Pratende kamelen in kolderieke kerststal

God heeft een enorme verrekijker om zijn nek hangen. Daarmee kan hij beneden op aarde de mensen in de gaten houden. Jozef, de vader van Jezus, is timmerman. Hij heeft om zijn buik een werkmanstasje met een zaag erin. Detective-schrijfster Agatha Christie draagt een kolossaal vergrootglas. Om de misdaden die ze tegenkomt beter te kunnen zien, natuurlijk. Moord in de kerststal is een familievoorstelling met grote gebaren en dik aangezette effecten. Het resultaat is innemend en bijzonder grappig.

Het Ro Theater lanceert aan het einde van elk kalenderjaar een voorstelling voor het hele gezin. Pieter Kramer neemt de regie voor zijn rekening. Het ene jaar lukt die opzet beter dan het andere. Moord in de kerststal hoort tot de met lof geslaagde edities. Basis is het klassieke verhaal over de geboorte van Jezus: Jozef en de hoogzwangere Maria kunnen geen slaapplaats vinden in een herberg en moeten uiteindelijk genoegen nemen met een stal, waarin Jezus ter wereld komt. Dwars door dit Rotterdamse kerstverhaal heen banjert de Britse detective-schrijfster Agatha Christie, die de moord op een van de Drie Koningen wel eens even zal oplossen.

K3

Kramer bedient zich van een aanpak waarmee hij al eerder hoog scoorde: mannen in travestie, sprekende dieren, grappige liedjes op bestaande muziek. En verder vooral veel, heel veel dingen die niet kunnen en die juist daarom erg grappig zijn, zoals engelen die gezellig babbelen met mensen, en baby Jezus die praat met moeder Maria vanuit haar buik.

Kramer haalt alles uit de kast om van zijn Kerststal een feest voor oog en oor te maken. In de hemel wordt op een kolossaal kerkorgel muziek gemaakt, terwijl wolken rook van de rand van het podium de zaal indruipen. De Engel Gabriël ‘zweeft’ over het podium op schoenen met wieltjes eronder. Poppenspelers wandelen rond met de pratende os, de ezel, met drie kamelen die een Vlaams accent hebben en – jawel – K3 heten. Al eerder werkte Kramer in zijn familievoorstellingen met jonge kinderen die een feëeriek element toevoegen. Deze keer spelen acht kleintjes met witte wollen pruikjes op voor engeltje.

Stripfiguur

Afgezien van visueel geweld is deze voorstelling vooral zo geslaagd dankzij de acteurs. Onder regie van Pieter Kramer levert Arjan Ederveen steevast zijn beste acteerprestaties. Hier speelt hij zowel de bijdehante herder als de onbetrouwbare herbergier. Jack Wouterse zet in een reusachtig zandkleurig mantelpak een Agatha Christie neer die nog het meeste doet denken aan een Vlaams stripfiguur. De grote zware Wouterse wordt geëscorteerd door de kleine dunne Wart Kamps als God annex de bell boy van de herberg. Remko Vrijdag als de Engel Gabriël in een Elvis-kostuum beschikt over een uitstekende zangstem. Meral Polat en Bart Rijnink als Maria en Jozef blijven tussen al dat geschmier een beetje achter.

Knap aan de teksten (geschreven door Arjan Ederveen, in samenwerking met Don Duyns, Pieter Kramer en Alex Klaasen) van deze familievoorstellingen is dat ze op verschillende niveaus te begrijpen zijn: kleine kinderen halen er heel andere elementen uit dan hun ouders, zodat er voor alle leeftijden lol aan te beleven valt.

Twee dingen aan Moord op de kerststal zijn minder goed gelukt: de ontknoping laat veel te lang op zich wachten, het gedeelte na de pauze mag veel korter. En na 1 januari is Kerstmis toch wat ver van ons bed. Maar ach, een kniesoor die daarop let. De hele zaal zingt braaf  ‘De herdertjes lagen bij nachte’ mee, en niemand zit ermee dat die Jezus zich inmiddels alweer opmaakt voor de vasten en Pasen.

Moord in de kerststal van het Ro Theater is te zien tot en met 6 maart 2011. Zie: http://rotheater.nl/productie.php?id=23