Kundig reclameman

Wat is het toch vreselijk dat Britney Spears met een flesje Coca-Cola gesignaleerd is. Pepsi sponsort haar wereldtour toch met 15 miljoen gulden? “Sponsoren” noemt Pepsi dit, maar in werkelijkheid is het niets anders dan al die kleine meisjes die net zo willen zijn als Britney geld uit hun zakken te troffelen, niet wetende dat Britney ook maar een product is. Niet alleen jonge meisjes zijn het slachtoffer van de alles verwoestende marketingtechnieken. Of het nou om hengels, Oprah, soep, films, deodorant of pudding gaat, alle keuzes worden niet door onszelf gemaakt maar voor ons. Dagelijks worden we murw geslagen door gigantische hoeveelheden reclame die niet alleen zeggen wat we moeten kopen, maar ook wat we behoren te doen willen we de boot niet missen. Just Do It.

“Om de mensheid in slavernij te ketenen, heeft de reclame het gulden midden, aanpassing, overredingskracht verkozen. Wij beleven het eerste systeem van overheersing van de mens door de mens waar zelfs vrijheid niet tegenop kan. Integendeel, het systeem mikt juist op de vrijheid, dat is zijn groostste vondst. Elke kritiek schildert het gunstig af, elk pamflet versterkt de illusie van zijn halfslachtige tolerantie. Het onderwerpt u heel bevallig.”

Frédéric Beigbeder werkte 10 jaar als succesvol copywriter voor het reclamebureau Young & Rubicam. Na vele succesvolle campagnes begon de reclamewereld Beigbeder de strot uit te komen. Permanent leugens verkopen werd Beigbeder uiteindelijk teveel, en begon alles te op teschrijven wat niet deugde.

Dit resulteerde in €14 ,99. Een boek over de hypocrisie, domheid, achterbaksheid en algeheel nihilisme in de reclamewereld. Het alter-ego Octaaf Parango is de man die nu al weet wat wij over drie jaar willen kopen. Als copywriter weet hij de mensen eindeloos te manipuleren; of met andere woorden: hij weet ons knollen voor citroenen te verkopen. Hij heeft daar zo zijn buik van vol dat hij een roman gaat schrijven over de gewoontes en gang van zaken in de reclamewereld, met als doel ontslag. Een mager plot voor een boek, ware het niet dat het boek doorspekt wordt met harde en cynische beschouwingen over deze tijd, werking en ware aard van reclame, oppervlakkigheden en materialistische benaderingen van emotie, liefde en aanverwante zaken.

“Wij hoereren allemaal. 95% van de mensen zou platgaan voor drieduizend gulden. De eerste de beste meid pijpt je zonder twijfel vanaf de helft daarvan. Ze zal er ook niet prat opgaan tegenover haar vriendinnen, maar volgens mij kun je vanaf vijftienhonderd met haar doen wat je wilt. En zelfs ook voor minder. Je kunt hebben wie je wilt, het is alleen een kwestie van tarief. (…) Meestal is liefde iets achterbaks: mooie meiden worden verliefd op (oprecht geloven ze zelf diep in hun hart) op jongens die als bij toeval bulken van het geld en ze naar alle waarschijnlijkheid een mooi luxe leventje kunnen bieden. Is dat niet precies hetzelfde als wat hoeren doen? Jawel.”

De mens is in alle mogelijke gradaties te koop. Zolang de illusie maar blijft bestaan dat wat men doet heel veel voorstelt. Voor deze illusie zorgt de reclame op een bewonderingswaardige manier; alle mensen zijn gelijk, mooi, lief en belangrijk…zolang ze de betreffende producten maar aanschaffen. Men troost zich met een glaasje cola of een piercing omdat Britney die ook heeft, of we lezen bepaalde boeken omdat Oprah ze zo goed vindt. Succes gegarandeerd. Maar kom niet klagen en zeuren; voor jouw plaats zijn er tien werkelozen die wel naar andermans pijpen willen dansen. €14,99 is een rauw boek dat een hard en treffend tijdsbeeld geeft. Het boek is geschreven met dezelfde middelen die de reclamewereld gebruikt: manipulerend, herhalend, stilistisch eenvoudig en natuurlijk clichématig. Beigbeder wilde de reclamewereld met haar eigen middelen bestrijden. Dit geldt niet alleen voor de stilistische aanpak van het boek, maar ook voor de marketingtechnische kant. De titel van het boek is tegelijk de prijs van het boek (daar draait het uiteindelijk toch om?) Het boek wordt tegelijk in pocket, paperback en in een gebonden editie uitgebracht, zodoende is het boek bereikbaar voor iedereen. Er zijn T-shirts, ansichtkaarten en buttons te koop. Beigbeder zelf schuwt de publiciteit in het geheel niet. Waar hij maar de mogelijkheid heeft prijst hij het boek aan; televisie, radio of marktplein het maakt hem allemaal niets uit.

De missie van Beigbeder is geslaagd; zowel in Frankrijk als Duitsland was €14,99 al een groot succes. Met €14,99 heeft Beigbeder aangetoond dat hij zelfs zijn eigen boek tot bestseller kan lanceren. Beigbeder is een kundig reclameman.