Alex Prager - Compulsion - Voyeuristische dromen en geënsceneerd drama in retro-setting

Kijken en bekeken worden, Freudiaanse, seksuele ‘doodsdrift’ én de eindeloze beeldenstroom van dramatische gebeurtenissen die we in ons collectieve geheugen opslaan: Compulsion, de nieuwste fotografie serie van Alex Prager (L.A. 1979), stipt aardig wat thema’s aan.
De tentoonstelling van haar werk is onderdeel van de Paul Huf prijs, die zij dit jaar in ontvangst nam. Foam kent deze prijs jaarlijks toe aan een veelbelovende internationale fotograaf onder de 35 jaar. Werk van de Amerikaanse fotografe en filmmaakster Prager werd eerder tentoongesteld in New York, Londen en Tokyo en is onder meer aangekocht door het MoMA. In Compulsion zet Prager haar inmiddels typerende All American retro-beeldtaal in voor iconische beelden van menselijk drama en ons aanschouwen hiervan. Elke foto koppelt de fotografe aan een oog: een referentie naar het ‘kijken-naar’.

4.01 PM Sun Valley

Eye #3 (House Fire)

Prager herschept bekende taferelen tot archetypische en geësthetiseerde beelden. Een brandend huis staat in een vreemde, geïsoleerde setting. Er is geen mens of brandweerman te zien en het helgele huis zelf doet denken aan een Ikea-bouwpakket. Is dit echt?
De foto refereert aan Joan Sternfeld’s McLean, Virginia, December 1978, waarop te zien is hoe een brandweerman rustig een pompoen uitzoekt, terwijl in de verte een boerderij in lichterlaaie staat. Wat de argeloze kijker niet weet, is dat het om een oefening ging. Van een echte, dramatisch brand was geen sprake. Zo snijdt Prager nog een thema aan: wat is echt, wat niet?

Seks en surrealisme
Prager liet zich inspireren door Weegee (1899-1968) en Metinides (1934): legendarische fotografen van ongelukken en misdaad. Metinides achtervolgde ambulances in Mexico-Stad; Weegee had een deal gesloten met de locale politiemacht van New York.
De gelijkenis in thematiek is meteen te herkennen: sommige foto’s heeft Prager op eigen wijze gekopieerd. Maar die enscenering, de kleurrijke beeldtaal en ironische toon onderscheiden haar direct van haar voorbeelden.

Ook film beïnvloedde Prager. Naast films van David Lynch wordt Un chien andalou uit 1929 (Salvador Dalì en Luis Buòuel) aangedragen als inspiratiebron. In deze surrealistische klassieker ziet een mannelijk personage een ongeluk gebeuren, om vervolgens bezeten te worden door irreële begeerte. Net als bij Dalì, ligt ook bij Prager doodsdrift en seksuele drift dicht bij elkaar.
In haar korte film La Petite Mort, onderdeel van Compulsion, dendert een trein af op een lieftallige vrouw met rood haar. Ze staat op het spoor, door wanhoop bevangen. Op het moment van impact valt de vrouw achterover in een sloot. Als ze uit het water rijst, staart een groep onbekenden haar aan. Ze wordt onweerstaanbaar aangetrokken door een man in hun midden, maar valt dan neer. Het beeld keert terug naar de trein en het lichaam van de vrouw naast het spoor, haar rode haar uitgewaaierd over het gras.

Het zijn de meest essentiële onderdelen van het leven: seks en de dood. Het ene het begin, het andere het einde. Prager’s serie roept op dat gebied interessante vraagstukken op: wat is de psychologie achter onze fascinatie met de dood? Zoals Prager zegt: ‘There is always the compulsion to watch’.
Ga dus naar Foam en bevredig je innerlijke ramptoerist. Aanschouw de sensuele, aangenaam ogende ellende, zonder schuldgevoel. Het drama is immers niet echt, al is het effect van het beeld er niet minder om. Het gevoel ultiem te leven uit zich immers niet alleen het sterkst in de doodsangst van het slachtoffer, maar ook in de opluchting van de voyeur die zich gelukkig prijst, omdat hij zelf aan de dans ontsprongen is.

Naar aanleiding van de tentoonstelling Compulsion toont het Amsterdamse Ketelhuis op zondag 7 oktober twee films: La Petite Mort, de nieuwste korte film van Alex Prager en The Red Shoes, een film die diende als inspiratiebron voor zijn werk. Meer informatie hierover is te vinden op:
http://cineville.nl/films/foam-cineville-presenteren-alex-prager-het-ketelhuis