Be Kind Rewind

De prijs voor het leukste idee van het jaar kan Be Kind Rewind al bijna niet meer mislopen. Het verhaal van Michel Gondry – over twee medewerkers van een videotheek die, door een ongeluk waarbij alle videobanden zijn gewist, de gewiste films op hun eigen amateuristische wijze namaken – staat bij voorbaat garant voor hilarische situaties, zeker als je weet dat Jack Black een van die medewerkers is. Hoewel een goed idee zeker niet altijd een geslaagde film oplevert, is dat hier wel het geval. Be Kind Rewind ontstijgt de status van melige komedie en ontaardt in een bevlogen en bij vlagen melancholisch pamflet tegen de onpersoonlijke consumptiemaatschappij en voor creativiteit en sociale cohesie.

Natuurlijk zijn er veel meer films gemaakt over de teloorgang van kleine, persoonlijke winkels door de ijzeren wetten van de commercie, maar de eigenzinnige regisseur Michel Gondry weet door zijn persoonlijke stijl toch een emotionele snaar te raken. Films van Gondry (Eternal Sunshine of the Spotless Mind) zijn altijd een beetje vreemd, met personages die je in het dagelijks leven niet snel zult tegenkomen en ontwikkelingen die gespeend zijn van enige vorm van realiteitsbesef. Dat zoiets ook mis kan gaan bewees zijn vorige film, The Science of Sleep, die ontaardde in een twee uur durende cursus creatief met kurk. Gelukkig weet hij zich in Be Kind Rewind enigszins in te houden, waardoor zijn merkwaardige maar ook charmante hersenspinsels niet alleen voor hem zelf, maar ook voor de kijker de moeite waard zijn.

Om volledig mee te kunnen gaan in het wonderlijke universum dat Gondry in zijn films schetst, is het belangrijk om niet te veel kritische vragen te stellen en een simpele kijk op grote problemen te hebben. Als Jerry (Jack Black) door een ongeluk in een elektriciteitscentrale wordt gemagnetiseerd en alle videobanden wist die hij in zijn handen neemt, ligt de oplossing voor de hand. Jerry en Mike (Mos Def) moeten de films zelf opnieuw opnemen om de toekomst van de videotheek te redden. Zeer uiteenlopende films als Ghostbusters, Rush Hour 2 en (als absolute hoogtepunt) Driving Miss Daisy worden door de twee vrienden en hun assistente Alma (Melonie Diaz) met behulp van relatief eenvoudig knutselwerk dan ook nagemaakt.

Melancholie

Het enthousiasme van de makers werkt zeer aanstekelijk op de toeschouwer en roept de neiging op om ook eens met een paar vrienden enkele pareltjes uit de filmgeschiedenis van een eigen versie te voorzien. Maar daar houdt het niet op voor Michel Gondry. Na imitatie komt immers creatie. Als een vertegenwoordigster van de grote filmstudio’s (een ijskoude Sigourney Weaver) eist dat alle nagemaakte films worden vernietigd, trekt de hele buurt er dan ook op uit om een eigen film te maken. Een film die de gemeenschap nader tot elkaar brengt en de vervallen wijk in Passaic (New Yersey) voor even laat opbloeien. Als alle inwoners hun eindproduct tenslotte mogen bewonderen op het grote scherm, in de wetenschap dat hun videotheek moet wijken voor sociale woningbouw, is emotie onontkoombaar. Emotie die doet denken aan het legendarische Nuovo Cinema Paradiso, net als Be Kind Rewind een film waarin de melancholie en de liefde voor het medium film een belangrijke rol spelen.