Muziek / Achtergrond
special: Crossing Border festival 2009 in Den Haag

Crossing Border brengt veel folkvolk op de been

De vader aller culturele mixfeesten, het Crossing Border festival, vond plaats op 19, 20 en 21 november in de Koninklijke Schouwburg en het gebouw van het Nationale Toneel van Den Haag. Zoals gewoonlijk werden er ook dit keer grenzen bereikt, vooral die van het aantal bezoekers, vervaagd, zoals die tussen generaties en nationaliteiten, kunstzinnige disciplines, en muzikale genres, en overschreden: de essentie van de kunst, of dan toch tenminste de rock-‘n-roll.

In een donkere ruimte bovenin het gebouw van het Nationale Toneel treedt op vrijdagavond Annie Clark alias St. Vincent op. Ze staat alleen op het podium, een gitaar om de nek, een mengpaneel met achtergrondmuziek aan haar zijde. Feitelijk is dit concert dus slechts gedeeltelijk live, maar op het podium gebeurt genoeg om van onder de indruk te zijn. Clarks zangstijl is wat clichématig, want Björk-achtig, maar van hoog technisch niveau. Ook als voornamelijk elektrisch gitariste weet ze indruk te maken. Daarmee is meteen duidelijk waarom The Polyphonic Spree en Sufjan Stevens haar graag in de band wilden hebben. Als songwriter schiet St. Vincent echter behoorlijk te kort: haar teksten zijn zeurderig en onsamenhangend, haar melodieën vergezocht en saai.

Grizzly Bear in balans

~

Wie een act op Crossing Border niet wil missen doet er goed aan ruim van te voren aanwezig te zijn. Dat kan een beproeving zijn, wanneer je in de rij moet staan voor een achterafzaaltje dat duidelijk niet voor dit soort gelegenheden is ontworpen. Gezeten in het comfortabele pluche van de schouwburgzaal, onderwijl getrakteerd op een korte film en prikkelende, komische voordrachten zoals die van Ronald Snijders of Paulien Cornelisse, is het een genoegen. De indie-avant-folkband Grizzly Bear is zo’n act waarvoor je op tijd in de schouwburg moet zijn, want de release van hun derde album Veckatimest bracht dit jaar de doorbraak. Het geheim van het succes van Grizzly Bear zit hem waarschijnlijk in de balans die de band zoekt tussen schoonheid en experiment.

Ook in de schouwburg zoekt de band die balans. Meer dan op cd is het de ritmesectie die de aandacht trekt. Bassist, zanger en multi-instrumentalist Chris Taylor is voortdurend druk in de weer met vreemde effecten, aparte stemmetjes en allerhande blaasinstrumenten. Christopher Bears percussiewerk is zo inventief dat het concert alleen al daarom geen moment verveelt. Mooi en interessant is het concert dan ook zeker, maar meeslepend of ontroerend wordt het nooit. Daarvoor zijn Daniel Rossens gitaarpartijen te kil, en de songteksten te abstract.

Doerak Patrick Watson

Op zaterdag treden Patrick Watson and The Wooden Arms op in de grote zaal van de schouwburg. The Wooden Arms is de vaste begeleidingsgroep van singer-songwriter Watson, bijgestaan door drie violistes. Watson geniet zichtbaar wanneer zijn door onder andere filmmuziek, folk en avant-garde beïnvloede composities live uitmonden in een kakofonische climax. Als een boefje dat zojuist een koekje heeft gestolen en zich bedenkt dat hij ermee weg is gekomen.

~

Tijdens de tweede helft van het concert zoekt Watson contact met het publiek door ze tijdens ‘The Storm’ te vragen het geluid van een storm na te doen en vervolgens zonder versterking, slechts begeleid door de akoestische gitaar ‘Man Like You’ te brengen. Het zijn slimme trucjes, maar ze maken dat het publiek zich deelgenoot voelt van Watsons kwajongensstreken. Als Watson in ‘Where the Wild Things Are’ minutenlang met een fluit in de hand staat om er vervolgens één dom geluidje uit te halen, en gitarist Simon Angell daarna een ballon laat leeglopen om daar een piepend geluid mee te creëren, heeft dat het effect van een goed getimede grap. Met Watson kan je lachen, wegdromen en uit je dak gaan. Grensoverschrijding is wat hem en The Wooden Arms karakteriseert: alles mag, als het maar leuk is. En dat was het.

Folkrock-opera van The Decemberists

In de grote zaal van het Nationale Toneel zijn The Decemberists de afsluiter. Het is een speciale avond voor de band, want dit is de laatste keer dat ze de folkrock-opera The Hazards of Love spelen. The Hazards of Love is een door frontman Colin Maloy geschreven literair sprookje dat op groteske wijze de verschillende kanten van de liefde belicht. Speciaal voor dit project hebben zangeressen Becky Stark van Lavender Diamond en Shara Worden van My Brightest Diamond (geen familie) zich tijdelijk bij The Decemberists aangesloten om de rollen van respectievelijk onschuldig deerntje en boze toverkoningin te vervullen. Rollen die hen op het lijf geschreven zijn. Vanavond zijn de toehoorders dus ook getuige van hun laatste samenzijn.

Terwijl de opera zich ontvouwt, brengt de band het publiek langzaam maar zeker in vervoering. Na Wordens vocale climax in ‘The Wanting Comes in Waves/Repaid’ kan het niet meer stuk. Wanneer The Decemberists voor een tweede deel met publieksfavorieten terugkeren, zijn het wederom Stark en Worden die, elkaar als een verliefd stel toezingend in de Heart-klassieker ‘Crazy On You,’ de show stelen.

Beton-country door Monsters of Folk

~

Onderwijl zijn de grote afsluiters van het festival, Monsters of Folk, de supergroep met onder anderen Jim James (My Morning Jacket) en Conor Oberst (Bright Eyes) in de gelederen, nog druk aan het musiceren. Hierbij putten ze niet alleen uit hun titelloze debuut, maar spreken ze ook het oeuvre van hun diverse andere projecten aan. Dit leidt tot een zeer gevarieerd programma, in steeds wisselende samenstelling, waar een aan John Fahey herinnerend solostuk voor akoestische gitaar door een bak elektrische beton-country wordt opgevolgd. Wat de monsters verder ook uit de kast mogen trekken, de voorspelbaarheid van het materiaal zelf geeft het geheel toch een wat gezapig karakter. Andere folk-gerelateerde monsters zorgden tijdens deze Crossing Border voor aanzienlijk meer spanning.