Theater / Voorstelling

Sprookjesballet met tekenen van verval

recensie: Het Sint-Petersburg Ballet - De Notenkraker

Het verhaal van De Notenkraker – wereldwijd het meest bekende en succesvolste ballet – is gebaseerd op een Pruisisch sprookje uit 1816 van Ernst Theodor Amadeus Hoffmann. In eerste instantie weigerde choreograaf Marius Petipa en componist Pjotr Tchaikovsky de opdracht om een ballet te maken van De Notenkraker. Er zat te weinig glitter en glamour aan het verhaal. Uiteindelijk begon Petipa in 1892 toch aan zijn choreografie. Omdat hij ziek werd schakelde hij de hulp in van de Russische choreograaf Lev Ivanov. Petipa legde de nadruk op de schoonheid en Ivanov op de emotie.

De Notenkraker speelt zich af in een oude Duitse stad aan het begin van de negentiende eeuw. Het is kerstavond en er is een groot feest aan de gang. Iedereen is in zijn galakostuum en het huis van de familie Stahlbaum is versierd met veel verlichting. Drosselmeyer, poppenmaker en een graag geziene gast bij de kinderen, komt binnen. Hij heeft voor iedereen een cadeau. Per ongeluk laat hij iets vallen. Hij raapt het op en gooit het daarna in een hoek. Het feest gaat nog uren door. Als alle gasten verdwenen zijn, vindt de kleindochter van Drosselmeyer, Clara, de Notenkraker. Ze is er zo blij mee dat ze dit stuk speelgoed aanbidt. Uiteindelijk valt ze in slaap bij de kerstboom met de pop in haar armen geklemd. In haar droom wordt ze aangevallen door een zwerm muizen en hun muizenkoning. De Notenkraker is tot leven gekomen en verslaat de aanvallers van Clara. Hij verandert in een knappe prins en neemt Clara mee op een sprookjesachtige reis, vol plezier en geluk. Ze komen in aanraking met Spaanse, Arabische, Chinese en andere folkloristische dansen.

Kapotte rietjes

~


Dirigent Viktor Ploskina van het Nationaal Filharmonisch Orkest van Oekraïne heft zijn armen omhoog en geeft aan dat de blazers en strijkers hun noten kunnen gaan spelen. Live muziek tijdens balletvoorstellingen komt niet zo vaak meer voor en je zou het moeten koesteren als dit wel gebeurt. Toch zou het het Sint-Petersburg Ballet misschien de overweging moeten maken een ander orkest te kiezen voor haar voorstelling. De tonen van de blaassectie zijn zeer onzuiver gespeeld en hobo en klarinet klinken alsof het rietje van het instrument kapot is. Ook op de violisten is iets aan te merken. Zij balanceren op het randje als het gaat om timing.

Sleur

Het sprookje van de Notenkraker begint hemels. Kostuums in bordeauxrode en donkerblauwe tinten met patronen van zilverdraad, een kerstboom, een tovenaar, marionetten en clowns zijn ingrediënten voor een warme en vooral gezellige sfeer. Het gelukzalige gevoel duurt tot het moment dat het corps de ballet zijn intrede doet. Een orkest kan een voorstelling maken of breken maar dansers kunnen dit ook. Het Sint-Petersburg Ballet lijkt besmet te zijn met de sleur. Het getik van de spitzen op de vloer is ongelijk en voeten en benen worden niet of nauwelijks gestrekt. Pirouettes komen niet goed uit en enkele dansers verliezen zelfs hun evenwicht. Allemaal doodzondes voor een ballet uit Rusland, wetende dat de Russen staan voor honderd procent perfectie. ‘Lachen als een boer met kiespijn’ is de beste formulering voor de gezichtsuitdrukking van de dansers van het corps. Veel zin lijken de sterdansers er niet meer in te hebben. Gelukkig brengen de glinsterende tutu’s en het romantische decor afleiding. Opvallend is wel dat de solisten uit een ander hout zijn gesneden. Deze dansers zijn een lust voor het oog. Ze komen het dichtst in de buurt van de schoonheid die choreograaf Petipa voor ogen moet hebben gehad. De choreografie wordt mooi uitgewerkt en zij hebben duidelijk wel plezier in hun werk. De sprongen van de mannelijke solodansers zijn extreem hoog en ze draaien in fracties van seconden hun pirouettes. Zowel op de grond als in de lucht.

De Notenkraker is een sprookjesachtige voorstelling met een warm decor en prachtige kostuums. Helaas is het corps van het Sint-Petersburg Ballet van mindere kwaliteit dan dat je van een Russisch ballet zou verwachten. Ook het orkest doet wat krakkemikkig aan. Kinderen zullen van dit alles niet zoveel notie hebben want de romantische setting met al zijn glitters, versieringen, lampjes en tutu’s zijn voor hen vele malen belangrijker dan de technische kant van het geheel.

De voorstelling is nog te zien tot en met 29 december in diverse theaters. Klik
hier
voor meer informatie.