Theater / Achtergrond
special: 't Woud Ensemble - R I J K
een voorbeschouwing

Repertoire op locatie

Typisch ’t Woud Ensemble is: klassiek tekstrepertoire dat over mensen gaat, toegankelijk voor iedereen, maar niet ‘gemakkelijk’, gespeeld op locatie tijdens festivals. Kunst, kortom, met een bewuste kleine k. Dit jaar staan ze op vier plaatsen met hun tweede voorstelling uit een reeks van drie: R i j k, een tekst van Alexander Ostrovski in een bewerking en regie van coming lady Ira Judkovskaja.


Foto: Rene den Engelsman
Foto: Rene den Engelsman

’t Woud Ensemble komt voort uit Compagnie Dakar. Die veranderde enkele jaren geleden van koers richting beeldend theater. Acteurs Margien van Doesen en Jos van Hulst vonden dat doodjammer, omdat ze dolgraag repertoirestukken op locatie wilden blijven maken. “Jos en ik doen graag wat we willen doen”, zo vertelt Van Doesen. “Bovendien vinden we dat er best wat teksttheater mag staan tegenover alle cabareteske en mimeachtige voorstellingen op festivals. We wisten al dat daar ook behoefte aan was, want we hadden met Compagnie Dakar binnen no time een eigen publiek verworven. Een publiek dat niet per se maandelijks in de schouwburg zit en door ons soort werk kennismaakt met theater. Prachtig als je dat kunt bereiken met serieus toneel!”

Twee jaar geleden startten ze daarom hun eigen ensemble, bestaande uit zichzelf. Ze vullen deze harde kern per voorstelling aan met acteurs die klikken met het stuk én met henzelf en zoeken er een passende regisseur bij.”We zijn immers zelf geen regisseurs, maar acteurs.” Vorig jaar maakten ze hun eerste zomerproductie: Bruiloft!, naar Burgermansbruiloft van Bertold Brecht, in een regie van Eric de Vroedt. Dit jaar reizen ze langs Oerol, Over het IJ, de Karavaan en de Boulevard met R i j k, een eigen bewerking van Alexander Ostrovski’s stuk Rijke bruiden door regisseuse Ira Judkovskaja. Volgend jaar staat Brand op het programma.

Foto: Moon Saris
Foto: Moon Saris

Zeggingskracht

Om hun publiek te bereiken, kiezen ze voor meerlagige klassieke stukken die ze enigszins bewerken, maar niet volledig ‘uitkleden’. Stukken die, zo zegt Van Doesen, nu evenveel zeggingskracht hebben als toen ze geschreven werden. Jos van Hulst vult aan: “Al krijgt het nu soms een andere betekenis dan toen. Bijvoorbeeld: R i j k draait om een bruidsschat, een tamelijk klassiek gegeven. Wij laten zien dat een vrouw een man probeert om te kopen om zich van een goede toekomst te verzekeren.”
Die twist is van de hand van regisseuse Ira Judkovskaja, die verder ook nog wel wat puntjes drukte in de oorspronkelijke tekst van de Russische auteur Ostrovski. “Toen ik Rijke bruiden aan het lezen was, ging het verhaal zich meteen helemaal voor mijn ogen afspelen. Maar het is niet zijn beste stuk qua plot, er zitten wat onaffe lijntjes in en twee van de karakters waren zo plat als een dubbeltje. Dat heb ik in de vertaling bijgeschaafd, want dat kun je de acteurs niet aandoen. Trouwens een apart gevoel, co-auteur zijn van iemand die al meer dan honderd jaar dood is.”

Zaalkwaliteit

Judkovskaja vond het een spannende opdracht, het verwezenlijken van een repertoirestuk op locatie. Ze houdt erg van repertoiretoneel en minstens evenveel van locatietheater, heeft in allebei ervaring, maar had de combinatie van de twee nog nooit onderhanden. Ze heeft zich opnieuw voorgenomen er haar allerbeste voorstelling ooit van te maken, zoals ze dat altijd doet. Ze heeft een gloeiende hekel aan de smoes ‘het is maar een festivalvoorstelling’. “Daar word ik zo kwaad om. Je mag nooit onderdoen voor zaalkwaliteit. Ook het festivalpubliek verdient een goede voorstelling.”
Ze koos bewust voor klassiek spelende ‘zaalacteurs’. Onder wie Ad van Kempen, een ouwe rot in het vak met decennia toneelervaring die nooit eerder op locatie speelde. “Ook de andere, jongere acteurs kunnen veel nuances spelen. Ik wil dat ze er vol emotie ingaan en dat ze bovendien komedie durven te maken: schmieren is toegestaan als je weet hoe je dat doet.”

Foto: Moon Saris
Foto: Moon Saris

Joling en Gordon

Hoe maak je theater dat voor iedereen toegankelijk is? Hoe raak je tegelijk de mensen zonder theaterervaring en de notoire jaarabonnementhouders? Judkovskaja: “Om te beginnen maak ik, maakt ook ’t Woud Ensemble, geen theater voor mensen die het allerliefst naar Gerard Joling en Gordon gaan. Maar verder is echt iedereen welkom”, lacht ze. Van Hulst vult aan: “Theater hoeft niet intellectueel te zijn, maar moet wel intelligent gemaakt zijn. Het stuk dat je kiest moet op verschillende niveaus te volgen zijn.” De regisseuse vervolgt: “Blijft het voor een toeschouwer steken bij het verhaaltje, dan is dat prima. Maar het is natuurlijk fijn als een deel van het publiek verder kan kijken, bijvoorbeeld naar de zwaardere thematiek die eronder ligt of naar de interactie tussen spel en natuur.”

In R i j k van ’t Woud Ensemble gaan mensen naar een prachtig buitenverblijf om te genieten van de natuur, maar zijn er vervolgens vooral met andere, materiëlere zaken bezig. Iedereen probeert deze zomer iedereen aan iedereen te koppelen in zijn zoektocht naar geluk.

De voorstelling speelt van 15 tot en met 17 juni en van 19 tot en met 24 juni op Terschellings Oerol, van 5 tot met 8 juli en 10 tot en met 15 juli op Over het IJ in Amsterdam, van 19 tot en met 22 juli en van 24 tot en met 29 juli op de Karavaan in Heiloo en op 4 en 5 augustus en van 8 tot en met 11 augustus op de Boulevard in Den Bosch. De première is op 7 juli, tijdens Festival Over het IJ.