Meer dan een film voor meisjes

De Franse cinema heeft een opmerkelijk sterk jaar achter de rug. Films als Persepolis, The Diving Bell and the Butterfy en La graine et le mulet oogstten internationaal veel lof en bewondering en behoorden tot het beste dat de filmindustrie in 2007 afleverde. Mede hierdoor is het debuut van regisseuse Céline Sciamma enigszins ondergesneeuwd geraakt. Dat is jammer, aangezien haar film een belegen thema vanuit een frisse invalshoek benadert.

Naissance des pieuvres vertelt het verhaal van drie meisjes van vijftien die voor het eerst seksuele gevoelens ervaren. De meisjes, een populaire zwemkampioene, een verlegen muurbloempje en een iets te mollige buitenstaander, benaderen de nieuwe gevoelens en de onzekerheden die ermee gepaard gaan elk op hun eigen manier. Hun verhalen kruisen elkaar in het lokale zwembad, waar de pijn en het verlangen van de eerste liefde hen niet alleen verbindt, maar ook verder uit elkaar drijft.

Gevaar

Sciamma heeft ondanks de hausse aan tienerfilms die de bioscoop jaarlijks overspoelt toch nog een origineel uitgangspunt kunnen vinden. Zij heeft er namelijk voor gekozen alles in haar debuutfilm vanuit het oogpunt van de meisjes te tonen en de mannelijke karakters bewust te verwaarlozen, of zelfs helemaal buiten beeld te laten. De schaarse mannelijke personages die wél in de film voorkomen, worden slechts gebruikt ter illustratie van de ontluikende gevoelens van de drie hoofdrolspeelsters. Dat is een gewaagde keuze die een gevaar met zich meebrengt, namelijk de vervreemding van de mannelijke bioscoopbezoeker, die zich moeilijk met een van de personages kan identificeren. Naissance des pieuvres is echter meer dan alleen een film voor meisjes, want er is ook op filmtechnisch gebied genoeg te genieten.

Naast het ontbreken van een significant mannelijk personage, worden ook alle andere aspecten die de aandacht van de kijker zouden kunnen afleiden van de gemoedstoestand van de drie meisjes niet getoond. Er zijn geen ouders, geen verwijzingen naar geografische locaties en ook geen objecten die enig licht kunnen werpen op de tijdsperiode waarin de film zich afspeelt. Sciamma creëert hiermee een universeel gevoel, waardoor de vrouwelijke kijker de ontwikkeling van de meisjes op haar eigen jeugd kan projecteren.

Symbolisch

Naissance des pieuvres (‘geboorte van inktvissen’) is een symbolische verwijzing naar de ontwikkeling van de meisjes, geïllustreerd door middel van het schoonzwemmen, dat een belangrijke rol speelt in de film. Onder water spartelen de meisjes wanhopig om hun hoofd boven water te kunnen houden en te stralen boven het oppervlak. Een fraaie metafoor voor een nagenoeg perfecte film, die zeer professioneel oogt voor een debuut. De film straalt een bepaalde rust en doeltreffendheid uit, die versterkt wordt door de schaarse, goed gedoseerde dialogen en de subtiele regie. De omgeving is slechts een onbelangrijke externe factor in deze fascinerende karakterstudie, die op een originele manier de pijn en onzekerheden van het volwassen worden toont.