Film / Films

Genie aan het werk

recensie: Me and Orson Welles

How the hell do I top this?’, vraagt Orson Welles zich hardop af bij het ondergaan van de staande ovatie die hem ten deelt valt na de première van zijn toneelstuk Julius Ceasar. Wij weten het antwoord, en dat maakt het bekijken van Me and Orson Welles alleen maar leuker.

~

Orson Welles: een wonderkind vol bravoure en arrogantie, maar ook een geniaal radio-, toneel-, en — zo zal later blijken — filmmaker. Tussen ritjes per ambulance(!) naar radioklussen elders in de stad door, is in 1937 de dan pas 22-jarige Welles bezig het Shakespearetoneelstuk Julius Ceasar in het New Yorkse Mercury Theatre van de grond te krijgen. Scholier Richard bluft zich bij Welles binnen en krijgt prompt een rolletje aangeboden. Niet alleen levert dit een soort coming-of-agefilm op, maar tevens zien we door Richards ogen hoe — moeizaam — een revolutionair toneelstuk tot stand komt, met acteurs in eigentijdse kleding in een kaal decor waarin duidelijk wordt verwezen naar de fascistische regimes van Europa.

Ensembefilm

Richard Linklater, die zich getuige zijn gevarieerde filmografie (waaronder A Scanner Darkly, Tape en Before Sunset) op een prettige manier niet in een hoekje laat duwen, komt nu met deze period piece naar een boek van Robert Kaplow. Hij weet vol enthousiasme en met humor (let bijvoorbeeld op de leuke verwijzing naar The Third Man) met deze lichtvoetige ensemblefilm een overtuigende blik achter de toneelschermen te geven. Hierbij moet de inbreng van cinematograaf Dick Pope, vaste cameraman van Mike Leigh, niet onderschat worden. Hij liet eerder in Topsy-Turvy en The Illusionist zien wel raad te weten met het in beeld brengen van toneel in een vervlogen tijdperk.

~

Linklater laat alle ruimte aan zijn acteurs. Het imago van voer voor bakvisjes weet hij niet helemaal van zich af te schudden, maar Zac Efron (High School Musical) is niet slecht in de rol van de licht-naïeve Richard. Claire Danes hebben we de laatste jaren weinig gezien, maar zij overtuigt in de rol van sympathieke en ambitieuze productieassistent en love interest van Richard. Wat direct opvalt zijn de vele Britse acteurs die het doek bevolken: Kelly Reilly (Eden Lake), Ben Chaplin (The Thin Red Line), Eddie Marsan (Happy-Go-Lucky) en Imogen Poots (28 Weeks Later) bijvoorbeeld. Helemaal vreemd is dat niet: de film is voor een groot deel gefinancierd door Britten en zelfs geheel in Engeland opgenomen, hoewel het overtuigende jaren-dertig-straatbeeld van New York anders doet vermoeden.

Innemend genie

Ook Christian McKay, die een overtuigende Orson Welles gestalte geeft, is een Brit. Linklater zag de toneelacteur Welles op het toneel spelen in het stuk Rosebud: The Lives of Orson Welles. Zijn keuze om vast te houden aan deze zo goed als onbekende acteur pakt erg goed uit: niet alleen lijkt hij fysiek op een jonge Welles, ook het gemak en de naturelle manier waarmee hij het even arrogante als innemende genie gestalte geeft zijn een genot om naar te kijken.