Film / Films

Akelig realistische pandemie

recensie: Contagion

Aardbevingen, tsunami’s, meltdowns en olierampen zijn direct waarneembaar en te verklaren.

De thriller Contagion confronteert de kijker met een onzichtbaar gevaar: een onbekend virus houdt de wereld in zijn greep.

~

De moderne mens beroert twee- tot drieduizend keer per dag zijn gezicht. Deurklinken, trapleuningen en boodschappenkarretjes zitten barstensvol bacteriën. Ook al ben je principieel handenschudweigeraar, je leeft door de lucht die je inademt. Nog voordat je hatsjie kunt zeggen, komt een ziekteverwekker via je ogen, neus of mond in je longen en bloed. Je wordt verkouden of krijgt de griep. Soms ontstaan er epidemieën, zoals de vogelgriep, SARS en de Mexicaanse varkenspest. Maar het kan veel erger…

Stuiptrekken
Beth Emhoff (Gwyneth Paltrow) keert misselijk terug van een zakenreis in Hongkong. Twee dagen later ligt ze met schuim op de mond te stuiptrekken om direct na aankomst in het ziekenhuis te overlijden. Doodsoorzaak onbekend. Thuisgekomen ontdekt echtgenoot Mitch (Matt Damon) dat zijn stiefzoontje met dezelfde symptomen het leven laat. Hijzelf blijkt immuun. Contagion schetst de apocalyptische pandemie met de sociale gevolgen en de strijd tegen het mysterieuze virus.

Net als in zijn Oscarwinnende Traffic (2000) hanteert regisseur Steven Soderbergh een narratieve stijl met een aantal subplots. Terwijl in korte tijd wereldwijd tientallen miljoenen slachtoffers vallen, ondernemen personages op verschillende locaties actie. Na de tragische gebeurtenissen krijgt Mitch Emhoff te maken met sociale onrust, plundering en moord en hij doet er alles aan om zijn dochter te beschermen. Supervisor Ellis Cheever (Laurence Fishburne) en dokter Erin Mears (Kate Winslet) onderzoeken het virus en tegelijkertijd speurt Leonora Orantes (Marillon Cotillard), epidemioloog van de Wereldgezondheidsorganisatie, in Hongkong naar de bron.

Farmacie

~

Het nadeel van al die verhaallijnen, waartussen overigens soepel wordt geschakeld, is dat er te weinig ruimte is voor karakterverdieping. Dit geldt ook voor Alan Krumwiede (Jude Law), een videoblogger die rept over een samenzwering van de farmaceutische industrie en de overheid. De film zelf had hier interessanter kunnen worden door stelling te nemen tegen maffiapraktijken van de pillenconcerns en corrupte politici. In plaats hiervan zetten de makers nota bene Krumwiede neer als malafide. De blogger, die ten onrechte beweert door een homeopathisch middel te zijn genezen, blijkt aan zijn campagne een vermogen te hebben verdiend.

De enige echte hoofdrolspeler van Contagion is het virus. Dit blijkt al tijdens de autopsie van Beth Emhoff. Nadat de cirkelzaag in haar voorhoofd is verdwenen, schrikken de pathologen zich de pleuris als ze constateren hoe het virus in de hersenen heeft huisgehouden. De cameravoering is niet gefocust op effectbejag maar op acteren en handelen. Subtiel is de wijze waarop de eerste besmetting in beeld is gebracht: Beth pakt wat nootjes uit een schaal, met dezelfde hand geeft ze haar credit card aan de ober, die stopt hem in de pinautomaat, pakt een glas, enzovoorts.

Horrorbeeld
De boodschap van deze medische paranoiathriller is akelig realistisch. De moderne wetenschap wordt steeds capabeler, maar sommige bacteriën en virussen zijn nauwelijks meer te beheersen. In de toekomst kan het maanden of misschien wel jaren duren voordat er een vaccin wordt gevonden. Dit horrorbeeld is veel afgrijselijker dan het fictieve beeld van bloedbrakende zombies of driekoppige monsters die over het plafond kruipen. Probeer maar eens niet geagiteerd te raken als je bedenkt wat je vandaag allemaal met je besmette handen deed voordat je aan je geïnfecteerde toetsenbord zat.