Über Cola

We leven in een wereld waar de macht van bedrijven en aandeelhouders die van landen en regeringen overstijgt. Zelfs de machtigste man ter wereld dankt zijn positie mede aan de steun van de industrie. Opvallend is dat grote bedrijven, zolang er geen sprake is van criminele activiteiten, alleen verantwoording afleggen aan de aandeelhouders. Voor de pers zijn hun misstappen vaak te complex en niet ‘sexy’ genoeg. Zo kunnen bedrijven leugens over hun producten en hun verleden langer volhouden dan de gemiddelde politicus, sportman of acteur. Zo ook, volgens Reymond, de Coca Cola Company. Om te beginnen is daar natuurlijk de bewering dat Coca Cola nooit cocaïne bevatte. Alles wijst er op dat dat de eerste 20 jaar wél het geval was, maar de Company zelf blijft het domweg ontkennen.

Recept

Het recept zou, volgens de officiële geschiedenis van het bedrijf, in 1886 bij toeval in een keldertje ontdekt zijn door Dr. John Pemberton. Maar Reymond laat zien dat dit een romantisch fabeltje is. Pemberton had namelijk een enorm laboratorium en bezat al tientallen patenten op elixers en tonics. Eén daarvan was een succesvolle imitatie van het franse ‘Vin Mariani’ dat alcohol en cocaïne bevatte. Vanwege de drooglegging zocht Pemberton naar een alcoholvrije variant met een zoete smaak, die verkocht kon worden in de ‘soda fountains’ (café’s waar siropen werden aangelengd met spuitwater). Een heel ander verhaal dus.

Reymond is een in Amerika woonachtige Franse correspondent en auteur van een aantal boeken over de moord op Kennedy en de maffia. Recentelijk verscheen een titel over ziekmakend voedsel uit de bio-industrie. Coca Cola: het verboden onderzoek is prettig leesbaar en bij vlagen zelfs spannend. In 97 korte hoofdstukken komen grote en kleine mythen aan bod. Tussendoor lezen we nog over de concurrentie met Pepsi, de werkelijke reden achter de rampzalige lancering van ‘New Coke’ in 1985 en hoe de diverse frisdranken aan hun naam zijn gekomen. Een onoverzichtelijk hoofdstuk over handel in namen, rechten en recepten wordt afgesloten met de recente ontdekking dat minstens drie handtekeningen onder oude verkoopcontracten van Coca Cola vals zijn. Coca Cola weigerde elke medewerking aan het boek, dus Reymond moest het vooral doen met uniek bronmateriaal uit Europa.

Nazi-Duitsland

De grootste bel die Reymond laat knappen betreft dan ook de rol van de frisdrank in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. In eerste instantie beweerde de Company dat het zich in 1939 volledig had teruggetrokken uit Europa. Toen dat verhaal niet meer houdbaar bleek, beweerde ze dat alle activiteiten in Europa van 1939 tot 1945 bestonden uit lokaal initiatief. Reymond laat overtuigend zien dat ook dát niet de waarheid is. Het hoofdkantoor in Atlanta blijkt onafgebroken nauw betrokken te zijn geweest bij de Europese marketing, de problemen met het verkrijgen van de grondstoffen in bezet gebied en het onderzoek naar mogelijke productie op nazigrondgebied. Coca Cola was zowel in de VS als in nazi-Duitsland officieel leverancier van het leger en de wapenindustrie. Op die manier kreeg men aan beide zijden ontheffing van de suikerrantsoenering.

Ná de oorlog vormden frisdrankautomaten in fabrieken het speerpunt van de verovering van de Europese markt. Als pauzedrank werden wijn (Frankrijk) en bier (Duitsland) verdrongen door cola. Helemaal vlekkeloos verliep dat proces trouwens niet. In het begin werd door werknemers nog wel eens een automaat op de heftruck genomen om die vervolgens in de smeltoven te laten verdwijnen.