Theater / Voorstelling

Ontluisterend beeld van de moderne mens

recensie: Het Toneel Speelt - Geslacht

Een hypermoderne inrichting: design bank, design drankmeubel, design zitzak en design vloerkleed. Hierin zitten vier mensen die elkaar de oren van het hoofd kletsen. Vier haaks op elkaar staande karakters. Iedereen is met zichzelf bezig, niemand luistert echt naar de ander. Het is een ontluisterend beeld van de moderne mens, dat Rob de Graaf schetst in zijn stuk Geslacht bij Het Toneel Speelt. Aardig of vals: alle personages zijn louter met zichzelf bezig. Mede daarom is het onmogelijk mee te voelen met de mensen in deze voorstelling van regisseur Ger Thijs.

~

Het is een merkwaardige verzameling mensen, die dit stuk bevolkt. Een afgetreden homoseksuele wethouder, die zich heeft ontfermd over een verdoolde Chileen. Daarnaast het echtpaar Chra en Ralf. Na jaren huwelijk zijn ze volkomen op elkaar uitgekeken. Ze kunnen niet meer met elkaar opschieten en seks tussen hen is volgens Ralf verworden tot ‘hormonale hygiëne: we moeten er allebei vanaf, en daarom doen we het’. Ralf heeft met iedereen het beste voor, maar door gebrek aan ruggengraat bereikt hij met al zijn diepe inzichten niets. Chra is een cynische carrière-bitch, verslaafd aan drank en sigaretten.

Zwakheden


Toneelschrijver Rob de Graaf plooit rond deze vier personages een zedenschets waarin geslaagde hedendaagse mensen zichzelf zouden kunnen herkennen. Geobsedeerd door hun werk, zijdelings bezig met politiek-correcte doelen zoals het milieu en opvang van vluchtelingen. Tegelijkertijd geketend aan een riedel zwakheden zoals alcohol en tabak. Chra en de homoseksuele wethouder zoeken beiden wanhopig naar warmhartige seks. Maar allen zijn te druk, te gehaast, en te veel bezig met zichzelf om echt te luisteren naar de verlangens van een ander, laat staan om die in te willigen. Regisseur Ger Thijs maakt van deze cynische, kille wereld een komedie die maar niet grappig wil worden.

Zo blijkt het zuipende loeder Chra opeens zielig omdat ze ongeneeslijke kanker heeft. Ze krijst daar doorheen en overheen, en doet zelfs nog een droeve poging de Chileense geliefde van de bevriende wethouder te verleiden. Die Chileen blijkt toch maar niet homoseksueel. En iedereen praat, kakelt, gilt, lacht hysterisch. Maar al die over the top emoties raken de toeschouwer niet echt. Het wil maar niet boeien, al dat geschreeuw en geruzie.

Vervelend


~

De vraag is waarom dit geen geslaagde voorstelling is geworden. Het acteertalent van Mark Rietman (de homoseksuele ambtenaar) en Carine Crutzen (Chra) is boven alle twijfel verheven. Schrijver Rob de Graaf won in 2007 de Toneelschrijfprijs van de Taalunie. Zijn scherpe woordkeuze piekt nu en dan door de woordenbrij heen, al moet gezegd worden dat Geslacht niet zijn beste tekst is; het riekt nogal naar de wrang-komische stukken van de Brit Alan Ayckbourn. Het lijkt erop dat  het probleem vooral zit in de regie. Ger Thijs laat vooral Carine Crutzen alleen maar kwaad zijn, zeuren, schreeuwen. Ze neemt nauwelijks een moment gas terug. De mannen moeten in hun ondertoon grappig klinken, maar ze zijn vooral irritant. Bovendien hapert de spanningsboog, het verhaal struikelt van onthulling naar onthulling. Maar het allerergste is: deze personages zijn zo vervelend, dat hun hele ellende de toeschouwer worst zal wezen.

Geslacht is tot en met 10 juni 2009 te zien. Zie hier voor meer informatie over deze voorstelling.