Muziek / Achtergrond
special:

In memoriam: Wally Tax

De woorden op de teletekstpagina staan er koud en kil, en toch slaan ze in als een bom. Net als destijds zijn muziek. Niet dat ik dat heb meegemaakt, maar sinds ik van ’s mans bestaan afweet, intrigeert hij me. De ‘ontdekking’ werd gedaan op het moment dat ik hem met Supersub op het VPRO-podium op Lowlands ’97 zag optreden. De jonge honden speelden samen met de ‘oude’ Tax zijn schitterende Miss Wonderful: misschien wel het mooiste liedje in de Nederlandse popgeschiedenis. Maar de grootheid is overleden, opnieuw een verlies voor ons land.

~

Wladimir Tax werd in 1948 geboren en groeide, tussen de schuinsmarcherende zeelieden, op aan de Laagte Kadijk. Als een jonge gids wees hij de matrozen de weg naar de geneugten van het Amsterdamse leven aan de Zeedijk. Wladimir werd al snel Wally genoemd, omdat zijn leeftijdsgenoten moeite hadden met zijn naam. Wally verslond in die tijd de Rhythm & Blues platen van zijn pa en leerde via zijn zeemansvrienden muziek van ‘buitenaf’ te kennen. Toen Tax voor zijn elfde verjaardag zijn elektrische gitaar kreeg en een versterker jatte, formeerde hij de eerste versie van The Outsiders. Tax zag zichzelf als de van te voren kansloos geachte kandidaat die er tegen alle verwachtingen in er met de prijs vandoor ging.

Wally was al vroeg gedreven bezig met zijn nieuwe band. Daarover zei hij zelf: “Begaafde kinderen kunnen niet anders dan zich fanatiek richten op hun talent, of het nu voetbal is muziek betreft.” Hij was in die tijd ook een talentvolle voetballer, maar liet na wat kleine tegenslagen en wat bankzitten zijn voetbaltoekomst links liggen. Zijn toekomst was de muziek. Hij vergeleek zichzelf zonder blikken of blozen met een ander talentvol persoon: Johan Cruyff. “Voor hem stond vanaf het begin vast dat hij een goeie voetballer zou worden, zoals voor mij vaststond dat ik een goed musicus zou worden.”

The Stones

~

Tot aan de eerste single You Mistreat Me (1965) wisselde de bezetting van The Outsiders, omdat niet iedereen zo toegewijd was als Tax het zou willen. Toen Tom Krabbendam de band in 1965 versterkte, bestond de band naast Krabbendam en Tax uit Ron Splinter, Leendert Busch en Appie Rammers. Door het succes van de eerste single en diens vervolg Felt Like I Wanted To Cry treden ze veel op in kroegen in Amsterdam, waaronder het destijds goed aangeschreven Las Vegas en Rembrandtpleintheater. Ook mochten ze in het voorprogramma spelen van the Rolling Stones. “Bijna alle Nederlandse beatgroepen waren op die avond in Den Bosch vertegenwoordigd, dus ik vond het helemaal niet zo’n enorme eer dat wij met de Rolling Stones in hetzelfde programma optraden.”

Mede door het succes van het nummer Lying All The Time, speelden ze die avond The Stones van het podium. Hysterische taferelen vonden er tijdens het optreden van Tax en de zijnen plaats. Meisjes vielen en masse flauw. “Ik keek niet op tegen de Rolling Stones – degene tegen wie ik opkijk moet nog geboren worden. Ik had respect voor hun werk.” Mick Jagger was volgens Tax een slechte verliezer, hij negeerde The Outsiders die avond, omdat hij er de pest in had. “Keith Richards was anders. Hij kwam bij ons in de kleedkamer om ons te complimenteren met ons optreden. […] Met Keith kan ik goed opschieten. Als hij in Amsterdam is belt hij me altijd op om een afspraak te maken.”

Meneer ‘voor de vuist weg’, u heeft het fout

~

Door het succes in Den Bosch vindt de band een serieus onderdak bij het Relax-label van Willem Duys. Maar vanaf het begin loopt deze relatie behoorlijk stroef. Duys produceerde Lying All The Time. “Zijn bijdrage aan die productie bestond overigens niet veel meer dan het uitdelen van broodjes en het inschenken van sherry. Hij had absoluut geen vertrouwen in de plaat die de Outsiders maakten.” Duys richtte zijn pijlen liever op de formatie Short 66, maar deze band stierf een vroege dood, terwijl the Outsiders goud verkochten en overal in het land speelden.

