In deze vierde editie komt een bijzondere vorm van Fado aan bod, die steeds meer iets eigens heeft. Friese fado ontsnapt aan het genre met Nynke Laverman en er is Blues in singer-songwritervorm. Opgenomen in Nederlands beroemdste studio’s klinkt het als een spreekwoordelijke klok. Ralph de Jongh zocht de Hilversummer bossen op. En dan hebben we nog singer-songwritermuziek die – als je het live mag aanschouwen – zelfs in de kleinkunst gezien en gehoord mag worden. Eva van Pelt verbaast ons.

Friese fado met rock

Nynke Laverman neemt een bijzondere plaats in binnen de fado-muziek. Met haar Friese taal benadert ze de fado uit Portugal op een bijzondere manier. Ze oogst daarmee niet alleen veel lof van haar fanschare maar ook van collegae fadisten. Met haar nieuwe album Wachter trekt Laverman de fado langzaam maar zeker naar de rock: een nieuwe fase in de muzikale ontdekkingstocht van Laverman. Het album opent met een lang, door Laverman gereciteerd gedicht genaamd ‘Boskule’ zonder melodie. Een compositie die bij herhaalde beluistering van het album vaak overgeslagen zal worden, omdat het veel aandacht vraagt om dit zijn uitwerking te laten hebben. ‘Jefte’ gaat vervolgens over de gift van het licht, de gift van het leven. De rest van het album gaat vooral over de kunst van het wachten, de rust die we vinden in de natuur waar alles in een veel langzamer tempo gaat. Waar de natuur de tijd neemt om te rijpen en schoonheid te laten groeien in tegenstelling tot ons moderne leven. Zo staat de bosuil symbool voor de ultieme wachter: hij wacht om uiteindelijk toe te slaan.

Het is een album dat ook het geduld van de luisteraar vraagt om opnieuw van Laverman te houden, terwijl ze de fado transformeert naar een heel eigen stijl waar de fado zeker nog in doorklinkt. Maar de hartslag van de muziek is nadrukkelijk voelbaar, zoals in het lied ‘De Langste Sliep’. Het gaat over de dood, maar voelt als een bonzend hart dat maar blijft vasthouden aan het leven, dat probeert te ontglippen aan het al afkoelende lichaam. Wie ruim durft te denken, de tijd neemt en vooral niet te puur denkt, zal met Wachter een prachtig nieuw album ervaren van Nynke Laverman, die zichzelf meer ruimte veroorloofde om door te groeien.

Bluesrocker op de top

Bij de start van dit jaar verscheen al het dubbelalbum Live @ De Noot van Ralph de Jongh om een kwartaal later gevolgd te worden door een tweede dubbelaar, opgenomen in de beroemde Wisseloord Studio’s in de bossen van Hilversum. En eigenlijk is het niet eens één dubbelalbum maar zijn het twee nieuwe studioalbums. Lonesome Man, Ocean of Love laat een creativiteitsexplosie horen van een herboren Ralph de Jongh. De vierentwintig nieuwe liedjes van De Jongh klinken stuk voor stuk helder en ademen een bijzonder fijne sfeer uit: een sfeer die ligt tussen Bruce Springsteen en The Rolling Stones. De stem van De Jongh lijkt nog altijd veel op die van Mick Jagger. De Jonghe’s hand van liedjes schrijven in de blues- en rock-traditie doet de rest. Naast een begenadigd muzikant is De Jongh tevens als beeldend kunstenaar actief.

Het boekje bij het album toont een negental schilderijen van de zanger samengevoegd met veel foto’s verhalend over de legendarische optredens van De Jongh en zijn band. Naast de kern van de band die gevormd wordt door Nico Heilijgers, Arie Verhaar, Maarten Ouweneel en Moon Anderson, worden ook her en der gasten toegevoegd rondom de stem van Ralph de Jongh, zijn bluesharp en gitaren. Wie de gerestaureerde Wisseloord Studio’s onlangs heeft bezocht, weet dat het geluid daar in de bossen bijzonder helder klinkt.

In tegenstelling tot eerder werk van De Jongh valt het bijzonder heldere geluid daarom op dat Huub Reijnders, Felix Tournier, Arie Verhaar en De Jongh zelf als productieteam uit de mixtafel hebben weten te halen. De studio zit vol techniek maar is ook vol van natuurlijke elementen, die de sound soms een onverklaarbare helderheid en diepte geven. Ralph de Jongh kroop in 2015 met Sun Coming Up uit een diep dal. We interviewde hem destijds in zijn huiselijke sfeer. Met Lonesome Man, Ocean of Love en Moon Anderson aan zijn zijde, horen we deze bluesrocker misschien wel op de toppen van zijn kunnen en creativiteit. Wie door de liedjes heen luistert voelt de liefde en het leven van een mooie muzikant en fijn mens. Het tempo ligt vaak laag, maar je voelt de broeierigheid die live zal kunnen ontvlammen in een hevig opgestookt vuur.

Folk/pop-liedjes met lichte rap-zang

Eva van Pelt was een verrassing tijdens het Hidden Treasures festival van Roepaen in april dit jaar. Met Zwart bewijst Van Pelt dat ze na het bezinken van deze live-ervaring ook op de plaat dezelfde intensiteit weet op te roepen als ze in levenden lijve en van heel dichtbij wist te bereiken. Nu we het album op zichzelf kunnen beoordelen vallen de elf liedjes ook stuk voor stuk op zijn plaats. Op het album is vooral de instrumentatie van een wat rijkere uitdossing zoals een uitgebreide drumkit, waardoor de liedjes lekker vol klinken. Er is een traditionele band-bezetting van gitaar, bas, drums en toetsen. Soms klinkt er een verrassing doorheen van een viool en een trombone. Het doet de liedjes veel goed en voegt een extra dimensie toe aan de muziek, we de nadrukkelijke en expressieve voordracht van Van Pelt moeten missen, omdat je nu eenmaal de lichaamstaal niet kan vastleggen in geluid.

De zang van Eva van Pelt is van een soort praat-zang. Wie het wil horen, hoort een soort rap gehuld in kleren van een singer-songwriter folk/pop-zangeres. De woorden van de liedjes zijn prima te verstaan. Het zijn liedjes die ook zeker de aandacht voor het ontwarren van de teksten verdienen, omdat Van Pelt de luisteraar wat wil vertellen.

De liedjes zijn kleine, korte verhalen en gaan over van alles en nog wat. Het zijn geen gewone liefdesliedjes, maar vaak observaties van gebeurtenissen uit het leven. Meestal zijn ze vanuit de ik-persoon geschreven. Een keer woordeloos in ‘Droom’, waar alleen wat achtergrondklanken hoorbaar zijn tijdens akoestisch gitaarspel. De begeleiding van de liedjes, waar de zang centraal staat, is smaakvol en nergens dichtgespeeld. Zwart is een volwassen debuut van Eva van Pelt, die veel meer liedjes in haar rugzak heeft dan hier vastgelegd, zo bleek tijdens haar optreden. Tweemaal een aanrader dus: live en zeker ook het album!