IFFR 2018-1

Jimmie

Jesper Ganslandt • Zweden, Oostenrijk, Kroatië, 2018

Sterren: 3

Een fraai staaltje rollen omdraaien is ‘t: het gegeven dat door oorlog geteisterde Zweden dwars door Europa vluchten richting veiligheid in Mediterraan gebied. Het is het uitgangspunt van Jesper Ganslandts vierde speelfilm, wiens indrukwekkende The Ape eerder, in 2010, te zien was op het IFFR. Hoofdpersoon van de openingsfilm van het festival is de vierjarige hoogblonde Jimmy, die met zijn vader Zweden ontvlucht; de moeder is op dat moment al spoorloos verdwenen.

Ganslandt neemt zelf de rol van de vader voor z’n rekening: zijn zoontje Hunter speelt zoontje Jimmie. Hoewel, speelt… Het is de vraag in hoeverre een kind van die leeftijd acteert of slechts reageert op wat om hem heen gebeurt. We blijven het hoogblonde knulletje constant dicht op de huid zitten, waardoor zijn belevenissen vaak een bij vlagen fragmentarisch en impressionistisch karakter hebben – ongeveer zoals een kind het zal ervaren. Het maakt de angst en chaos die gepaard gaan met illegaal grenzen oversteken, confrontaties met agressieve locals of zich op een zinkende boot bevinden, extra heftig. Maar de handelingen en het verhaal krijgen (welbewust?) op den duur toch een wat repeterend karakter. Het spelen met de chronologie ondervangt dat slechts ten dele. Niettemin is het een ‘what if’-verhaal dat aan het denken zet.

 

’77 No Commercial Use

Luis Fulvio • Italië, 2017

Sterren: 2

1977 was een heftig jaar waarin veel gebeurde. En dan doelen we nog geen eens op de opkomst van punk en disco, de dood van Elvis, of de hype rond de Rubiks kubus, al komen die zaken ook aan bod in de Italiaanse docu ’77 No Commercial Use. Het is met name in Italië, focus van dit debuut van Luis Fulvio, een enorm roerig jaar. Het land gaat gebukt onder grote sociale en politieke onrust waarbij sprake was van de nodige geweldsuitbarstingen. Aan de hand van fragmenten uit onder andere journaals, televisiereportages en speelfilms wordt een beeld geschetst van een jaar dat qua explosiviteit niet onder deed voor 1968. Maar het interessante gegeven en de kracht van de archiefbeelden sneuvelen onder een fragmentarische en chaotische presentatie. Duiding ontbreekt, bewegende beelden worden afgewisseld met vaak geluidloze plaatjes van affiches en cartoons (met vaak teveel tekst om te vertalen). Muziekfragmenten worden gestart en na korte tijd vaak weer bruut afgebroken. Het maakt het niet-ingewijden wel erg lastig om te begrijpen waar het nu precies over gaat en dat maakt het – helaas! – slechts voor een klein groepje kijkers echt interessant.

 

The Night Eats the World

Dominique Rocher • Frankrijk, 2017

Sterren: 4

Knappe jongen die nog indruk weet te maken in een inmiddels toch wel wat sleets subgenre: de zombiefilm. Maar ze zijn er gelukkig. De debuutfilm The Night Eats the World van Dominique Rocher richt de blik op een enkele overlevende en weet hierbij knap de spanning erin te houden en wanhoop invoelbaar te maken. Sam is tegen zijn zin op een feestje van zijn ex in Parijs belandt. Als hij zich afzondert en vervolgens in slaap valt, blijkt hij de volgende ochtend een van de weinige overlevenden te zijn van een heuse zombie-uitbraak. Langzaam probeert hij zich aan te passen aan de nieuwe wereld en alle praktische en mentale obstakels die hierbij komen kijken.

Zo’n film staat of valt met het hoofdpersonage en met Anders Danielsen Lie is een uitstekende keuze gemaakt. Hij is met name bekend van ingetogen producties als Reprise en Oslo, August 31 (beide van Joachim Trier) en Personal Shopper. Hem in een dergelijke genrefilm te zien pakt goed uit, mede door de melancholische intensheid die hij weet uit te stralen.

Rocher wees in de Q&A na afloop op de invloed van een film als Cast Away, ook zo’n film waarin iemand alleen moet zien te overleven door zich allerhande praktische vaarheden eigen te maken. Het gaat hierbij zeker ook over de confrontatie met verveling en de gekte die op de loer liggen. Richard Mathesons I Am Legend zou hierbij ook wel eens van invloed kunnen zijn geweest. In de IFFR-catalogus was sprake van La nuit a dévoré le monde, maar het publiek kreeg vrij onverwacht een Engelstalig versie voorgeschoteld. Want de film bleek – opvallend – tegelijkertijd in een Franstalige en een Engelstalige versie opgenomen te zijn. Op zich begrijpelijk om een grotere markt te bereiken en gezien het minimum aan dialogen zal het niet een al te zware wissel op de productie getrokken hebben.

 

Guarda in alto

Fulvio Risuleo • Italië, 2017

Sterren: 2,5

Teco, een jonge bakkersknecht in Rome, ziet samen met twee collega’s tijdens een rookpauze op het dak een vreemde meeuw ter aarde storten. Hij gaat als enige op onderzoek uit en komt vervolgens in allerlei vreemde situaties terecht. Eentje met onder meer een bende kinderen, nonnen met drones in de vorm van vogels, een parachutiste die uit een luchtballon is gesprongen en stadsnudisten.

Guarda in alto heeft een leuk, origineel gegeven, waarbij goed gebruik wordt gemaakt van de fysieke mogelijkheden die een eeuwenoude stad als Rome biedt. Het biedt ook voldoende mogelijkheden voor een fantasievolle invulling. Dit speelfilmdebuut van Fulvio Risleo had echter baat gehad bij meer gekte of surrealisme; het blijft wat tam allemaal en de beeldvoering is vlak. Je écht verwonderen of verbazen gebeurt veel te weinig. Met name in de ogenschijnlijk geïmproviseerde dialogen in scènes die zich te lang voortslepen komt de zwakte van de film naar voren. Want wat de maker precies wil wordt nooit echt duidelijk en de acteurs blijken – als er echt geacteerd moet worden – toch wel wat zwak te zijn.