Being Julia

Het boek waarop Being Julia gebaseerd is, de roman Theatre van W. Somerset Maugham (tot script bewerkt door Ronald Harwood die eerder een Oscar won voor zijn script voor The Pianist), werd geschreven in 1937: de tijd waarin het verhaal zich ook daadwerkelijk afspeelt. Wellicht om deze reden brengt de film de tijdsgeest zo treffend over, en heeft Bening de kans gehad zo te kunnen excelleren.

Diva

In het Londen van de jaren dertig is Julia (Annette Bening) wat we noemen een diva, een bejubelde actrice die ondanks haar 45 lentes nog altijd een jeugdig en zwierig soort schoonheid bezit en avond na avond schittert in het theater. Ze is rijk, heeft een knappe man, een voorbeeldige zoon en is geliefd, zowel bij het publiek als bij de mensen in haar directe omgeving.

Met lede ogen

Maar al vroeg in de film wordt duidelijk dat zij, na zoveel jaren in de hysterische wereld van het toneel te hebben doorgebracht, de alledaagse omgangsvormen is verleerd en ook haar zegeningen niet meer op waarde kan schatten; Julia heeft zichzelf een rol aangemeten waar ze zo aan gehecht is geraakt, dat ze die niet meer los kan laten. Haar omgeving ziet met lede ogen aan hoe zij op een krampachtige manier haar heil probeert te vinden bij andere mannen. Op deze manier komt ze terecht in de armen van een fan, een jonge Amerikaan. Aanvankelijk lijkt deze nieuwe liefde alles wat zij nodig heeft; ze sprankelt weer als nooit tevoren en voelt zich jaren jonger, maar haar nieuw verworven geluk is flinterdun.

Wanhopig verloren

Het drama is niet te overzien als blijkt dat haar minnaar achterliggende bedoelingen heeft gehad en haar voornamelijk heeft gebruikt voor haar geld, terwijl hij er bovendien een ander vriendinnetje op nahield. Haar masker valt af, Julia valt uit haar rol – het enige dat haar al die tijd houvast heeft geboden. Annette Bening weet hier goed gestalte te geven aan een wanhopig verloren vrouw, zo goed dat we intens met haar meeleven en allemaal in ons handen zitten te wrijven als duidelijk wordt dat ze het er niet bij laat zitten. Op listige wijze treft zij voorbereidingen om met haar rivale, een mooie, jonge actrice, af te rekenen op de plek waar zij al haar hele leven op haar sterkst is geweest: het toneel.

Jammer dat we deze apotheose al van verre zagen aankomen, maar het prachtige staaltje divagedrag maakt alles goed. En wat wij als kijker al lang doorhadden: de liefde bevond zich al die tijd right under her nose. Haar eigen man, een rol die Jeremy Irons overigens op zijn allercharmantst vertolkt, is degene die haar altijd heeft genomen zoals zij is en bij wie ze haar act kan laten vallen. Een happy ending en vooral: de zoete smaak van wraak en overwinning.