Met grote blijdschap

En daar staan ze dan als kemphanen tegenover elkaar op het podium, ergens in de bush-bush (al kun je dat aan het toneel niet echt zien) met een paar afgetrapte meubelen om hen heen. Het zijn de broers Luc (Dries Smits) en Ad (Tom Jansen) die elkaar uit het oog zijn verloren, omdat Ad de benen heeft genomen en niets neer van zich liet horen. Waarom? is de grote vraag waar het hier om draait. In de Belgische Ardennen leidt Ad samen met Els (Renée Fokker) een kluizenaarsbestaan. Wat hebben zij te verbergen? Luc probeert daar, met zijn hoogzwangere vriendin Mieke (Oda Spelbos) in zijn kielzog, achter te komen als hij zijn broer op het spoor is gekomen.

Een mooi geheim

Het hele stuk werkt toe naar het ‘familiegeheim’. En ook als je de film niet hebt gezien, is het vrij voorspelbaar. Desalniettemin is het een heel mooi geheim, wat best meer uitgewerkt had mogen worden op het toneel. Misschien zelfs juist op het toneel. Dit stuk leent zich er uitstekend voor om nog dieper uitgewerkt te worden.

Emoties

En daarmee komen we bij het dilemma van Kim van Kooten. Zij heeft zich de wetten van het toneel eigen moeten maken, en dat was niet makkelijk. Ze heeft steeds weer moeten schaven om de filmmanier los te laten. Een belangrijke verandering is dat er is gekozen voor twee locaties waar het verhaal zich afspeelt: het huis van Luc en Mieke in Nederland, en het erf van Ad en Els in de Ardennen. Verder heeft ze de spelers meer ruimte gegeven om een eigen invulling van hun rol te geven. En dat heeft goed uitgepakt met deze sterke, goed gekozen spelers. De karakters laten veel zien van zichzelf, waardoor het je raakt. De emoties lopen regelmatig hoog op in dit stuk over schaamte en angst.

Schuiven met de schuur

Het lijkt nu alsof het Van Kooten prima is gelukt om haar filmversie te bewerken, maar dat is niet helemaal waar. Zo nu en dan lijkt het alsof je toch vanuit je rode pluche stoel naar een beeldbuis zit te kijken. Elke scène werkt toe naar een climax, of beter gezegd een cliffhanger. Om kromme tenen van te krijgen, want zo krijg je het gevoel naar een slechte soap te kijken. Het is echt niet moeilijk om bij dit stuk negentig minuten je aandacht vast te houden; daar heb je dit soort ‘hulpmiddelen’ dus niet bij nodig. Dan zit er nog een filmisch element in: het in- en uitzoomen op de schuur. Op zich kun je dat ook op het toneel doen, maar soms is het geschuif met de schuur overbodig en zelfs storend. Regisseur Porgy heeft hier niet kritisch genoeg naar gekeken.

Meer diepgang

Verder niets dan lof voor de acteurs; zij hebben eruit gehaald wat erin zat. Maar dat het niet zo makkelijk is om een film te bewerken naar een toneelstuk, blijkt wel. Op zich leent het verhaal zich prima voor een theaterstuk, maar de film had nog meer los gelaten mogen worden. Dit had voor nog meer (ja, nog meer) psychologische diepgang gezorgd en had eerder het grote geheim onthuld. Ik zou Van Kooten best nog een kans willen geven in het theater, maar dan moet ze niet nog een keer een film willen bewerken.

Met grote blijdschap toert nog tot en met 8 mei 2004 door Nederland.