Theater / Voorstelling

Een doos vol kitsch en kunst

recensie: Kerstpakket, een sprookje voor volwassenen (Suzan Boogaerdt en Bianca van der Schoot)

Twee vrouwelijke dieren klauteren als pasgeborenen aftastend omlaag, de vaste grond op van het toneel. Ze hebben handen en voeten als hoefjes, maar wat zijn het toch? Schapen, bokjes, rendieren?? De houtblokken en koekoeksklokken doen het laatste vermoeden. Van ‘het’ kerstverhaal is heus al vaker een variantversie verschenen, maar de ervaringen die Boogaerdt en Van der Schoot uit hun Kerstpakket vissen leiden tot wel heel raadselachtige beelden. Geboren worden en sterven krijgen gestalte, maar ook de dwang van de consumptiemaatschappij, verkrachting, en menselijke instincten als elkaar uitlachen, partij willen kiezen en solidair zijn, ‘stick together’.

~

Wat zien de jonkies als ze op de vaste grond zijn? Vlakbij hun landingsplaats bevindt zich een roodgedessineerde kartonnen doos. De doos maakt korte bewegingen en legt een paar meters af. Euh? Er blijkt een mannelijk wezen uit te komen dat nieuwsgierig uitkijkt naar de diertjes. De interesse is wederzijds, er wordt zachtjes geknikt en gelispeld. Maar de personages spelen een ander spel dan we zouden verwachten. In plaats van een boom op te zetten, komen ze elkaar steeds op de vreemdste momenten tegen. De ontmoeting tussen de drie figuren is de eerste verrassing uit het kerstpakket. De verschillende typische en minder typische kerstpakketartikelen zetten allerlei situaties in gang.

Hoogtepunt

~

Zo vinden de personages pakjes toast, een grote kerstbal, een witte kunstboom in plastic, een rode lange onderbroek, een kerstmuts, wierook en een kleinverpakte poncho. Met de rode kerstbal kan de nabije toekomst worden voorspeld. Gehuld in een witte lange baard en witte lange haren loopt Van der Schoot zachtjes met de bal het podium op, haar mond prevelt mechanisch enige toverformules. Met de lachwekkende uitkomsten weten de personages weer voor even wat hen te doen staat. De witte kerstboom maakt in het bijzonder gevoelens los. Van der Schoot maakt liefkozingen van het rangschikken van zijn takken. Maar de kerstboom wordt wild: hij begint de vrouw te prikken, werpt haar op de grond, randt haar aan en vangt haar in zijn plastic hoes. Haar roep dat ze het allemaal heel anders bedoeld had, helpt geen steek. Terwijl ze hulpeloos gevangen ligt, vergrijpt de man zich ook nog eens aan haar.

Stijlvol

Kerstpakket is vol van stijl. Dat de artikelen worden ingezet als leidraad van situaties is al bijzonder te noemen, maar ook het decor, de muziek, de kostuums, timing en de bewegingen van de personages zijn indrukwekkend. Wanneer de koekoeksklokken luiden nemen situaties een vreemde wending. En het mechanische van de klokken en de muziek sluit perfect aan bij de mechanische bewegingen van de personages. Ontluisterend. Als robotten waggelen ze over het podium, wat een vreemd contrast oplevert met de rode sfeer van kerst én met hun driften, die zomaar weer uit de hand kunnen lopen. Er is te veel om op te noemen. Een witte verenkrans wordt met één beweging omgetoverd tot een mandje met een baby: Jezus in een nestje. En terwijl de man het nestje in zijn armen wiegt, bestrooit één van de vrouwen het plaatje met een hand vol sneeuw. We buitelen van het ene tafereel in het andere.

Vervreemdende schoonheid

Boogaerdt en Van der Schoot volgden de Amsterdamse Mime Opleiding en dat is goed te zien. Er wordt in het stuk veel meer bewogen dan gesproken, wat vast een goede bodem is voor vervreemdend theater. Hun keuze om met die vervreemdende aanpak traditie en voorspelbaarheid te lijf te gaan, ons onderwijl trakterend op allerlei elementen van schoonheid die het kerstfeest ook te bieden heeft, levert een complete, kleurrijke voorstelling, waar ook in januari nog uitstekend van te genieten valt. Laat je betoveren!

Kerstpakket is tot en met eind januari 2005 te zien in heel Nederland.