Grote Amerikaanse tradities

Het verhaal speelt zich af ten tijde van de Grote Depressie in de Adirondacks, een afgelegen en bosrijk gebied in Amerika. Naast de Grote Depressie is ook de Spaanse Burgeroorlog aan de gang, maar beide fungeren slechts als verre achtergronden van het verhaal. Te midden van de bossen staan grote houten huizen waar de rijken zich eens per jaar in terugtrekken. Zo ook de hoofdpersonen: Vanessa Cole, societyberoemdheid en dochter van een hersenchirurg, en Jordan Groves, een kunstenaar met communistische sympathieën.

Een hakkelend spel

Wanneer Jordan op de eerste bladzijden Vanessa meeneemt voor een vliegtochtje en Vanessa’s vader – de chirurg – aan een hartaanval overlijdt, is het spel op de wagen. Jordan raakt geïntrigeerd door Vanessa, die meer dan het rondzingende cliché van een verwend kind blijkt te zijn. Haar verzonnen verhalen, gemanipuleer en affaires met getrouwde mannen komen niet voort uit aandachtsgeilheid, maar zijn juist bedoeld om de aandacht af te leiden van zaken uit haar verleden. Gaandeweg krijgt zowel Vanessa’s karakter als haar geheim vorm. Jordan is daarentegen een man zoals wel vaker in Amerikaanse literatuur wordt beschreven, een voorbeeld van de ideale Amerikaanse man: fysiek sterk, totaal autonoom, slim en behept met een onvervalste pioniersmentaliteit.

Het verhaal maakt vaart, maar komt niet uit de verf. De personages doen vreemd aan en hun teksten zijn hakkelig, onecht. De eerste zin van het boek is onthutsend lelijk en helaas een voorbode van wat komen gaat. Bij vlagen laat Banks wel met een treffende observatie of een overtuigende psychologische ontwikkeling een glimp van verhalend talent zien. Maar de dialogen zijn allemaal zwak:

‘En jij Hubert? Wil jij nog iets zeggen?’
‘Ik weet niet of je het nou meent of niet,’zei Hubert.
‘O ik meen het. Zelf ben ik niet religieus, maar ik dacht dat een van jullie twee dat best kon zijn.’
‘Ik denk dat ik ook niet zo religieus ben. Niet kerkelijk, in elk geval. Maar het voelt raar om haar maar gewoon zo te begraven. Alsof ze een hond was die is afgemaakt of zo.’
‘Zo denk ik er ook over,’ zei Jordan en het was waar. Hij had het oprecht bedoeld.
Vanessa zei: ‘Ophouden, allebei! Doe gewoon die stenen in het gat en schep de aarde terug.’

Great American Tradition

Wanneer Banks een personage introduceert vermelt hij allereerst waar die gestudeerd heeft en of de gedragen kleding van Muriel King of Abercrombie & Fitch is. Slechts heel af en toe weet Vanessa de lezer mee te voeren, maar dat wordt steeds snel tenietgedaan door een zwak geschreven stuk of hiaten in de karakters. Enkel de ontwikkeling van Jordan Groves overtuigt.

Russel Banks’ schrijfstijl is een soort mix van Hemingway, een doorsnee thriller en een glossy. Welke Great American Tradition wordt er nu precies bedoeld, die van de stevige, realistische literatuur of die van het oppervlakkige amusement? Dit boek zit namelijk daar ergens tussenin.