Man met een missie

In de openingsscène zien we een oude man in volhardende tred langs de weg lopen. Zijn missie? Een geldprijs ophalen in Lincoln, Nebraska. Te voet welteverstaan. Vrouw Kate en zoons David (een ingetogen rol van komiek Will Forte) en Ross (Bob Odenkirk, Saul uit Breaking Bad) proberen hem ervan te overtuigen dat het misleidende reclame is, maar de koppige Woody houdt voet bij stuk. Het doet David, die van mening is dat zijn zwijgzame, geestelijk verwarde vader iets nodig heeft om voor te leven, besluiten samen met Woody naar Nebraska te rijden.

Behoedzame roadtrip
In rustig tempo wordt het duo op hun roadtrip gevolgd. Een lieflijke get-together wordt het echter niet, want de familiegeschiedenis kent nogal wat donkere bladzijden. Zo was Woody steevast aan de alcohol, iets wat hij zelf overigens ontkracht (‘Beer ain’t drinking!‘). 

De twee belanden tijdens een tussenstop bij familie, waar Payne met een balans van humor en tragiek de onderlinge verhoudingen, maar ook de sociaal-economische situatie toont. In het stadje Hawthorne staat de ‘Amerikaanse droom’ ver van de inwoners af. Wanneer Woody verkondigt dat hij miljonair wordt, proberen zowel familie als een oud-collega (subtiel dreigend neergezet door Stacy Keach) mee te profiteren. 

Thema’s als familiebanden, verantwoordelijkheid en verloren ambities doorspekken de film, zonder complex of zwaarmoedig te worden.  Niet nieuw overigens, want ook in About Schmidt en Sideways liet Payne middels een roadtrip zijn hoofdpersonen worstelen met verlies, eenzaamheid en de wil voor iets te leven.

De keuze voor Nebraska is ook logisch te duiden: niet alleen komt Payne er zelf vandaan, het landschap vormde eerder al het decor van Payne’s eerste grote film Citizen Ruth (met Laura Dern, jawel de dochter van) en About Schmidt. Ditmaal is het vlakke, lege landschap in fraai zwart-wit geschoten.  Woody’s markante kop wordt door de zwart-wit beelden tevens versterkt.

Tweemaal een zege

Wat er werkelijk in Woody omgaat blijft ongewis.  Het merendeel van de tijd lijkt hij er met zijn hoofd niet bij te zijn. Maar waar hij in het begin vooral een koppige man is die van zijn 1 miljoen een truck en luchtcompressor wil kopen, blijkt later dat hij zijn zoons iets wil achterlaten. Het is knap hoe Bruce Dern met zijn sporadische, scherpe uitlatingen en zijn ‘Huh?- opmerkingen toch een sympathieke indruk achterlaat op de kijker. Dern laat uiteindelijk een man zien die welzeker liefheeft, maar dat niet met woorden duidelijk maakt. Ook van June Squibb, die de pittige echtgenote van Woody speelt, valt te genieten. Haar bijdehante en ironische opmerkingen geven de film de nodige dynamiek mee.

Net als in David Lynch’ The Straight Story, waar een koppige oude man te grasmaaier zijn zieke broer opzoekt,  lijkt er in Nebraska sprake van een onmogelijke queeste. Maar Woody krijgt uiteindelijk zijn gevoel van trots weer terug. Slechts met een oogopslag weet Dern die trots, waarbij zoveel gevoelens spelen, over te brengen. En viert niet alleen Woody, maar ook Dern met deze verdiende hoofdrol zijn zege.