Python-humor

Pass the Butler is gebasseerd op de bekende moordmysteries van onder andere Agatha Christie. Er is een villa, een lijk (nadat vader komt te overlijden omdat zijn machine uitvalt), een butler die de eerste verdachte is, een erfenis, en een buitenstaander: inspecteur Harrie de Vries, die de zaak komt oplossen. Productiehuis Brabant heeft zelfs een set gebouwd met vier verschillende deuren, waardoor continu mensen opkomen en afgaan. Dit werkt vooral leuk in een scène waarin de butler eigenlijk weg wil, maar steeds wordt tegengehouden door mensen die door verschillende deuren binnenkomen.

Herkenbaar

Het stuk is geschreven door Eric Idle, beroemd geworden door Monty Python, en eigenlijk de enige van dat gezelschap die nog steeds fanatiek tourt met dat soort humor. Dat Idle de schrijver is is erg goed te merken. Als fan van Monty Python herken ik veel terug in Pass the Butler; de absurde woordgrapjes, de vreemde situaties, en de over-the-top (of juist enorm onderkoelde) reacties van de karakters. Het nadeel van Idle, en van veel acteurs die voor zichzelf schrijven, is dat hij bepaalde rollen creëert met zichzelf in het achterhoofd. Ik weet niet wie Idle speelde toen het stuk in 1982 in première ging, maar het zou me niet verbazen als hij Hugo was, de sul, de droogkloot en luilak. Het gaat zelfs zo ver, dat ik bepaalde karakteristieken van andere Python-leden terugzie. De butler leek soms net John Cleese, en Niels zou gemakkelijk door Michael Palin neergezet kunnen zijn. In eerste instantie hoeft dat niet slecht te zijn. Idle heeft ongetwijfeld karakters geschreven die hij heeft gebaseerd op mensen die hij kende of had meegemaakt. Het enige nadeel is dat hij daar soms zo ver in is gegaan dat een andere acteur erg moeilijk die rollen kan spelen, omdat ze zo toegespitst zijn op bepaalde acteurs.

Moeite

De acteurs in deze produktie zijn allemaal oudgedienden van Productiehuis Brabant, maar hebben duidelijk moeite met dit stuk. De acteurs die de kinderen en de butler speelden hadden duidelijk wel plezier in hun rol en slaagden erin die overtuigend en grappig te brengen, maar dat succes werd weer opgeheven door met name de acteurs die Harrie de Vries en Jasmijn, de studente journalistiek die toch al geen duidelijke functie in het stuk heeft, speelden.

Moderniseren

Productiehuis Brabant heeft Pass the Butler hier en daar gemoderniseerd door verwijzingen naar commerciële televisie, de media, en (ja hoor, daar zijn ze weer) terroristen. Het origineel is geschreven in 1984, en afgezien van de commerciële TV, die toen in Groot-Brittanie net opkwam, vallen de toevoegingen gewoon ontzettend op. Wat is dat toch, dat toneelstukken zo gedwongen opgeleukt of gemoderniseerd moeten worden? Soms werkt het wel, zoals bij Richard III dat ik drie dagen eerder zag, maar meestal niet. Het is zo ontzettend gemakkelijk, en heeft geen functie.

Maaiveld

Pass the Butler, in deze uitvoering in ieder geval, is een moeilijk stuk om te recenseren, omdat er niks opviel als ontzettend goed of pijnlijk slecht. De acteurs doen hun ding, de grapjes lokken hier en daar wat gegrinnik op, maar worden al meteen weer verdrongen door de volgende zin tekst. Ik weet niet of het aan het stuk ligt (Eric Idle heeft zeker wel wat schuld) of aan de acteurs, maar Pass the Butler steekt bepaald niet boven het maaiveld uit.