De gestructureerde bende van MGA

Bas Jilesen en Anil Jagdewsing ontmoetten elkaar tijdens hun mime-opleiding in Amsterdam en als snel was het idee voor een eigen gezelschap geboren. Inmiddels zijn ze, na enige tijd van afwezigheid, toe aan hun derde voorstelling: ION – Burning Bombay II.

Onder een enorme, kitscherige kroonluchter speelt zich het verhaal af van Ion, de verstoten zoon van god Apollo en een aardse prinses. Op een tekst van Oscar van Woensel ontspint zich een heuse Griekse tragedie. Zangeres Sharla Sookha barst regelmatig in gezang uit, waarbij ze heuse Bollywood-hits ten gehore brengt. Ondertussen kleedt Anil zich vier keer om, rent gastacteur Dik Boutkan als een dolle Keith Richards rond en voert Bas op een onbewaakt ogenblik een hilarische Oidipous ten tonele. En klinkt op een zeker moment de stem van Ayaan Hirsi Ali tijdens haar afscheidsspeech.

Sjors en Sjimmie

Griekse tragedie, Bollywood, discoklassiekers en klasseverschillen in de maatschappij samen in één voorstelling; het lijkt een raar recept. “Het is ook eigenlijk te veel”, lacht Bas. “Het is een soort gestructureerde bende op het toneel. Het klinkt erg ingewikkeld, maar we spelen het heel simplistisch. Daardoor is het verhaal van Ion, dat we als basis hebben genomen, heel goed te volgen tussen alles door.”

Bovendien hebben al die dingen meer met elkaar te maken, dan je op het eerste gezicht zou denken, meent Anil. “De mythologie van de Grieken en Hindoestanen lijkt erg op elkaar. Het gaat over goden met menselijke trekjes en de verhalen hebben een moraal aan het eind. Daarnaast bevat het verhaal van Ion thema’s als xenofobie en klasseverschillen. Het is opvallend hoe actueel dat vandaag de dag is. Ion moet genaturaliseerd worden, omdat hij een buitenlander is en de Atheners bang voor hem zijn. Wij hebben nu sterk te maken met zaken als moslimangst, met twee culturen die elkaar niet begrijpen. In dit stuk brengen we verschillende culturen juist samen en dat werkt heel goed.”

En die Bollywoodelementen dan? Anil: “Ja, dat komt bij mij zelf vandaan. Het is geen rode draad door de voorstellingen van MGA heen, maar het komt af en toe naar boven. Wij zijn intercultureel, we zijn Sjors en Sjimmie. Daar kunnen we niet omheen.” De echte basis voor MGA is maatschappelijk engagement, zegt Bas. “We nemen subculturen uit de stad onder de loep.”

Ivo van Hove

MGA is de afkorting voor Mimegroep Amsterdam. “Die naam bedachten we toen we nog op de opleiding zaten”, vertelt Bas. ” Als equivalent aan Toneelgroep Amsterdam.” Als grap dan, want de ambitie om zo groot te worden als het hoofdstedelijke gezelschap is er niet. “We hoeven niet per se in grote zalen te staan, in ieder geval niet met onze eigen voorstellingen”, zegt Anil. “Die komen veel beter tot hun recht in een intiemere omgeving.”

De beslissing om een eigen gezelschap te starten was niet erg moeilijk. Bas: “Op de mime-opleiding zie je juist dat veel mensen voor zichzelf beginnen.” Toch is het een risico, want – net als veel jonge, kleine groepen – merkt ook MGA dat het vol is in theaterland. “En het groeit nog steeds”, zegt Bas. “Het aanbod van theatergroepen is veel groter, vergeleken met tien jaar geleden. En er zijn steeds meer opleidingen. Bijna elke HBO heeft wel een toneelklas. Je kunt je afvragen of dat een goede ontwikkeling is.”

Het theaterlandschap is niet alleen vol, maar zelfs té vol, betoogde Ivo van Hove, de artistiek leider van Toneelgroep Amsterdam, tijdens de opening van het Theaterfestival vorig jaar augustus. De wildgroei aan kleine gezelschapjes moet, volgens hem, worden gestopt en uitgedund. Zoals MGA? “Natuurlijk voel ik me dan aangesproken”, zegt Bas fel. “Ik vond het een rare opmerking van hem. De vernieuwingen in het theater komen juist vaak van kleine initiatieven. Daar begint het.”

Fout spelen

Toch is het tegenwoordig moeilijk je stuk te verkopen als klein en relatief onbekend gezelschap, weet Anil. “Programmeurs komen niet eens kijken, waardoor je weinig kans hebt om in de theaters terecht te komen. Daarom is deze Serie Nieuwe Theatermakers zo goed voor ons.” Bas: “We komen nu in theaters waar voor ons eerst geen plek was. Misschien worden we nu wel opgemerkt.”

Ze willen zelf ook meer werken aan de bekendheid van MGA. “We hadden niet eerder gedacht aan het belang van de continuïteit van de groep. We hebben een tijdje geen stukken meer gemaakt, omdat we allebei ook bij andere gezelschappen meespelen. We willen nu met MGA groeien, we willen volle zalen. Dus streven we nu naar minstens een voorstelling per jaar.”

En door MGA duidelijk te onderscheiden van de rest? “In principe verschillen we niet veel van andere theatergroepen”, vindt Anil. “Als ik om me heen kijk, is iedereen wel maatschappelijk geëngageerd en stopt iedereen persoonlijke dingen in een voorstelling. Als ik toch iets moet noemen, denk dat we vooral opvallen door onze uitvoering. We zijn wat grilliger, gedurfder. We durven fout te spelen. Maar met ons onderscheiden zijn we niet zo bezig. We willen vooral tijdsdocumenten maken. We willen gewoon theater maken hoe wij denken dat het moet.”

ION: Burning Bombay II speelt tot en met 31 januari 2007 in verschillende theaters. Voor informatie en speellijst kijk
hier. Voor de Serie Nieuwe Theatermakers kijk
hier.