Film / Films

Veelzijdige verzetsfilm

recensie: Sophie Scholl

De Duitsers zijn de schaamte voorbij. Sinds enkele jaren wordt het (zelf opgelegde) taboe op de Tweede Wereldoorlog steeds meer afgezworen en durft Duitsland het verleden in de ogen te kijken. Films als Der Untergang maar ook Sophie Scholl, nu uit op dvd, zijn daar exponenten van. Waar de eerste film in één van de donkerste kanten uit de Duitse oorlogsgeschiedenis graaft, belicht de tweede juist een verhaal over moed, hoop en mentaal verzet tegen de allesoverheersende nazi-ideologie.

~

Regisseur Marc Rothemund zegt zelf geen schuld te voelen, maar wil de herinnering aan de oorlog levend houden. Dat doet hij in dit geval op een sympathieke wijze. Het feit dat er tijdens de oorlog ook Duitsers (meestal uit kerkelijke kringen) waren die zich fel tegen de nazi’s verzetten, komt in veel films niet aan de orde. Rothemund geeft hen echter een centrale plaats. Hij verfilmt de arrestatie van het meisje Sophie Scholl (Julia Jentsch), die lid is van Die Weisse Rose. Deze verzetsgroep, door haar broer Hans (Fabian Hinrichs) opgericht, verspreidt pamfletten met felle kritiek op het naziregime. Als Sophie en Hans de documenten onder hun medestudenten in München willen verspreiden, gaat het mis. Ze worden opgepakt en moeten een verhoor van Gestapo-chef Robert Mohr ondergaan. Dit waargebeurde verhaal wordt door Rothemund op een integere manier verbeeld.

Laatste dagen

De film kreeg in Duitsland de ondertitel ‘Die letzten Tage’ mee. Dit maakt al duidelijk dat het met Sophie en Hans niet goed afloopt: uiteindelijk krijgen ze de doodstraf. De laatste dagen van Sophie worden gevuld met de ondervragingen van Gestapo-officier Mohr. Tussen hen ontstaat een levendige en interessante, maar vooral confronterende woordenwisseling. Mohr, een boeiende rol van Gerald Held, probeert Sophie op alle mogelijke manieren haar betrokkenheid bij het verzet te laten bekennen. Het is uiterst pijnlijk om haar uiteindelijk te zien toegeven met het besef haar eigen doodvonnis te tekenen.

Geladen

~

Sophie Scholl is een film die verschillende emoties weet op te roepen. In de eerste plaats is er woede, vanwege de grofheid en stompzinnigheid van de optredende nazi’s. Daarnaast is er ontroering. De band tussen Sophie en haar broer Hans is zeer hecht en het is aangrijpend om te zien hoeveel zij voor elkaar over hebben. Ook het definitieve afscheid tussen Sophie en haar ouders is, juist door het sobere karakter van de ontmoeting, een sterk geladen moment. Maar het vreemde is dat er ondanks deze geladenheid ook humoristische elementen in de film zitten. Of de regisseur het zo bedoeld heeft of niet, de overdreven correctheid en de stramme blikken van de nazi’s zijn zo stereotiep dat ze lachwekkend worden. En de gevatheid waarmee Sophie haar ondervrager tijdens het verhoor weet te overbluffen, zorgt geregeld voor een glimlach bij de kijker.

Voor wie er op let zijn er natuurlijk bescheiden kritiekpunten. Sophie’s teksten doen soms wat plichtmatig aan. Haar uitspraken lijken dan puur te zijn geschreven om de kijker te informeren, en boeten daarmee aan geloofwaardigheid in. Toch blijft de film overeind. Iedereen die geïnteresseerd is in het Duitse verzet zou Sophie Scholl moeten zien. Alle niet-geïnteresseerden trouwens ook.