Deel 5 - IFFR 2012 - 8weekly.nl

In het vijfde verslag van het IFFR aandacht voor mythisch exotisme, de verarming van de VS, de Duitse cultschrijver Sebald, big brother, de nasleep van een onenightstand en psychedelische vervreemding.

Mythische reis door Afrika

3.5
Los pasos dobles — Spectrum
Isaki Lacuesta • Spanje/Zwitserland, 2011

Los pasos dobles is een bizarre, maar erg originele film. Geïnspireerd op het leven van de Franse schrijver en schilder François Augiéras heeft de Spaanse regisseur verschillende plotlijnen gebruikt om een bijna mythisch verhaal te vertellen. In een verhaal wordt een militair in de woestijn achtergelaten, nadat hij door zijn oom, een hoge officier, is verkracht. Dit deel doet denken aan Claire Denis’ Beau travail, waarin exotisme, militarisme en homoseksualiteit ook belangrijke thema’s vormen. Los pasos dobles verandert echter in een soort Afrikaanse western als de militair een bandiet wordt en door Mali trekt met een groep rovers.

In twee andere verhaallijnen, die parallel lopen aan de avonturen van de hoofdpersoon, zien wij een groep mannen die op zoek zijn naar een bunker in de woestijn die Augiéras beschilderd heeft. Daarnaast zien wij de Spaanse kunstenaar Miquel Barcélo schilderen en tekenen in het landschap, als een soort Anselm Kiefer in de film Over Your Cities Grass Will Grow. Los pasos dobles is een prachtig geschoten magisch-realistische trip door Afrika die op momenten erg grappig is. In zijn vreemde exotisme zal de film echter niet iedereen aanspreken.
Terug naar boven

Sporen in het landschap

3.0
The Great Northwest — Bright Future
Matt McCormick • VS, 2011

Uitgangspunt voor Matt McCormicks reisdocumentaire The Great Northwest is een fotoalbum dat de regisseur ooit eens vond in een rommelwinkel. Het fotoalbum bevat foto’s van vier vrouwen van middelbare leeftijd die in 1958 door het noordwesten van de VS trokken. McCormick volgt dezelfde route als de dames en vergelijkt hun foto’s van steden en de natuur met het nu. Zijn film bestaat vooral uit statische shots afgewisseld door shots die zijn genomen vanuit een auto; voorzien van omgevingsgeluiden. Als terzijde bevat de film ook teksten over de geschiedenis van de streek. McCormicks film doet denken aan Patrick Keillers Robinson-serie, waarin in statische shots een beeld wordt gegeven van het Engelse landschap, terwijl er ook wordt ingegaan op de veranderingen die hebben plaatsgevonden.

The Great Northwest gaat over hoe het hedendaagse Amerika is verarmd. Kleine mijndorpjes zijn nu verlaten en vervallen. Bepaalde pittoreske plaatsjes zijn opgeslokt door snelwegen of grote winkelcentra en de indrukwekkende Amerikaanse natuur is een deel geworden van de toeristische industrie. Het is vooral een sfeerfilm die je op een langzaam tempo meeneemt door Amerika en je op een andere manier doet kijken naar het land.
Terug naar boven

Wandelen en herinneren

3.5
Patience (After Sebald) — Spectrum
Grant Gee • VK, 2011

De Duitse schrijver W.G. Sebald is na zijn dood uitgegroeid tot een literaire cultfiguur die werd geprezen door mensen zoals Susan Sontag en Paul Auster. Zijn oeuvre blijft moeilijk te classificeren (is het fictie, geschiedenis of autobiografie?), maar in zijn thematiek is Sebald altijd consistent gebleven. Zijn boeken gaan over herinneringen en vergeten historische gebeurtenissen. Vaak worden ze verteld door een personage dat reist of wandelt en in een melancholieke stemming verkeert. Tot slot is er de last van de Tweede Wereldoorlog, die in zijn boeken op directe of indirecte wijze terugkomt om mensen in het heden op te doen schrikken.

