Tijdschriften over literatuur

Voor een literair tijdschrift ziet Passionate Magazine er opvallend glossy uit: grote foto’s, veel full colour en een ‘snelle’ pagina-indeling. Het is weer eens iets anders dan gedichten op wat dikker, crèmekleurig papier dat de geur van lijm en bomen draagt. De bladzijden zijn glad, de foto’s zogezegd groot en de poëzie wordt op een blok van gele stippeltjes afgedrukt. Voor de lezer die blijft geloven in de link tussen boeken en stoffigheid, zou dit frisse uiterlijk een schamele inhoud kunnen verbloemen.

Passionate Magazine is een uitgave van Passionate, dat zichzelf presenteert als een organisatie voor de ‘nieuwe letteren’. Passionate richt zich niet alleen op ontwikkelingen in geschreven literatuur (proza), maar ook op poëzie en nieuwe media – kortom op de snelheid waarmee de hedendaagse literatuur verandert. De organisatie, die opgericht is in 1995, houdt zich onder andere bezig met de organisatie van de Kunstbende, Write Now! en GDMW, Festival voor de nieuwe letteren.

Van klein en kleurloos naar groter en full colour

Passionate Magazine werd echter al in 1993 opgericht. Waar het voorheen een “klein, kleurloos, doch inhoudelijk interessant blaadje” was, zoals een brievenschrijver het in Passionate Magazine verwoordde, kan het magazine nu met recht glossy worden genoemd. Een grote foto van een schrijver siert de cover, het blad is gedrukt op mooi glad papier en naast inhoudelijke artikelen kent het tijdschrift veel kleurenfoto’s of andere kleuraccenten. Deze huidige lay-out dateert van 2004.

Een gemiddeld nummer van Passionate Magazine, dat elke twee maanden verschijnt, kent eenzelfde opbouw: verschillende verhalen en gedichten van bekende en onbekende auteurs worden afgewisseld met een groot interview met een schrijver of dichter, en met verscheidene essays. Daarnaast is er een aantal vaste rubrieken, zoals recensies van proza en poëzie, verschillende columns en de rubriek Waar is onze verslaggever?.

Ellis

De meeste nummers lijken niet over één bepaald thema te gaan, al sluiten verschillende artikelen in een tijdschrift wel op elkaar aan. In de meest recente jaargang valt op dat er veel aandacht is voor grote namen. Het nummer van maart/april 2005 is gewijd aan de Amerikaanse cultschrijver Bret Easton Ellis. Zo is er een voorpublicatie van zijn in september verschenen roman Lunar Park, worden verfilmingen van zijn romans besproken en zijn er enkele achtergrondartikelen te vinden die inzicht geven in zijn werk, zoals een artikel over de onmenselijkheid in het oeuvre van Ellis.

Deze meer serieuze stukken worden opgeleukt met een anekdote van Herman Brusselmans over zijn gesigneerde exemplaar van The informers van Ellis. De vaste rubriek 7 vragen aan… wordt nu ingevuld met antwoorden van Patrick Bateman, hoofdpersonage uit American Psycho. Minder geslaagd is de plaatsing van het verhaal Helium, waarin Laurens Abbink Spaink à la Ellis een gebeurtenis uit het leven van een rijke leeghoofd beschrijft. Het verhaal mag door enkele overeenkomsten met Ellis’ oeuvre dan schijnbaar in dit nummer passen, als mogelijke vergelijking met Ellis’ werk komt Helium zeker niet als beste kandidaat uit de bus. De publicatie lijkt daardoor een soort zwakke poging tot overreding: “Wij hebben in Nederland ook auteurs die schrijven als Ellis.”

Amerikaans proza

Deze uitgebreide aandacht voor Ellis is niet bijzonder opvallend: in meerdere nummers van Passionate Magazine nemen Amerikaanse auteurs een belangrijke plaats in. In het nummer van september/oktober 2005 wordt er bijvoorbeeld aandacht besteed aan Brooklyn dwaasheid, de nieuwe roman van Paul Auster, en wordt er een aantal verhalen van een andere Amerikaanse auteur gepubliceerd.

De aandacht voor Amerikaanse literatuur is dus groot. Maar om nu te zeggen dat Passionate Magazine wat betreft het proza voornamelijk gericht is op het buitenland, is een wat al te boude stelling. Er worden namelijk verschillende verhalen van jonge, onbekende Nederlandse schrijvers gepubliceerd en het zomernummer van 2005 bevat een groot interview met Esther Gerritsen.

Wordslam

De poëzie in Passionate Magazine komt wel uitsluitend van Nederlandse bodem. In elk nummer wordt van enkele dichters werk gepubliceerd. Dit gaat meestal om een klein aantal gedichten. Opvallend is dat het vaak werk is van dichters die hun sporen hebben verdiend op het podium: op wordslams, of op poëziefestivals. Dat er een leven ná de wordslams is, ontsnapt echter niet aan de aandacht van de redactie en daarom worden in het september/oktobernummer twee wordslammers geïnterviewd die net een bundel hebben gepubliceerd. De keuze voor verhalen lijkt vaak ingegeven te zijn door een voorliefde voor een licht absurdisme, zoals de vertaalde verhalen van D. Harlan Wilson. Voor de verhalen geldt duidelijk: ‘schrijven is schrappen’, want wollig taalgebruik ontbreekt volledig.

Kritische blik?

Wat me opvalt in de artikelen in Passionate Magazine is het hoge informatiegehalte en de beperkte kritische blik. Een interview met Tom Lanoye geeft een interessant inzicht in zijn manier van werken en zijn ideeën, maar mist een kritisch tegenwicht. De interviews zijn geen weergave van interessante gesprekken, waarin schrijver en interviewer elkaar uitdagen, maar eerder kalme verslagen van een uitwisseling van informatie. Dat is jammer, zeker als er met een uitgesproken geëngageerd auteur als Lanoye gesproken wordt.

Dit is het grootste minpunt aan dit tijdschrift. Verder is er inhoudelijk weinig op Passionate Magazine aan te merken. De verdeling tussen nieuw werk en interviews met bekende schrijvers is namelijk goed, en er is ook genoeg ruimte voor essays over actuele zaken in de literaire wereld. Door de strakke vormgeving en vele kleurenfoto’s kan Passionate Magazine een glossy tijdschrift genoemd worden, misschien een blad voor jonge mensen, of mensen die zich jong voelen – het is zeker geen inhoudsloos tijdschrift.

Passionate Magazine. Tweemaandelijks tijdschrift:
– Losse nummers: € 4,95

– Abonnement: € 25 per jaar / € 14,25 per half jaar (studenten / CJP / R’dam-pas € 18,75)
– ISSN 1385-0013
Verkrijgbaar in de betere boekhandel.
Contact: passionatemagazine@passionate.nl / 010-2762626 (bestellen losse nummers)

Zie ook in deze reeks: 1. Het Trage Vuur, 3. Tzum, 4. De Revisor, 5. Armada, 6. Bunker Hill, 7. Raster, 8. De Gids, 9. Hollands maandblad, 10. Hard gras, 11. Parmentier, 12. Deus ex Machina, 13. Het liegend konijn, 14. Lava en 15. Yang.