Vluchtig als een zuchtje zeewind

Evenals in het gelijknamige boek van Vonne van der Meer volgen we verschillende gasten tijdens hun verblijf in een vakantiehuisje op Vlieland. Onbezorgde vakantiegangers zijn het niet: overspel, carrièreproblemen en liefdesproblemen hebben hen naar het eiland gedreven. De kleine oppervlakte van het huisje en het eiland dwingt de hoofdpersonen hun problemen met elkaar of met zichzelf onder ogen te komen. Scriptschrijver Jan Veldman is zo verstandig geweest om de zeven verhaallijnen uit het boek terug te brengen tot vijf. Bovendien wisselen de hoofdpersonen in de film elkaar niet af, zoals in het boek, maar komen ze elkaar op het eiland geregeld tegen. Het contact tussen de verschillende bezoekers maakt de film in zekere zin dynamischer dan de roman van Van der Meer.

Weinig verrassend

Desondanks dringt de vraag zich op of Eilandgasten eigenlijk wel in deze vorm verfilmd had moeten worden. De personages uit het boek zijn interessant, geloofwaardig en uit het leven gegrepen, sterk genoeg kortom om in hun eentje een film te dragen. Het uitdiepen van één verhaal uit het boek had al iets moois kunnen opleveren, met bovendien een echte climax of plot, iets wat de film in zijn huidige vorm moet ontberen. Ondanks de interactie tussen de personages mengen de verhalen zich verder niet en eindigt de film weinig verrassend.

In een film met vijf verhaallijnen en tien hoofdpersonen die slechts 82 minuten duurt –telefilms zijn in de regel aan de korte kant – is er weinig ruimte voor karakterrollen. De gelaagdheid van de personen die in het boek aanwezig is ontbreekt hier dan ook. Het leidt tot karikaturen (Jaap Spijkers als hardvochtige werkverslaafde vader) of platte personages waarvan we niets te weten komen (Johnny de Mol). De rol van het eiland zelf in het verhaal komt er nog het beste vanaf: een verdienste van regisseur Karim Traïdia. Evenals in zijn debuut De Poolse Bruid laat hij zien veel waarde te hechten aan het landschap en de omgeving waarin zijn films zich afspelen. Voor Vlielandgangers is de film dan ook een feest van herkenning. Traïdia bedient zich wederom van het ‘regionale’ muziekaanbod: de rol van de Groninger troubadour Ede Staal uit De Poolse Bruid is ditmaal overgenomen door Syb van der Ploeg (ex-De Kast) en de Friese fadozangeres Nynke Laverman. En hoewel je natuurlijk kunt afvragen in hoeverre vakantie-eiland Vlieland eigenlijk ‘Fries’ is, maakt de regisseur daarmee een mooi gebaar.

Traïdia doet al met al zijn best, maar door het ontbreken van een plot en een eenduidige verhaallijn beklijft Eilandgasten niet. Het eiland mooi en herkenbaar in beeld brengen is niet voldoende. Wie het boek van Vonne van der Meer leest, weet dat zij daar geen film voor nodig heeft.