Tussen schoonheid en koffiedik

‘Wat is er van zo’n schoonheid, dat het alle verdriet van de wereld doet vergeten?’ Acht jonge Rotterdammers zoeken in Bakkie Troost naar antwoorden op deze vraag. Theatermakers Femke Monteny en Natasha Schulte lieten zich inspireren door de VPRO- televisieserie ‘Van de Schoonheid en de Troost’.

Filosoof Wim Kayzer vroeg voor het programma in 2000 aan kunstenaars, filosofen en wetenschappers wat dit leven de moeite waard maakt. Monteny en Schulte wilden weten wat deze vraag voor jongeren betekende. Met acht jongeren van 14-18 jaar gaan ze daarom op zoek naar hun interpretatie van troost.

Korte monologen
Verbonden door een tredmolen aan het plafond staan zeven jongeren met hoofdtelefoons in een cirkel. In het midden van de cirkel draait een meisje aan het wiel en brengt de jongeren in beweging. Soms houdt de molen op met draaien en wordt een nummer gespeeld waarop een van de jongeren danst. Om vervolgens weer verder te lopen in een trance. Pas na het eerste persoonlijke verhaal ontdoen de jongeren zich van hun hoofdtelefoons en verspreiden zich over de vloer.

De zes meisjes en de twee jongens gaan elk bij een triplex bord staan. Om de beurt vertellen ze hun verhaal. Een meisje vertelt dat ze troost vind in haar bed. Ze vindt slapen lekker en heeft haar bed zelfs een naam gegeven. Een ander meisje doet alsof ze haar moeder is en vertelt over haar dochter. Wat haar dochter allemaal voor dingen uithaalt en soms het bloed onder haar nagels vandaan haalt, maar ook erg lief is en haar goed begrijpt. Na de laatste monoloog dooft het toneellicht en het geluid.

Troostkermis
Naast de voorstelling is er ook een randprogramma. In elke stad worden de acteurs bijgestaan door een groep extra spelers in het Pretpark van de Schoonheid en de Troost. Op verschillende plekken in het theater kunnen bezoekers voor en na de voorstelling badeendjes vissen uit de Vijver van Verdriet, luisteren onder de WOW!-droogkap naar muziek of zich laten troosten met Comfort food. Na een lichte aarzeling bij de bezoekers is het al snel dringen geblazen bij de verschillende stands.

Veel bezoekers zijn benieuwd naar hun toekomst en vormen een kleine rij voor de stand van het koffiedik kijken. In een soort stemhokje zitten twee meisjes met een kan oude koffie en sjaals over hun hoofden. De nieuwsgierige bezoeker moet een slok koffie nemen, waarna het duo bezwerend in het kopje kijkt. Met cryptische omschrijvingen beschrijven ze de toekomst. Het Comfort food bestaat uit een versierde cake met een muzikale noot.

Collage verhalen

Bakkie Troost is een onsamenhangende collage korte verhalen van de jongeren, die geïllustreerd worden met een paar levensgrote triplex personen. De voorstelling is gebaseerd op de verhalen die Monteny en Schulte verzameld hebben in de BeautyBox. Op verschillende Rotterdamse scholen konden de leerlingen in de box vertellen wat voor hen schoonheid is en waar zij troost in vinden. Een herinnering, een huisdier of een lied. Tot verbazing van de makers verzamelden ze vele ontroerende, grappige en verrassende verhalen. Ook worden korte interviews verzameld op een blog. De dansfilm/documentaire Rotterdamse Tranen, die in het najaar van 2012 in première gaat, hoort ook bij het project.

De voorstelling lijkt bedoeld om meer jongeren naar het theater te trekken, maar de zaal van het Ostadetheater is voor het grootste gedeelte gevuld met een wat ouder publiek. Geen hele klassen met een CKV-kaart vanavond. De jongeren zijn duidelijk geen ervaren acteurs. Soms praten ze te snel of te onduidelijk om hun verhaal te volgen. Vermakelijk is Bakkie Troost wel. Maar of het publiek aan het einde van de avond het antwoord op de vraag ‘Wat is er van zo’n schoonheid, dat het alle verdriet van de wereld doet vergeten?’ weten, is de vraag.