Ode aan Erwin Olaf (2 juli 1959 – 20 september 2023)
De veel te jong overleden fotograaf Erwin Olaf is misschien wel de beste fotograaf die Nederland gekend heeft. Zijn veelzijdigheid, durf en het zoeken naar totale perfectie hebben hem tot grote hoogte doen stijgen. Olaf werd vooral bekend door zijn geënsceneerde, bijna schilderachtige settings waarbij geen detail onbelicht bleef. De beeldredactie van 8WEEKLY selecteerde enkele foto’s die de ontwikkeling die hij als fotograaf en als mens heeft doorgemaakt prachtig weergeven.
De eerste twee foto’s behoren tot de bekendste werken uit zijn beginperiode, een tijd waarin de jonge fotograaf wilde choqueren. De naakte man met de spuitende champagnefles (1986) is zeer esthetisch in beeld gebracht. De tweede foto toont een model met parels in de mond (1986). Het was Olafs aanklacht tegen de overdaad aan luxe en weelde, het altijd maar meer willen.
Vanaf de jaren 2000 gaat Olaf verder de kant op van de geënsceneerde fotografie. Dit zie je mooi in foto’s drie en vier. Hij maakt de serie Berlin (2012) die teruggaat naar de periode van het interbellum. Zijn werk gaat over de relatie tussen kind en volwassene. Wat als kinderen de baas zouden zijn over volwassenen? De foto’s lijken net schilderijen. Hij heeft daarna nog vervolgseries gemaakt met Shanghai (2017) en Palm Springs (2018).
Ook de zwartwit serie van Im Wald (2020) waarbij je in een soort surrealistische donkere omgeving terechtkomt, is werkelijk prachtig. Het laat zien hoe veelzijdig hij als kunstenaar is. De foto’s zijn genomen in de Duitse Alpen. Dit is uniek voor Olaf die eigenlijk vooral in de studio werkt.
Olaf maakte ook schitterende portretten. Meest bekend zijn die misschien wel die van het koningshuis. Deze reportage laat de koninklijke familie op een hele andere manier zien. Geen statische foto’s maar een lachende koning en koningin en wapperende haren bij de prinsessen (2018). Olaf kreeg er internationaal veel lof voor en de serie ging de hele wereld over.
Tenslotte een blik op zijn bijzondere zelfportretten. Olaf, die aan een longziekte leed, heeft zijn achteruitgang op indrukwekkende wijze vastgelegd (2009), zie de uitgelichte afbeelding bovenaan. Zo kun je zien dat hij op de eerste foto nog vitaal is en op de laatste foto zuurstof krijgt toegediend. Ook hiernaast geeft de fotograaf treffend weer wat hij doormaakt tijdens de corona-pandemie. De serie April Fool (2020) verbeeldt de angst en situatie waarin hij en wij gevangen zaten. De zelfportretten van Olaf als een neerslachtige clown met puntmuts die triest de camera inkijkt geven op geniale wijze uitdrukking aan het gevoel van veel mensen in deze periode.
We sluiten af met de foto uit de Berlin fotocollectie (2012). Je ziet hoe Erwin Olaf met de camera in zijn hand de trappen oploopt naar het licht. Hij wilde dat dit zijn afscheidsfoto zou worden. Een foto die alles samenvat in één beeld: bedankt voor alles, het is mooi geweest. Een betere foto had Olaf niet kunnen kiezen.
Meer weten over Erwin Olaf en zijn werk? Ontdek onderstaand enkele recensies die in ons 25-jarig bestaan over de kunstenaar werden geschreven:
https://8weekly.nl/special/overdonderende-dubbeltentoonstelling/
https://8weekly.nl/recensie/kunst/erwin-olaf-regressive-heden-en-verleden/