Film / Films

Weer een echte Jeunet

recensie: Un long dimanche de fiançailles

Een enorm succes. Er zijn vermoedelijk maar weinig filmmakers die daar niet van dromen. Een kleine vier jaar geleden overkwam het de Franse regisseur Jean-Pierre Jeunet. Met zijn Le fabuleux destin d’Amélie Poulain, of kortweg Amélie, overtrof hij de stoutste verwachtingen van iedere (arthouse)bioscoop. Zelfs in bioscopen waar de film meer dan een jaar draaide, bleven de bezoekers komen om even deel uit te kunnen maken van de sprookjesachtige en optimistische wereld van Amélie. Geen wonder dat de verwachtingen voor zijn nieuwe film hooggespannen zijn. Zeker omdat Audrey ‘Amélie’ Tautou wederom de hoofdrol voor haar rekening neemt.

~

Het openingsshot van Un long dimanche de fiançailles rekent direct af met de verwachting van weer een lieve, sprookjesachtige film. Oorlogsbeelden, dat is wat we te zien krijgen. Of liever gezegd, beelden die laten zien wat de gevolgen zijn van een oorlog. Een Christusbeeld met afgehakte hand hangt troosteloos op een massabegraafplaats. Snel daarna voert de camera naar een loopgraaf waar vijf Franse soldaten in de regen hun sombere toekomst tegemoet lopen. Alle vijf hebben ze een verwonding opgelopen aan hun hand. Door eigen toedoen, in de hoop de waanzinnigheid van de oorlog achter zich te kunnen laten. Als deserteurs worden ze veroordeeld tot de dood. Maar om munitie te sparen (en de mannen nog een minieme kans te gunnen) worden ze uitgezet in niemandsland; in afwachting van een zekere dood.

Gedetailleerde absurditeit

~

Ondanks alle oorlogsgruwelen die te zien zijn, is de handtekening van Jeunet al bijzonder snel te herkennen. De vijf mannen worden stuk voor stuk geïntroduceerd door in een notendop hun levensverhaal te vertellen en te laten zien. Het is vooral in deze korte filmpjes waar het magisch realisme en de gedetailleerde absurditeit die Amélie en La cité des enfants perdus kenmerkten, weer naar voren komen.

Blijven hopen

In één van deze vijf korte filmpjes maken we kennis met Mathilde (Tautou), de verloofde van één van de soldaten. En dit is ook het moment waarop Jeunet ondanks de gruwelen van de oorlog, het verhaal een optimistisch, verwachtingsvolle laag meegeeft. Want hoewel Mathilde weet dat de kans klein is dat haar Manech de oorlog heeft overleefd, ze blijft hopen. Wanneer hij dood is zou ze dat weten, daarvan is ze overtuigd. En als haar vertrouwen haar even in de steek laat, neemt ze haar toevlucht tot andere manieren om zekerheid over zijn toestand te krijgen. “Wanneer de hond mijn kamer inkomt voordat ik geroepen word voor het ontbijt, leeft Manech nog.” En: “Wanneer de conducteur mijn kaartje komt controleren voordat ik klaar ben met tellen, dan leeft Manech nog.”

Houten hand

Het zijn vooral deze kleine details in de personages die ook Un long dimanche weer maken tot een echte Jeunet. Ook de decors en de aankleding alle aandacht. Een markt is een markt waar je je direct op je gemakt voelt, en wanneer iemand een houten hand heeft is deze voorzien van een subliem uitgedacht mechanisme. Zo mooi, dat het haast zonde is om hem daadwerkelijk te gebruiken.

Een mooiere wereld

Hoewel Un long dimanche bol staat van de ontmoedigende oorlogsbeelden, is de film toch vooral optimistisch van toon. Niet op een voorspelbare Hollywoodmanier, maar op subtiele wijze. De wereld die Jeunet in zijn films keer op keer schept is altijd een mooiere wereld dan de onze. Al wordt ook daar oorlog gevoerd, en raken ook daar geliefden elkaar voor lange tijd kwijt. Die ruim twee uur die de film duurt, zouden er met gemak vier kunnen worden. En dan nog zou het geen moment vervelen.