Komisch debuut van Dustin Hoffman

Tweevoudig Oscarwinnaar Dustin Hoffman maakt met Quartet zijn regiedebuut. Het is niet de eerste keer dat Hoffman regisseert, want hij probeerde het al eerder in 1979 met de film Straight Time. Hoffman kon echter de regie niet combineren met zijn hoofdrol in de film en vroeg na enkele dagen Ulu Grosbard het stokje over te nemen. Grosbard had Hoffman het script gegeven met het oog op diens regiedebuut, maar mocht het klusje uiteindelijk zelf opknappen.

Stoffige oudjes

Na het lezen van het script van Ronald Harwood wilde Hoffman Quartet regisseren, en aldus geschiedde. De 75-jarige kersverse regisseur lijkt een veilige keuze te maken met een film over bejaarden, gespeeld door gevierde acteurs van Hoffmans leeftijd, maar schijn bedriegt. Quartet toont geen stoffige oudjes, maar vitale gepensioneerde muzikanten die nog altijd met zichtbare passie musiceren en zodoende grote groepen kijkers zullen aanspreken.

Quartet begon als toneelstuk in 1999 en werd door Harwood herschreven voor het witte doek. De film speelt zich af in een tehuis voor gepensioneerde musici, waar een gala ter ere van de verjaardag van Verdi wordt georganiseerd. Leuk detail: Verdi richtte in 1896 zelf óók zo’n tehuis op. Oud-dirigent Cedric (Michael Gambon) organiseert het gala en heeft de touwtjes stevig in handen, terwijl de rest van de bewoners voornamelijk hun optreden voor het gala aan het voorbereiden is.

Fameus zangkwartet

Enkele van die bewoners zijn Cissy Robson (Pauline Collins), Wilf Bond (Billy Connolly) en Reginald Paget (Tom Courtenay). Cissy moet berichten rondbrengen en afspraken regelen, maar heeft geheugenproblemen. Wilf Bond is een oude viespeuk die zijn gedrag goedpraat met opmerkingen als ‘at least I’ve still got some testosterone‘ en Reginald is de fatsoenlijke, gerespecteerde oude prof, die nog muzieklessen aan geïnteresseerde jongeren geeft. Lang geleden vormden Cissy, Wilf en Reginald samen met Jean Horton een fameus zangkwartet, maar de drie-eenheid heeft Jean al in geen jaren meer gezien. Totdat Jean opeens op de stoep van het tehuis staat.

Al snel blijkt dat de ooit goede relatie tussen Jean en de anderen behoorlijk bekoeld is. Dat ligt voornamelijk aan Jean zelf, die met haar divagedrag en arrogantie de rest van het kwartet tegen zich in het harnas heeft gejaagd. Terwijl Cedric graag een reünie van het kwartet zou zien, moeten eerst de interne conflicten worden opgelost. Want net als in A Late Quartet zijn de banden binnen het kwartet niet louter professioneel gebleven.

Ruimte voor de muziek

Hoffman weet wel raad met het materiaal dat hij tot zijn beschikking heeft; een goed script en een door de wol geverfde cast. In Quartet zien we niet alleen aandoenlijke, komische personages die op hun oude dag nog levendig musiceren, maar ook prachtige plaatjes van het exterieur en interieur van het statige tehuis en oogstrelende shots van de omgeving. Alle beelden worden begeleid met bekende stukken muziek, vaak ingespeeld en ingezongen door de cast van wie een groot gedeelte in de jaren ’60 en ’70 in landelijke theaters en operazalen heeft gestaan. Waar in andere films meteen opvalt dat acteurs hun instrument niet beheersen, zien we hier oude artiesten aan het werk. Hoffman geeft de muzikanten ook speelruimte, getuige een scène waarbij twee oude rotten in het vak onder begeleiding van piano en trompet een volledig nummer ten gehore brengen. Hoffman uit op deze manier zijn waardering voor de maestro’s.

Met Quartet maakt Hoffman een sterke eerste indruk als regisseur. Met name omdat hij de grootste valkuil, het maken van een oubollige film, weet te ontwijken. Zijn decennialange ervaring als acteur gebruikt hij om zijn cast te laten schitteren, zowel op komisch als dramatisch vlak. Quartet is een sterk debuut en hopelijk heeft Hoffman genoten van het regisseren, want het zou zonder zijn als hij hier geen vervolg aan geeft.