Bob Dylan: een weinig sympathieke wereldster

In 1961 komt Bobby Zimmerman aan in New York City. Hij heeft zichzelf dan al omgedoopt in Bob Dylan. Bobby (Timothée Chalamet) is op zoek naar folkicoon Woody Guthrie. Maar die ligt op dat moment al ernstig ziek in een hospice. Wanneer Dylan hem bezoekt, treft hij Pete Seeger naast Guthrie’s bed. Seeger (1919-2014) is folk singer-songwriter, hij heeft bijvoorbeeld het anti-oorlogslied ‘Where Have All the Flowers Gone’ geschreven. In de Dylan biopic A Complete Unknown is de ontmoeting met Seeger voor Bobby het keerpunt. Seeger ziet onmiddellijk het talent in de knul.

Protestsongs

Bob Dylan (Duluth, Minnesota, 1941) is de schrijver en zanger van talloze liedjes en platen. In de jaren zestig en zeventig werd hij vooral bekend om zijn protestsongs tegen het beleid van de regering van de VS in het algemeen en tegen oorlogen die Amerika voerde in het bijzonder. Zijn werk is hier te lande vooral bekend bij mensen die ouder zijn dan vijftig jaar.
Regisseur Mangold maakte de biopic A Complete Unknown op basis van de biografie Dylan Goes Electric! (2015) van Elijah Wald. Mangold tekende eerder voor Walk the Line (2005), de biopic over Johnny Cash.

Chalamet

De film bestrijkt de periode van Dylans aankomst in New York in 1961 tot het moment in 1965 waarop hij op een folkfestival kiest voor de elektrische gitaar en rock & roll-achtige ballads en protestsongs speelt. Huur de getalenteerde Timothée Chalamet in om Dylan te spelen, en je hebt meteen een film die interessant is om naar te kijken. Chalamet laat hem uitgroeien van een nauwelijks-communicerende, door muziek geobsedeerde jongvolwassene tot een eigenwijze singer/songwriter die zijn eigen weg gaat en zich door niemand iets laat afdwingen. Hij is ontrouw en lastig tegenover zijn vriendinnetjes, onder wie singer/songwriter Joan Baez. En moeilijk om mee te werken voor bandleden en platenbazen.

Verdraaid

De plot verdraait een aantal bekende feiten, deels om het verhaal van de zanger aantrekkelijker te maken, deels om het glad te strijken.
Bijvoorbeeld. De overlevering wil dat Dylan op zijn 19e, in 1961, van Minnesota naar New York liftte, dan wel meereisde op een goederentrein. In werkelijkheid reed hij gewoon zelf, in een Chevrolet Impala.
Dylans eerste serieuze vriendin heet in de film Sylvie Russo (gespeeld door Elle Fanning); dit is een pseudoniem voor Suze Rotolo (1943-2011). Haar naam is op verzoek van Dylan zelf veranderd, omdat ze nooit een Bekende Amerikaanse is geworden.
En de ‘doorbraak’ van Dylan op de vermaledijde elektrische gitaar, op het Newport Folk Festival in 1965 betekende geen breuk met de folkartiesten omdat Dylan akoestisch verruilde voor elektrisch. De folkgemeenschap keerde zich van Dylan af omdat zij expliciet linksgeoriënteerd waren en hij niet.

Lammy winterjas

Chalamet zet een fijne Dylan neer. Waar deze Dylan ook is of in welk gezelschap, hij werkt zich monomaan te pletter op zijn muziek. De visagie geeft Chalamet een krullenkop, bakkenbaarden, paarse lijnen onder de ogen; kostuumontwerp trekt hem een beige lammy winterjas en jeans aan, en daar staat Dylan. Chalamet speelt Dylan niet alleen, er zitten ook veertig liedjes in de film waarin hij zelf zingt, gitaar speelt en mondharmonica speelt.
Een hele partij vroege hits passeert de revue, van ‘Blowin’ in the Wind’ tot ‘Like a Rolling Stone’. De film heeft vijf jaar bij regisseur Mangold in de pijplijn gezeten, mede vanwege de coronapandemie en de staking van Hollywoodmedewerkers. Dat oponthoud gaf Chalamet vijf jaar de tijd om alle soorten muziekles te nemen.

Geloofwaardig wordt het personage doordat Chalamet hem onder zware wenkbrauwen uit laat kijken, met een zware stem en met lange tussenpozen laat spreken. Zijn Dylan is nauwelijks sympathiek te noemen, en mogelijk is de man dat ook niet echt. De aankomende ster lijdt hevig onder zijn toenemende beroemdheid, hij kan niet vrijelijk de straat over zonder door fans te worden lastiggevallen.

Edward Norton

Ronduit geniaal is Edward Norton als Pete Seeger. Voorzien van aanplak-wipneus en met indrukwekkende kale inhammen in het haar zet Norton de vaderlijke folkzanger zeer overtuigend neer. Nortons Seeger houdt alle ballen tegelijk in de lucht, door zowel Dylan, de muziekwereld als zijn eigen gezin tevreden te houden. Nortons Seeger kijkt, zwijgt, en grijpt pas sussend in als alles al verloren lijkt.
Ook Norton zingt en bespeelt zelf zijn instrumenten; net als Monica Barbaro, die Joan Baez speelt. Baez komt niet echt uit de verf, haar personage blijft oppervlakkig. Eigenlijk moet de kijker al weten wie Baez is, want heel veel informatie wordt niet gegeven.

Lang

A Complete Unknown duurt 2 uur 20 minuten. Dat is erg lang, maar door de serieuze ontwikkeling die Mangold Dylan laat doormaken, verveelt hij geen moment. Het is een beetje een oude-mensen-film, spelend in de jaren zestig, en handelend over een zanger die inmiddels 83 jaar is. Maar aan liefhebbers van Bob Dylan is hij beslist besteed.

A Complete Unknown draait vanaf donderdag 20 februari 2025 in de bioscopen.