Japin, Japin, Japin, Japin, Japin, Japin, Japin, Japin, Japin, Japin, Japin

Japin is al hot sinds het enorme succes van zijn roman De zwarte met het witte hart, en toont zich ook in het boekenweekgeschenk De grote wereld een liefhebber van het aparte en merkwaardige. Zijn twee helden zijn ditmaal ‘gewoon’ blank, hoewel Joods, maar klein – hoe zeg je dat tegenwoordig netjes in het Nederlands, wat de Amerikanen vertically challenged noemen: mensen die op een gegeven moment niet meer groeien. Vroeger zouden we dan hebben gesproken over lilliputters of dwergen, maar dat mag niet meer (gnomen of kabouters zijn helemaal uit den boze). Buitenstaanders zijn het in ieder geval, zoals vrijwel alle helden van Japin, die zichzelf uiteraard ook als zodanig beschouwt.

Ethische bespiegelingen

Hoofdpersoon Lemmy – kort voor Lemuel, zoals in Lemuel Gulliver – groeit in het begin van de vorige eeuw op in een pretpark in New York, in een familie die de kost verdient met de eigen afwijking. De vraag is dan natuurlijk of dat wel kosjer is, want zijn zij eigenlijk niet ook een soort mensen, maar dan anders? Aan ethische overwegingen geen gebrek, vooral wanneer de handeling zich verplaatst naar nazi-Duitsland. De nationaal-socialisten gedoogden in eerste instantie de rondtrekkende artiesten, maar sloegen al snel op de bekende wijze toe. Voor Lemuel en zijn partner Rosa voltrekt zich een drama, ze worden op zichzelf teruggeworpen en zien zich geconfronteerd met existentiële vragen:

“Waarom is dat toch,” vraagt Lemmy, “dat iedereen ons altijd maar geanimeerd wil zien? Liever niet zoals we zijn, maar alsof wij uit uw fantasie komen.”
“Ach, uw werkelijkheid kunnen wij ons toch niet voorstellen,” antwoordt de arts zacht, “niet echt. Alleen door haar te verluchtigen kunnen we er nog enigszins mee omgaan.”

Die vragen komen ook aan bod in De klank van sneeuw, waarin twee novellen van Japin werden gebundeld, met een erg grote letter, zodat het een echt boek is geworden. Opnieuw zijn het entertainers die reflecteren op hun eigen rol. In het eerste verhaal strandt een klassieke zangeres in een hotel, waar zij nadenkt over leven en werk, terwijl zij zich bespied weet door de onbekende bewoner van de naastgelegen kamer. In het tweede verhaal repeteert een actrice, wat ook weer aanleiding is voor veel bespiegelingen. Reuze diepzinnig allemaal, zoals we dat van Japin gewend zijn.

De wereld van Japin

Net als het geschenk wortelen beide verhalen in de werkelijkheid van Japin. Aanleiding voor het mensen-met-een-alternatief-groeigebeurenverhaal waren prentbriefkaarten die hij vond bij het leegruimen van zijn ouderlijk huis. Het verhaal van de zangeres werd geïnspireerd door zijn eigen ervaringen als operafigurant en voor het toneel putte hij uit de tijd dat hij optrad in een openluchttheater in Amsterdam – waar anders – en hij meedeed aan Onderweg naar morgen. Niet zo vreemd trouwens, dat laatste, want Japin is van professie oorspronkelijk acteur.

Wie na al dat verbale geweld nog niet genoeg heeft van Japin kan terecht bij een klein boekje, met foto’s van Japin, een interview met Japin, plus beschouwingen over het werk van Japin en zelfs een potloodtekening van Japin, met als uitsmijter een quiz over het werk van Japin. De winnaar mag persoonlijk een vraag aan Japin stellen en krijgt daarop ook antwoord, van Japin. De tweede prijs bestaat uit boeken van Japin, de derde heeft niets met Japin te maken. Verder ter gelegenheid van de boekenweek nog meer uitgaven van Japin. Je zou er jeuk van krijgen.

Arthur Japin • De grote wereld • Uitgever: CPNB • Gratis • ISBN: 9059650271

Arthur Japin • De klank van sneeuw • Uitgever: De Arbeiderspers • Prijs: € 11,50 • 119 bladzijden • ISBN: 9029563362

Lees ook: Boekenweek 2006 – een overzicht