Dromen die sterker zijn dan lijfstraffen
Denemarken, 1967. Europa demonsteert tegen de oorlog in Vietnam en Amerika en Rusland willen de eerste mens op de maan laten wandelen. Vrijheid om te dromen en te demonstreren lijkt er voor iedereen, maar niet voor de broers Erik en Elmer. Zij kunnen alleen maar fantaseren over ontsnappen aan de armoede van het dagelijkse bestaan. De moeder van de twee jongens is alleenstaand en wordt ziek, ze kan de zorg voor haar twee zoons niet langer aan. Wanneer de jongens worden betrapt bij het ‘lenen’ van spullen uit een winkel, worden ze naar een jongensinternaat gestuurd.
De directeur van het internaat is de rechtlijnige Heck (Lars Mikkelsen, Borgen en House of Cards), die ouderwetse opvoedingsmethodes met harde hand toepast. Hij gebruikt de jongens als goedkope werkkrachten en houdt hen in het gareel met lijfstraffen, vernederingen en medicijnen. Ook de werknemers van het internaat houden zich strikt aan het regime van de directeur, behalve de nieuwe lerares Lilian (Sofie Gråbøl, The Killing). Zij valt van de ene verbazing in de andere en probeert tevergeefs de jongens te beschermen. Maar, de kinderen moeten volgens Heck leren via de harde weg. “Om te overleven moeten we geesten worden”, spreken de broers af en ze wachten op de dag dat ze zullen worden opgehaald door hun moeder.
Buurjongens
De Deense film The Day Will Come is gebaseerd op ware gebeurtenissen. De jongens die geplaatst zijn in het internaat, zijn in veel gevallen sympathiek én slachtoffer. Ze verdienen een beter lot dan de lijfstraffen van een gewelddadige dictator. De vernederingen die ze ondergaan zijn confronterend en duidelijk in beeld gebracht. Elmer ontsnapt aan de straffen door te dromen over een astronautenbestaan en vertelt zijn zelfbedachte verhalen aan de anderen. Hij geeft de jongens hoop in een uitzichtloze situatie. Gesterkt door hun dromen, levendige verbeeldingskracht en een flinke dosis durf, zoeken Elmer en Erik een uitweg.
Pijnlijk
Verhalen en beelden waarbij kinderen worden mishandeld zijn veelal voorbehouden aan documentaires. Volwassenen kijken op verzoek van filmmakers terug naar hun kindertijd en vertellen over gruwelijke gebeurtenissen die tientallen jaren geleden zijn gebeurd. In The Day Will Come wordt de bioscoopbezoeker meegenomen naar 1967. Achter de gesloten deuren van het jongensinternaat is er alleen de wet van de directeur en ontbreekt het aan controle en toezicht. Het is bij momenten pijnlijk om naar de scènes te kijken. De toeschouwer rest weinig meer dan de directeur en het onderwijzend personeel van het internaat te veroordelen. Daarbij is er – natuurlijk! – de hoop dat de jongens er in zullen slagen te ontsnappen.
The Day Will Come is geen vrijdagavondfilm die je even glimlachend tussen de pizza en het indrinken kijkt. Elmer, Erik en de andere jongens laten onthutsend duidelijk zien, dat geen enkele dictatuur dromen kan breken. De film is hartverscheurend, bij momenten adembenemend en leerzaam.