The Outsiders waren hot en Wally Tax was een ster. De meeste optredens werden complete happenings die vaak al ver voor de aanvang van een concert begonnen. Terwijl de band voor het optreden in een restaurant zaten te dineren, drukten fans hun neuzen tegen de ramen plat. De fanschare was vaak zo groot dat het verkeer werd geblokkeerd en trams konden er soms niet door. De acties waren meestal op Tax gericht, omdat hij de zanger was. “Ik was het boegbeeld, de duidelijkst aanwezige en de mooie jongen.” Tijdens het concert werd er aan een stuk door gegild door het vrouwelijke publiek en speelden er zich Beatles-achtige taferelen af.

Succes: drank, drugs en feest

Het succes bleef niet beperkt tot Nederland. Door heel Europa toerden de jonge Amsterdammers en hadden overal succes. De eerste elpee Outsiders kreeg allerlei prijzen en wordt nog steeds beschouwd als een klassieker die iedereen in huis moet hebben die geïnteresseerd is in serieuze popmuziek. Tax’ heldenstatus brengt hem tot grote hoogten. Hij verdiende destijds veel geld, maar smeet datzelfde geld met bakken tegelijk over de balk. Hij woonde aan het Rokin, kocht dure kleding, investeerde veel in kunst van bevriende kunstenaars en gaf veel feestjes waar vrienden als Simon Vinkenoog en Gert Jan Dröge vaste gast waren. De grootste kostenpost was de drugs. Je kon het soort of type zo gek niet bedenken; Tax had moeite het te weerstaan.

Het succes en de drugs gingen parten spelen. Vanwege meningsverschillen viel de band uiteen en Wally ging samen met drummer Busch verder als Tax Free. De rest van de bandleden doken op in verschillende bandjes die nooit veel verder kwamen. Tax bevond zich op dat moment tussen de grote mensen van de wereld. De geruchten gingen dat hij een verhouding had met Brigitte Bardot, hij kwam thuis bij Bob Dylan en Elvis Presley, hij speelde met Tim Buckley en trok heel veel op met Tim Hardin. De eerste en gelijknamige plaat van Tax Free werd in de door Jimi Hendrix beroemd gemaakte Electric Ladyland studio’s in New York opgenomen en scoort in de hitlijst van Billboard.

Seattle

Na de periode van Tax Free wist Tax, op het starten van Lee Towers’ carriere na, dat succes nauwelijks te continueren. Net als de belastingdienst werd de drugs in die periode een groot financieel probleem. Ook had Wally Tax moeite om van de drank af te blijven, wat resulteerde in ’s nachts de ruiten van de slijter ingooien en de drank te stelen. Toen zijn vriendin stierf was de misère compleet en kwam er weinig positiefs meer uit Tax’ handen. Tot aan de jaren ’80 ging het slecht, maar daarna ging het licht weer even branden. In 1986 werd The Outsiders nieuw leven ingeblazen en Tax trad weer op met het enige andere originele lid, Leendert Busch. Voor de vierde keer reisde Wally af naar de andere kant van de Atlantische Oceaan en speelde aan het einde van de jaren ’80 op met allerlei veelbelovende bandjes in Seattle.

In de tijd dat ik hem met zag spelen met Supersub had hij een nieuwe soloplaat af, die maar niet uitgebracht kon worden, omdat platenmaatschappijen het ‘niet zagen zitten’. De man die zo’n stempel op de Nederlandse muziekgeschiedenis heeft gedrukt, werd mistrouwd. Men zag geen heil in degene die de kinderschoenen van Paradiso heeft gestrikt, met The Outsiders aan de wieg van de Punk stond, Kurt Cobain naar de Amsterdamse hoeren leidde en die verantwoordelijk is voor een paar van de meest geïnspireerde rocksongs uit de jaren ’60. Harrie Jekkers zei ooit eens: “Je beste recensie staat in je overlijdensadvertentie.” Jammer genoeg voor Wally heeft Harrie opnieuw gelijk.

Voor de geïnteresseerden: lees Wally Tax. Tot hier, en dan verder van Ettie Huizing voor nog meer van die schitterende citaten, zoals hier in de tekst.