Ik overdrijf dit wel

Witteman begon haar carrière als verslaggeefster in Moskou, en kwam er daar achter dat ze liever over eten dan over oorlog schreef. Ze begon een kookrubriek, schreef een paar kookboeken en ging daarnaast columns schrijven, vooral over het wel en wee van haar gezin bestaande uit haarzelf, ‘huisgenoot P’, jongste zoon Boelie en een naamloze oudste dochter en zoon.

Dik aangezet

Pekingeend bij nacht werd een bestseller en waarschijnlijk wordt deze bundel dat ook. Wat maakt Witteman nu zo populair? En wat maakt dat ze uitschiet boven andere columnisten? Eigenlijk zijn dat twee dingen: haar vermogen tot het schrijven met zelfspot en haar gebruik van herhaling en overdrijving. Het grappige is dat zowel critici als fans deze zaken aanvoeren. ‘Ze doet altijd hetzelfde’, brommen de critici. Maar het zijn juist de herhalingen die de fans dubbel doen liggen van het lachen als ze weer eens een huiselijk tafereel dik aangezet beschrijft. Witteman beschrijft zichzelf daarin zeker niet als ideale moeder, getuige het volgende citaat over haar pedagogische kwaliteiten:

Dat komt erop neer dat je je kinderen probeert gelijkwaardig aan jezelf te behandelen, tot het moment dat je daar geen zin meer in hebt, waarna je een fles opentrekt en het gespuis omkoopt met een zak chips om het gillen en stompen boven of buiten voort te zetten.

Overdrijven en zelfspot lijken eenvoudige instrumenten om columns leuk te maken. Maar wie goed leest, ziet dat Witteman er wel degelijk goed over nadenkt. Terwijl het lijkt alsof ze de verhaaltjes uit haar mouw schudt, zijn haar columns altijd goed opgebouwd en kiest ze precies de juiste bijvoeglijke naamwoorden zodat de zinnen lezen als een trein. Bij menig fan roepen ze de tranen van het lachen op. Zoals de beschrijving van de zwemles uit haar jeugd:

Die vonden plaats in het Overveense Stoop’s Bad, een zweminrichting die bij de totstandkoming in 1925 stellig een toonbeeld van monumentale, hygiënische luxe was geweest. Maar die bijna vijftig jaar later, toen ik er leerde watertrappen van een schreeuwerig sadistisch manwijf, nog het meest weg had van een galmende druipsteengrot, overdekt met algen, in een walm van disfunctionele riolering.

Supersize

En er is meer dan lachen, gieren, brullen. Witteman observeert scherp en schopt tegen menig heilig huisje aan, of dat nu in Nederland, Rusland of Amerika staat. De excessen van de Amerikaanse samenleving zijn bij haar in goede handen. De belachelijke productvoorschriften (stop uw kat niet in de wasmachine), het formaat van de Amerikaanse koelkasten en porties bij fastfoodketens, de lengte van zomervakanties (drie maanden!) en moeders die hetzelfde gekleed gaan als hun dochters – Witteman weet er raad mee.

Columns vol overdrijving en met inhoud. Er zijn hordes fans die hopen dat Witteman daar nog lang mee doorgaat en dat ze elke zaterdag uit de dikke Volkskrant het magazine kunnen plukken om zich terug te trekken haar column.