Radiohead

Op 10 oktober werd de muziekwereld even op het verkeerde been gezet door Radiohead. Niet zozeer vanwege de nieuwe muziek, die ze op dat moment middels In Rainbows wereldkundig maakten, maar meer vanwege de manier waarop ze hun muziek brachten. Als legale download met op het prijskaartje groot geschreven: ‘wat de gek er voor geeft’. Volgens velen een revolutie.

Anders dan in 2000 waarbij je weken voor de release van Kid A werd geconfronteerd met die fascinerende berenkop, die een van de meest fascinerende albums van de afgelopen tien jaar aankondigde, kwam In Rainbows toch redelijk onverwacht. Althans eerder dan velen dachten. En op een geheel andere manier. De grote, geld harkende platenmaatschappijen werden buitenspel gezet, want Radiohead hield alles met hun downloadbare plaat in eigen hand. Alle inkomsten gingen naar het creatieve vijftal uit Oxford. Zoals het hoort, toch?

Revolutie?
~

Maar zo’n actie is een stuk gemakkelijker als je de naamsbekendheid hebt die de band met al die fantastische platen heeft opgebouwd. En daardoor miljoenen op de bankrekening hebt staan en weet dat je met de download-inkomsten en later dit jaar door de investeringen van de trouwe liefhebbers – die begin december 60 euro neerleggen voor het pakketje met cd, lp, bonus-cd en schitterend artwork – sowieso uit alle kosten zult komen. Daarnaast, en Efrim Menuck van Godspeed You! Black Emperor zei het enkele jaren geleden al, is Radiohead behoorlijk hypocriet. De band heeft destijds zelf gekozen voor het op hen parasiterende EMI en beide partijen zijn er niet minder van geworden. Maar goed, de in Radiohead geïnteresseerde muziekliefhebber maalt minder om deze ommezwaai in de muziekbizz. Die wast de handen in onschuld als In Rainbows voor een pond of ietsje meer, wellicht minder, als ‘eerlijke’ download binnendruppelt op de computer.

Bekend in de oren

Door de stap die Radiohead heeft genomen, vergeet je bijna dat het in principe moet gaan om de muziek. En die is wederom van een uiterst hoog niveau, al kan de muziek ook enigszins bekend voorkomen. Veel van de nummers op In Rainbows kwamen tijdens verschillende concerten in 2006 al langs. Toen kon worden geconstateerd dat Thom Yorke en de zijnen uit verschillende Radiohead-platen (vanaf The Bends) inspiratie hadden opgedaan. Iets wat je duidelijk op het nieuwe album terughoort, zonder dat het een kopie wordt van eerder werk. Daarvoor is het te weldoordacht, te moeilijk en te weinig hitgevoelig.

Radiohead drijft op de nieuwe plaat de schoonheid van de muziek door in de hoeken waar de bandleden voorheen prettig vertoefden. Het perfect binnen Amnesiac of Yorke’s soloplaat The Eraser passende 15 Steps klinkt compleet anders dan het gruizige Bodysnatchers dat niet had misstaan op Hail to the Thief. Daarnaast is het de schitterende eenvoud die In Rainbows heel mooi maakt, luister maar eens naar het mooie arpeggio gitaarlijntje in Weird Fishes / Arpeggi of naar de repetitieve pianolijn die op een gegeven moment moet concurreren met de elektronische tikken in het boeiende Videotape. Of luister eens naar het compleet gepolijste eclecticisme binnen het prijsnummer van de plaat: Reckoner.

Kracht

Dat soort nummers maakt In Rainbows, een plaat die zich langzaam los moet gaan weken van die zogeheten revolutie in de muziekbizz en waarvan de muziek weer als basis moet dienen. Want dat is het nog altijd de kracht van Radiohead, al zal In Rainbows niet de boeken in gaan als hun beste of meest verrassende album. Het toont wel opnieuw het niveauverschil tussen Radiohead en de bands die op dit moment alleen maar van de schaduw van Radiohead mogen dromen.