Klimmers, liefje en nazi’s

De uit Berchtesgaden in Zuid-Duitsland afkomstige vrienden Toni Kurtz (Benno Fürmann uit Der Krieger und die Kaiserin) en Andreas Hinterstoisser (Florian Lukas uit Good Bye Lenin!) zijn twee klimmaatjes. Luise (Johanna Wokalek), een jeugdliefde van Toni, werkt inmiddels bij een Berlijnse krant. De verovering van de Eiger is dan inmiddels het puur sportieve aspect ontstegen: de nazimachthebbers zien in de berg een uitstekend propaganda-instrument. Duitsers als eerste aan de top kunnen de wereld weer eens de Germaanse superioriteit tonen; de baas van Luise (een overtuigd nazi) leent zich hier graag voor en gebruikt de ambitieuze dame om de twee bergklimmers aan zijn krant te binden. De Eiger is bovendien bij uitstek een mediagenieke berg: vanaf het balkon van het hotel kan met telescopen de beklimming gevolgd worden.

Ideologie

Bergfilms: Duitsland heeft er een historie mee. In de jaren twintig en dertig werden films als Der Heilige Berg en Die weiße Hölle vom Piz Palü van filmmakers als Arnold Fanck en Luis Trenker populair, en was het het genre waar de even bekwame als beruchte Leni Riefenstahl groot mee werd: eerst als actrice, later ook als debuterend regisseur. Het is niet vreemd dat de nazi’s met het genre wegliepen. De doelgerichtheid ervan en het overwinnen van obstakels, de opofferingsbereidheid en de verheerlijking van lichaamscultuur en het Duitse landschap en zijn bewoners: het paste allemaal uitstekend in de nazi-ideologie.

Die ideologie lijkt de beide hoofdrolspelers van Nordwand niet echt aan te spreken. Als zij met een ferm ‘Heil Hitler‘ worden begroet, volgt daar steevast een lauw ‘tschüss‘ van hun kant op. Dat maakt de personages wellicht sympathiek, maar lijkt ook een wat makkelijke oplossing. Waren ze echt apolitiek? Dat lijkt van belang, want Nordwand is grotendeels gebaseerd op feiten. De politiek van het Duitsland van de jaren dertig speelt op de achtergrond een prominente rol in de film, maar in handen van opera-, videoclip- en commercialregisseur Philipp Stölzl krijgt het nergens echt scherpe randjes. De belangrijkste fictieve toevoeging aan het verhaal, het personage Luise, komt niet echt uit de verf. Wokalek imponeerde in Der Baader Meinhof Komplex, maar als romantische heldin schiet ze hier tekort.

Realistisch

De film imponeert pas echt als de focus komt te liggen op de strijd tussen mens en berg, die al snel een strijd om overleven wordt. Die wordt en realistisch in beeld gebracht, wat zorgt voor duizelingwekkende beelden en nagelbijtactie. Niet voor niets verwijst cameraman Kolja Brandt naar de geënsceneerde maar felrealistische scènes in de documentaire Touching the Void als grote inspiratiebron voor het in beeld brengen van het drama dat zich op de bergwand afspeelt.