Film / Films

Sprookjes in Irak

recensie: The Tiger and the Snow (La Tigre e la Neve)

Het is moeilijk jezelf te overtreffen als je de maker bent van de wereldberoemde film La vita e bella (1993). De Italiaanse regisseur Roberto Benigni speelt zelf de hoofdrol in de holocaustfilm, als de Italiaans-Joodse ober Guino die zijn zoontje tijdens hun deportatie naar het concentratiekamp vertelt dat alles wat er gebeurt onderdeel is van een spel. De film sleepte een indrukwekkend aantal nominaties en prijzen in de wacht, waaronder de Juryprijs in Cannes en een Oscar in 1998. In 2002 maakt Benigni een (dure) miskleun: Pinocchio, met een pijnlijk slechte vertolking van Benigni als marionet Pinocchio. In The Tiger and the Snow grijpt hij grotendeels terug op de sprookjesachtige succesformule van La vita e bella. Dit keer is het decor Irak (in werkelijkheid: Tunesië) tijdens de Golfoorlog van 2003.

~

Attilio de Giovanni (Benigni) werkt als professor aan een Universiteit. Al een hele tijd is hij verliefd op Vittoria (Nicoletta Braschi), een oorlogsjournaliste. Deze (obsessieve) verliefdheid is niet wederzijds. Toch reist hij haar overal achterna. Je zou zijn houding als romantisch kunnen betitelen, maar Attilio’s achtervolging wekt eerder de indruk van een stalker. Als hij van vriend Fuad (Jean Reno) hoort dat Vittoria tijdens een bombardement in Irak zwaar gewond is geraakt, krijgt zijn stalkersgedrag eindelijk een betekenis: hij moet Vittoria redden. Attilio’s droomwereld wordt een feit en Irak is geen oorlogsgebied, maar een sprookjesland geworden.

Net niet fraai genoeg

Origineel en vermakelijk zijn de scènes waarin hij voedsel, medicatie en zelfs een duikmasker (om Vittoria te voorzien van zuurstof) regelt, en daarin is hij zeker geslaagd. Waarom zijn clowneske rol in La vita e bella ontroering opwekt en in The Tiger and The Snow niet, heeft te maken met de sociale functie van zijn rol. Draaide het in La vita e bella om het leven van zijn zoontje, in The Tiger and the Snow draait het voornamelijk om zijn eigen egocentrische verliefde zelf.

~

Benigni’s statement tegen de oorlog is zeker aanwezig, maar niet zo fraai vertaald als in La vita e bella. De oorlog staat in de schaduw van Attilio’s poging om Vittoria in leven te houden. De wijze waarop hij een anti-oorlog statement probeert te maken is eenzijdig. De Irakese arts van het ziekenhuis is zo behulpzaam dat je je afvraagt of hij wel andere patiënten heeft. Irakese burgers steken hem bijna in iedere situatie de helpende hand toe terwijl een jonge nerveuze Amerikaan hem juist bijna doodschiet. Eigenlijk is The Tiger and The Snow een lieve dromerige film van een drukke Benigni die ons zo graag wil laten geloven in sprookjes.