Grant Gees sfeervolle documentaire Patience (After Sebald) gaat aan de hand van Sebalds boek De ringen van Saturnus in op het werk van de schrijver. In de film zijn veel schrijvers, kunstenaars en critici aan het woord over Sebalds unieke boeken, die uitleggen waarom zij hem zo bewonderen. Gee vult dit aan met mooie zwart-witbeelden van Suffolk, waar De ringen van Saturnus zich afspeelt, en de foto’s die Sebald gebruikt in zijn boeken. Patience (After Sebald) is een mooi eerbetoon aan de auteur en zal voor veel mensen die zijn werk niet kennen, een goede inleiding zijn.
Terug naar boven

De verborgen machten achter toezicht

3.5
Low definition control — Malfunctions #0 — Bright Future
Michael Palm • Oostenrijk, 2011

In het heden staan wij constant en ongevraagd onder toezicht. Voor de Oostenrijkse regisseur Michael Palm een reden om een breed scala aan academici te vragen wat dit betekent in zijn documentaire Low Definition Control — Malfunctions #0. In voice-over praten zij over de ethische, juridische en politieke dilemma’s die zijn verbonden aan de toename van toezicht, terwijl Palm suggestieve zwart-witbeelden gebruikt om een sfeer van voortdurende controle op te roepen.

Daarnaast hanteert hij beelden van beveiligingscamera’s, maar ook van scanapparaten en computers die beelden analyseren. In zijn intentie om beeld en macht te analyseren doet de film denken aan het werk van de kunstenaar Harun Farocki. De film weet veel interessante en relevante vragen te poneren. Een theoreticus heeft het over hoe de Orwelliaanse big brother is veranderd in een little sister, omdat mensen in toenemende mate accepteren dat ze bespied worden, zolang zij zich maar veilig voelen. De film is ook verontrustend als hij focust op de nieuwe technieken die worden gebruikt bij elektronisch toezicht: computers die menselijk gedrag analyseren en onwenselijk gedrag meten. Palm weet met zijn film te tonen dat wij in onze huidige maatschappij een ongekend punt hebben bereikt wat toezicht betreft, zonder dat wij ons bewust zijn van de gevolgen daarvan.
Terug naar boven

Intiem en kwetsbaar

4.0
Nuit #1 — Bright Future
Anne Émond • Canada, 2011

Clara belandt na een nacht feesten bij Nikolaï en heeft een onenightstand. Zij probeert voordat het ochtend is te vertrekken, maar wordt tegengehouden door Nikolaï. Hij confronteert haar met wat zij gedaan hebben en vraagt zich af of de nacht die zij hebben gedeeld, toch niet meer betekent dan alleen seks. Dit vormt het begin van lange gesprekken en bekentenissen, waaruit blijkt dat beide personages ongelukkig zijn, maar tegelijk ook moeite hebben om zich emotioneel te binden. De film toont ook hoe Clara en Nikolaï in hun levensfase zoeken naar een zin aan hun bestaan en worstelen met een verdovende apathie die alle motivatie en jeugdig idealisme opslokt.

Anne Émonds debuut is een sterke en confronterende film die wordt gedragen door de twee hoofdrolspelers die zich zowel lichamelijk als geestelijk helemaal blootgeven. Als kijker wordt je geconfronteerd met herkenbare angsten en twijfels en de film doet in zijn onvoorspelbare intensiteit denken aan de cinema van Cassavetes. Uiteindelijk kiest Nuit #1 niet voor een gemakkelijke weg in het uitbeelden van een relatie tussen mensen: het slot heeft een optimistische noot en biedt nog een sprankje licht in de duisternis.
Terug naar boven

Hermetische roadtrip

1.0
Buenas noches, España — Spectrum
Raya Martin • Filippijnen/Spanje, 2011

Wat moet je met Buenas noches, España? Een man en een vrouw worden gevolgd, terwijl ze reizen door Spanje, door een cameraman die voor het eerst alle verschillende kleurfilters heeft ontdekt. Dit alles wordt begeleid door een arty noise-soundtrack die op momenten wordt aangevuld met irritante geluidjes van cartoons. De beelden herhalen zich en opeens verschijnt er wat tekst in beeld waarin wordt vermeld dat de beelden te maken hebben met de koloniale relatie tussen Spanje en de Filippijnen.

Buenas noches, España is een karikatuur van wat de meeste mensen verwachten bij experimentele cinema. Misschien dat het had kunnen werken als Martin de film (die 70 minuten duurt) had ingekort en had vertoond als een installatie in een museum. Of als hij wat beelden had gebruikt voor een videoclip. Als bioscoopfilm is Buenas noches, España echter een verspilling van je tijd die de kijker compleet vervreemdt in een barrage van psychedelische beelden en geluiden, zonder enige context te bieden.
Terug naar boven