De vertrouwde vreemdeling
.
Het had eigenlijk een hotel moeten zijn, maar omdat de uitbuiter failliet ging staat de ruimte in de spits van het gebouw naast de A2 nu al vijf jaar leeg. The Wall, een ‘shopping- en belevingscenter’ dat zich op zijn eigen website het visitekaartje van Utrecht en Leidsche Rijn noemt, is om meerdere redenen een interessant gebouw. Deze uitvergrote vangrail, die tegelijkertijd winkelcentrum en geluidsmuur is, springt door zijn vorm en felle rode kleur elke A2-rijder in het oog. Je kunt er lasergamen, naar de Toys XL of snel een hapje halen bij de McDonalds. Van 5 tot en met 15 juni kun je er nu ook de nieuwe voorstelling van het Nieuw Utrechts Toneel bezoeken.De voorstelling is ondanks het betonnen decor sfeervol, niet alleen omdat er ook een driegangenmaaltijd en een afterdinnerconcert aan verbonden zijn. Er liggen zelfs hotelbijbels op de divans waarop de bezoekers mogen uitbuiken. De piccolo’s hebben nu eindelijk gasten in hun hotel, en die weten zij ook te trakteren. In het tweede gedeelte stappen de acteurs bijna volledig uit hun rol en vertellen zij als zichzelf over de voorstelling, gewoon aan tafel tussen het publiek.
Hier krijg je de kans om als vreemdeling de andere theatergangers te leren kennen. In de gerechten zitten een paar inhoudelijke verwijzingen naar de voorstelling. Zo aten wij runderbavette onder het thema van Europa en de Stier en is de amuse een verwijzing naar een roman van Toon Tellegen. WEG! volgt dus de formule van de eerdere voorstelling Geluk, waar het Nieuw Utrechts Toneel op het dak van de A2 een theater met een geëngageerd thema combineerde met een diner.
Theater op locatie
Het Nieuw Utrechts toneel is als gezelschap gevestigd in Leidsche Rijn, een megalomane vinexwijk, vers uit de verpakking, die nog steeds moet zoeken naar zijn eigen identiteit. De straten zijn zo mooi en nieuw en de wervingsteksten zijn ondanks alles zo positief, dat ik mij er soms bijna in Disneyland waan. Chronische leegstand van een groot deel van een prominent winkelcentrum is dan ook een fascinerende barst in de illusie van deze schijnbaar perfecte voorstad. Want hoeveel kun je nu eigenlijk echt beleven in het belevingscenter? Daarom is het jammer dat de voorstelling WEG! al zo snel de diepere thematiek van de locatie verlaat om het over de Vreemdeling te hebben. Hoe treffend de locatie ook gekozen is en hoe zeer de plek ook werkt in het voordeel van de voorstelling, helaas is het meer theater op locatie dan locatietheater. Onderwerpen als immigratie, onverschilligheid voor het leed op andere continenten en nostalgie passeren de revue maar met de idealistische jarennegentig-PVDA-toon waar Pim Fortuyn en de zijnen zich zo tegen hebben afgezet. Het is precies dat utopische ‘laten we alle grenzen opengooien’-sentiment dat ook in iedere baksteen van Leidsche Rijn zit ingebakken. Hoewel ik er wel bij moet vermelden dat in de voorstelling ook kritiek werd gegeven op het romantiseren en idealiseren van de vreemdeling en de exoot. Het doorgewinterde theaterpubliek zal echter allang bekend zijn met deze argumenten heen en weer.
Hoewel WEG! wel een geëngageerd onderwerp heeft, is het toch niet te beschouwen als een politieke voorstelling en kun je het stuk beter beleven door je mee te laten voeren door de treffende scènes, de grappige personages en de prachtige spanning tussen publiek en performers. Als ervaring is WEG! dan ook een zeer geslaagde voorstelling, maar net als bij de locatie zelf bleef ik toch achter met de vraag wat het geweest had kunnen zijn.
