Merels wereld

Hoofdpersoon en verteller van het verhaal is Merel. Haar naam komt niet in het boek voor, maar de achterflap vertelt dat ze Merel heeft, dus dat neem ik dan maar aan. Haar vader is overleden. Ze woont samen met haar moeder in een dorpje in Brabant, haar zus is net verhuisd naar Utrecht om daar te studeren. Behalve die veranderingen lijken meer dingen anders te gaan dan ze had gedacht. Wat te denken van Judith, haar beste vriendin die zo maar goed kan op schieten met Annemieke die Merel helemaal niet aardig vindt? Ook haar vriendje Philip, een hardrocker, zorgt vooral voor veel twijfels en probleempjes als hij erg raar tegen haar doet.

Laag RTL-4 gehalte

Afhaalmeisje heeft verschillende ingrediënten om dramatisch te worden: een overleden vader, een alcoholische moeder. En dan zijn er nog de problemen van de jongere, zoals een beste vriendin die plotseling met iemand omgaat die je niet aardig vindt, of een vriendje waarvan je niet goed weet hoe je ermee om moet gaan. Toch wordt het verhaal niet zeurderig of overlopend van de treurigheden. Merels houding is vooral afwachtend en afstandelijk. Door deze manier van beleven heeft het boek een laag RTL4-gehalte.

Uitgeklede taal

Dit komt vooral door het taalgebruik. De taal in Afhaalmeisje is uitgekleed. Dit geldt vooral voor gevoelens van Merel, zoals haar gedachten over dat haar moeder te veel drinkt. Korte zinnen zijn daar voldoende om de lezer te laten weten wat er gebeurt. Over sommige dingen weidt ze wel meer uit. Dat zijn vooral beschrijving van de situatie en de dingen die haar opvallen. De onderkoelde manier van schrijven wekt de suggestie met een puber te maken te hebben die zich distantieert van wat om haar heen gebeurt, maar er niet onbewogen onder kan zijn. Hierdoor zijn haar observaties vaak ook droog-komisch.

Vanuit dit taalgebruik kan ook de matige aandacht van Merel voor andere personages worden verklaard. Personages zijn stereotyperingen met een eigenschap, zoals buurvrouw Annie met hoogblond haar en een eigen handeltje. De onuitgewerkte personen maken Merels ontwikkeling wel duidelijker. Ze weet zich eerst met situaties geen raad, maar op bepaalde momenten kiest ze er toch voor weg te gaan in plaats van in de situatie te blijven, zoals wanneer ze ruzie heeft met haar moeder of wanneer Philip vervelend tegen haar is.

Het Smitje

De enige plek waar het leven gereduceerd wordt tot makkelijke vragen en kleine problemen is snackbar Het Smitje waar Merel in het weekend werkt. De titel Afhaalmeisje verwijst daar ook naar. Hier lijkt Merel zich het meest op het gemak te voelen. Kleine genoegens als een patatje en een kipcorn na het werk zijn voldoende om andere problemen te vergeten. De ruimte geeft haar iets extra’s. Als Philip bijvoorbeeld langs komt, kan ze hem eindelijk een keer goed te woord staan en is ze niet zo verlegen als anders.

Leuk voor op de literatuurlijst

Het debuut van Mende is grappig en ook ontroerend. De dingen die Merel overkomen zijn vervelend en Merel wordt door anderen, zelfs door haar vriendje, vaak vergeten. Het boek is vooral ontroerend door de manier waarop Merel met de gebeurtenissen omgaat. Mende heeft een bijzondere roman geschreven over een puber, waarin allerlei zaken, zoals het taalgebruik, geïnspireerd zijn op de hoofdpersoon. Behalve een leuk boek voor een willekeurige lezer, zal het ook op de literatuurlijstjes van middelbare scholieren niet misstaan.