Dans als een spel van risico en conflict
Risico, timing, conflict, energie, souplesse, aantrekking en afstoting. De dansers van Ultima Vez zorgen voor een programma met afwisseling en spektakel. De choreograaf Wim Vandekeybus debuteerde twintig jaar geleden met What the body does not remember. Spiegel is een gecompileerde voorstelling van scènes uit voorstellingen van de afgelopen twintig jaar. Samen met negen dansers kijkt hij in de spiegel en reizen ze door zijn werk.
~
Spiegel begint zonder duidelijk signaal. Het publiek kletst nog een beetje, maar wordt stil door het meisje dat over het toneel loopt. Ze gaat liggen en probeert te slapen. Een tweede danser komt stampend het toneel op. Hij nadert het slapende meisje. Ze wordt wakker en moet door snelle, steeds wisselende bewegingen de voeten van de stampende danser ontwijken. De grens van het risico wordt opgezocht, één foute beweging en het meisje zal worden geraakt. Risico, maar ook kracht, spektakel, souplesse en aantrekkingskracht komen naar voren in de dans van Ultima Vez. De dansers zijn continu met elkaar bezig, trekken elkaar aan, stoten elkaar af of kronkelen om elkaar heen. Ze zijn afhankelijk van elkaar, als de één iets fout doet, kan de ander vallen en andersom.
Verwarring
~
Vandekeybus zet in het begin van zijn carrière de dans als een spel neer. De dansers nemen de toeschouwers dan mee in een avond vol dynamiek en toeval. In latere werken laat hij meer thematiek en narratieve aspecten toe in zijn werk. Angst, leven en dood worden in zijn dansen verwerkt. In Spiegel laat hij delen uit diverse voorstellingen zien. De scènes lopen vloeiend in elkaar over. Doordat de choreografieën, naar mate de carrière van Vandekeybus vordert, verhalend worden, wordt de vorstelling verwarrend. Zo laat hij twee scènes uit Immer das Selbe gelogen (1991) zien. De eerste, Boys, is een gevecht tussen één meisje en de jongens van het gezelschap. In Girls,doen de meisjes ongeveer hetzelfde, maar wat Vandekeybus met deze choreografie wil, wordt niet duidelijk. Immer das Selbe gelogen is narratiever dan de voorgaande stukken, maar door de compilatie van de scènes wordt het verhaal niet duidelijk. De aandacht van de toeschouwers verslapt. Pas bij de scène Stones wordt het publiek weer op scherp gesteld. De dansers bewegen zich door middel van het verplaatsen van bakstenen. Door elkaar bakstenen aan te gooien, kunnen ze wel of niet verder bewegen. De dansers creëeren een podium waarbij je aandacht van de ene naar de andere kant word getrokken en waarbij de snelheid erg hoog ligt.
Sensualiteit
~
Langzamerhand wordt gewerkt naar de latere stukken van Vandekeybus. De muziek gaat een grotere rol spelen en de dansers tonen meer emotie. De dansers maken contact met het publiek, terwijl ze tot dan toe alleen met elkaar en het toneel bezig zijn geweest. Bovendien gaat sexualiteit een grotere rol spelen. In één van de laatste scènes hebben alle dansers een halve sinaasappel in hun hand, waarmee ze hun date zoeken voor een galadans. De dans is erotisch en de kleding is schaars. Daarna zie je de mannelijke dansers naakt achter een gordijn bewegen en in de slotdans kleden alle dansers zich uit.
Spiegel is een spectaculaire en dynamische voorstelling. Hij duurt niet lang, maar je zult deze avond niet snel vergeten. De kracht, snelheid, souplesse en timing van de dansers zijn zeer bewonderenswaardig en je zit op het puntje van je stoel. Doordat het een compilatie van het werk van Vandekeybus is, krijg je een mooi overzicht van wat deze choreograaf allemaal heeft gemaakt. Voor de beginnende kijker een goede gelegenheid om het werk van Vandekeybus te leren kennen. Een nadeel is echter dat het verhaal wegvalt uit de stukken en zeker bij het latere werk, waar het narratieve aspect een grotere rol krijgt, kan dit voor verwarring zorgen.
Spiegel is nog op 23 januari, 9 en 11 april in Nederland te zien. Zie: www.ultimavez.com
