos en wanorde is, maar dichter in de buurt komt van een Wagneriaanse symfonie.