Kruistocht in Spijkerbroek

Voor wie het niet kent: de zestienjarige Dolf reist terug in de tijd en komt per ongeluk in de middeleeuwen terecht. In 1212 om precies te zijn, het jaar waarin duizenden kinderen op weg gaan naar Jeruzalem om de Heilige Stad te bevrijden van de heidenen. Een kinderkruistocht.

Dolf sluit zich aan bij de kindermassa en werpt zich als Rudolf van Rotterdam op als de beschermheer van het voetvolk (waar iedereen, afgezien van een tiental adellijke figuren, eigenlijk tot behoort). Dolf is natuurlijk de held, een onbevangen en daadkrachtig leiderstype. De Messias in eigen persoon als hij brood uitdeelt aan een hongerige schare en de Duivel als hij op slinkse wijze kinderen redt uit de klauwen van een enge graaf met pedofiele neigingen. Maar Dolf is vooral een held omdat hij uit een ander tijdperk komt, een waarin het gezonde verstand het heeft gewonnen van een bekrompen en rechtlijnig geloof in een almachtige God.

Een nieuwe spijkerbroek

Regisseur Ben Sombogaart (Het Zakmes, De Tweeling) koos voor een hedendaagse benadering van Kruistocht in Spijkerbroek en paste de plot hier en daar rigoureus aan, inclusief het einde. Een nieuw model spijkerbroek, zeg maar. Zo is de aantrekkelijke Jenne (Stephanie Leonidas) toegevoegd, een typische onafhankelijke ‘Beckman-chick’, en is Emily Watson de bezorgde moeder aan het thuisfront. Dolf (Joe Flynn) kijkt na zijn tijdreis of z’n mobieltje wel bereik heeft in het middeleeuwse oerbos en slikt DNA-ondersteunende pillen. Zijn eenentwintigste-eeuwse instinct redt niet alleen levens, maar brengt hem ook in problemen.

Het conflict tussen Dolf en kruistochtleider broeder Anselmus loopt als een rode draad door boek en film, maar Sombogaarts film gaat vooral over het persoonlijke avontuur van Dolf, een gewone jongen die een voetbalwedstrijd over wil doen en in de middeleeuwen belandt. Vriendschap en liefde zijn de belangrijkste ingrediënten van Kruistocht in Spijkerbroek en de getalenteerde jonge Britse cast speelt die thema’s goed uit. Flynn is perfect als de onbevangen en sympathieke Dolf en de kleine Ties (Mykola Allen) is een ware vondst. Ook Jack Wouterse is aandoenlijk als sullige bakker.

Het grimmige verloop van de kruistocht en de heldenrol die Beckman Dolf daarin heeft gegeven raakt door Sombogaarts aanpak op de achtergrond. Ook in visueel opzicht: het overweldigende van een stoet van duizenden kinderen komt niet echt over, ondanks de inzet van computer. De vaart en vooral de meeslepende spanning van het boek wordt wat gemist, en Beckmans boekenwijsheid (voor de nodige historische context) ontbreekt soms.

Geslaagde versie

Misschien is het inpassen van al die dimensies (en hoofdstukken) van een boek ook teveel gevraagd van een film die jong en oud moet aanspreken. De versie van Sombogaart gaat over de belevingswereld van Dolf en zijn middeleeuwse leeftijdsgenoten, en dat is heel goed gelukt. Sombogaart heeft niet voor niets zijn sporen in het genre verdiend. Zijn Kruistocht in Spijkerbroek is een spannende en ontroerende film, gebaseerd op een overbekend boek. Blijf vooral zitten voor de schitterende aftiteling.