Stugge grootvader laat zich niet uit zijn veld slaan
Met stramme benen staat Maatandi op uit zijn bed, een hangmat in de open lucht. Hij laat zijn kippen scharrelen en aait liefdevol zijn twee runderen. Met de zonsopgang wordt de rest van de natuur wakker en Maatandi leidt zijn ossen naar de akker om het veld te ploegen. Het landschap is arcadisch, de beelden zijn idyllisch en Maatandi lijkt helemaal in zijn element, tot zijn geitenhoudende buurjongen luidkeels belt op zijn mobieltje en zo de natuurlijke rust verstoord.
En daarmee is de toon meteen gezet. De schoonheid van het eenvoudige boerenleven wordt bedreigd door allerlei moderne uitvindingen die het vrome leven met en in de natuur ondermijnen. Op de markt kan Maatandi, die ver in de tachtig is, alleen nog maar gemodificeerde tomatenzaden kopen die zelf geen vruchtbare nakomelingen zullen krijgen. En één voor één hebben de andere boeren in het dorp het land van hun voorvaderen verkocht aan een projectontwikkelaar. Maar dan slaat de bliksem in de heilige boom van het dorp: een duister voorteken van de lokale goden, dat alleen afgewend kan worden met een bijzonder ritueel dat al vijftien jaar niet meer is uitgevoerd.
Iconische superheld
Als de laatste, stugge boer van het dorp is Maatandi de enige die kan zorgen voor dit graanoffer. De geïdealiseerde, zwijgzame Maatandi neemt deze plicht zonder veel morren op zich. De film, die bijna twee en een half uur duurt, neemt de tijd om te laten zien hoeveel zorg Maatandi heeft voor zijn akker. Zo word je met elk detail verder getrokken in de wereld van Maatandi. De enige machine die hij gebruikt is de waterpomp en hij proeft zelfs het voer voor zijn ossen om zeker te zijn van de kwaliteit. Het personage is zo iconisch als een superheld en kent eigenlijk geen gebreken. Nou ja, hij hoort misschien niet meer zo goed als vroeger. Nallandi, de acteur die hem speelt, hoeft maar weinig te doen. De diepe groeven van de tijd in zijn gezicht vertellen eigenlijk het hele verhaal. Hij lijkt de rol meer te leven dan te spelen. Het lijkt goed te gaan met de akker, maar dan slaat het noodlot toe: Maatandi wordt beschuldigd van de moord op een heilige pauw en gevangen gezet. Hij moet erop vertrouwen dat zijn klungelige kleinzoons en een breedbesnorde agent zich het traditionele boerenleven in rap tempo eigen kunnen maken, voordat de oogst mislukt en het ritueel faalt.
Andere wereld
The Last Farmer (M. Manikandan, 2021) is een moraliserende, antimoderne film die een kritische blik werpt op de maatschappelijke ontwikkelingen in India en pleit voor een terugkeer naar de oude, bijna verloren tradities. De conservatieve thema’s hebben ook een actueel ecologisch tintje: door de aanhoudende droogte is het boerenleven niet meer zo winstgevend als dat het ooit was. Maar ondanks de zware boodschap is The Last Farmer een vitale film. De fictieve wereld wordt met veel liefde en oog voor detail opgeroepen en er is meer dan genoeg luchtigheid om het melodrama af te wisselen. Daarmee biedt The Last Farmer precies waar je op hoopt bij een IFFR-film: een andere wereld om naar te kijken en een andere manier om naar de wereld te kijken.
The Last Farmer is van 3 tot 6 februari te zien tijdens de online editie van het IFFR.
