Film / Films

Wanhoop niet!

recensie: Meteóra

Meteóra verwijst naar de kloosters die op hoge rotspilaren gebouwd zijn. De kloosters zijn moeilijk toegankelijk, hetgeen symbool lijkt te staan voor de lijdensweg naar verlichting die de mens dien af te leggen. Een contemplatieve film waarin de elementen van de natuur een belangrijke bijrol spelen.

~

In deze film staan de moeilijk toegankelijke kloosters symbool voor de moeilijke, zelfs verboden ontluikende liefde tussen een monnik en een non. Om elkaar te kunnen ontmoeten dalen zij keer op keer af vanuit het hemelse naar het profane, waar hun lusten ontketend raken. De nadelige gevolgen van hun daden worden prachtig verbeeld door middel van animatie. De animaties zijn effectief door het verhaal verweven en ze verbeelden de onuitgesproken handelingen en gedachten van de twee hoofdpersonen. Dit levert prachtige scenes op, zoals de verbeelding van de hel en de zee van bloed. Daarnaast zijn ze prachtig in hun eenvoud. De animaties lijken op levende iconografie.

Beeldenpracht


Alleen de aanblik van die imposante kloosters, hoog op die luciferachtige bergen maakt al indruk. Een landschap dat op zichzelf al voldoende zegt en dat de regisseur prima weet te gebruiken om de kijker tot contemplatie te dwingen. Soms is het zelfs alsof de imposante rotspartijen de kijker aanschouwen. Met enige fantasie zijn gezichten terug te zien, hetzij als slangen naar de hemel gericht, hetzij als versteende blikken op aarde neerziend. Gecombineerd met prachtige gregoriaanse muziek en verstilde beelden, wordt het spirituele karakter van deze film benadrukt.

~

Tegenover de hemelse sferen en de sereniteit staat het aardse leven. Alsof er twee verschillende tijdssferen zijn tussen de kloosters van Meteora en het leven van alledag. Overigens is ook dat nog altijd traag, doch gespekt met meer praxis. Een oude man onthult aan Theo de schoonheid en verwondering van al die prachtige voorvallen op een dag, de olijfboom, de tomaat, het geluk van de vogels die van de watermeloenzaden kunnen snoepen. Een boerenknecht slacht een lam, die na een appetijtelijke picknick een voorbode voor de lustviering inluidt.

Beeldenstorm


Er zit een interessant stuk mystiek in de film wanneer de monnik Theo afdaalt in het labyrint. Hierbij houdt hij het contact met zijn geliefde non, Urania, middels een rode draad. Eenmaal aangekomen in het centrum treft hij een ongekruisigde Jezus aan en niet de minotaurus, zoals je zou verwachten gezien de hint naar de draad van Ariadne. Wanneer Theo Jezus alsnog kruisigt, stroomt het bloed zo rijkelijk dat Theo uit het labyrint verdreven wordt. Een van de mooiste scènes uit de film. Een prachtige culminatie van enkele heldenverhalen uit de rijke Griekse verhalentraditie.

~

Met het plaatsen van Jezus en niet de minotaurus, de stiermens, in het centrum van het labyrint vindt eens te meer een omkering van de strenge orthodoxe wetten plaats. De vleselijke lust tussen een monnik en een non zijn verboden. Door Jezus op te offeren in het centrum van het ‘pad van de inwijding’ (het labyrint) lijkt de monnik een nieuwe wending aan de orthodoxie te willen geven: Wij mensen van vlees en bloed, vinden God in de ziel van de ander.