Openhartig theater over de grenzen

Deze muzikale reis door de geschiedenis van de Europese twintigste eeuw wordt geproduceerd door Dick van der Harst, huiscomponist van LOD, en Koen de Sutter, gastartiest bij het gezelschap. Zij zijn gefascineerd door geschiedenis. En niet door die van de Grote Verhalen, maar juist door de kleine marginale vertellingen. Aan het woord komen dan ook vijf acteurs uit de marges van de Unie: Slovenië, Roemenië, Lapland, Portugal en Ierland. Zij hebben ieder een verhaal dat ze aan de hand van een ‘galerij van herinneringen’, die gevormd wordt door beelden en voorwerpen, tot leven brengen. Zij worden ondersteund door de muziek van LOD, die geïnspireerd is op de muziek van de deelnemende landen, en het beeldverhalencollectief FRÉMOK. Zij zorgen voor de visuele vertaling van de verhalen.

Lingua franca

En wat voor prachtige verhalen! Verhalen over discriminatie, tegenslag, maar ook van hoop en weerbaarheid en niet te vergeten, vol humor. Het eerste verhaal komt uit Ierland. Miles O’Shea vertelt aan de hand van houtsneden een James Joyce-achtig verhaal, over hoe hij met het hart van zijn overleden moeder een whisky gaat drinken. Aangrijpend is het verhaal van Paula Só die op subtiele wijze over de implicaties van de Anjerrevolutie in Portugal vertelt. Eveneens ontroerend is het verhaal van Levente Molnár uit Roemenië, die de Eerste Wereldoorlog tot leven laat komen met behulp van een installatie met fotografie en zeefdruk. De kracht van de voorstelling ligt in de pracht van een goed verhaal. Het verhaal als lingua franca tussen mensen. Een groot gedeelte van de afzonderlijke scènes wordt in de respectievelijke moedertaal opgevoerd en er zullen maar weinig toeschouwers zijn die zowel het Roemeens als het Sloveens machtig zijn. Toch kun je de grote lijnen van een verhaal goed begrijpen, mede door de wijze waarop de verschillende kunstenaars de vertaalslag van taal naar beeld hebben weten te maken.

Vervreemdend

De openhartigheid van de acteurs en musici die de toeschouwers op hun podium uitnodigen, is hartverwarmend. De poging die zij ondernemen om door taal- en cultuurbarrières heen te breken en één kunstwerk te vormen, is lovenswaardig. Het vergt echter wel enig uithoudingsvermogen. Je moet bereid zijn je te laten verrassen door de bijzondere muziek, waarin niet altijd duidelijk een refrein of melodie te ontdekken is. Ook het feit dat in een groot deel van de voorstelling de moedertaal van de verschillende acteurs gehanteerd wordt, kan afschrikken. Zeker wanneer er in die verhalen niet duidelijk genoeg coupures zijn aangebracht, zoals bij het verhaal van de Sloveense actrice Damjana Cerne, dan verslapt de aandacht en werkt het geheel eerder vervreemdend dan inspirerend.

Gelukkig zijn dat maar kleine puntjes in een verder mooie en inspirerende avond. Het enthousiasme waarmee de acteurs, musici en kunstenaars één intelligent en boeiend kunstwerk weten neer te zetten, wekt vertrouwen. Vertrouwen in de kracht van het verhaal: het verhaal dat ons dichterbij elkaar brengt, in plaats van uit elkaar doet gaan.

Stories of Europe – The Attendants’ Gallery van LOD wordt helaas niet meer in Nederland opgevoerd. Klik hier
voor meer informatie.