Mussen & Zwanen (Carolina Dijkhuizen e.a.)

Je moet wel heel veel passie voor je vak hebben, wil je – naast een intensieve rol in een grote productie – een maand lang op je vrije maandag in een klein theater een ander stuk spelen. Carolina Dijkhuizen, Marcel Jonker en Rutger le Poole uit de musical The Lion King staan al anderhalf jaar van dinsdag tot zondag op de planken als Nala, Pumbaa en Zazu in het Fortis Circustheater in Scheveningen. En deze maand spelen ze dus ook vier keer in Amsterdam voor de voorstelling Mussen & Zwanen, samen met vakgenote Leona Philippo (alternate in Aida).

Tegenpolen

Het verhaal draait om twee stellen die elkaar tegenkomen op een verjaardag. Esther en Aram zijn al jaren gelukkig getrouwd. Ze zijn wat zwaarmoedig van aard en leven samen vanuit de beschermende gedachte elkaar vooral geen verdriet en pijn te willen doen. Corine en Rick leven daarentegen onbezorgd, modern en hebben een open relatie. Corine maakt van haar privileges meer gebruik dan Rick. En niet zonder gevolgen. Snel na de eerste ontmoeting tussen de vier dertigers valt Aram voor de sexy en wulpse Corine. In alles is zij de tegenpool van zijn eigen vrouw. Op het feest waar ze elkaar ontmoeten, draagt Corine een sexy vuurrode jurk, terwijl Esther een opaalblauwe lange jurk met bijpassende hoofddoek aanheeft. Ook Rick en Aram verschillen als dag en nacht. Aram is de dikke werknemer en Rick is de gladde zakenman, strak in pak.

Deze botsing van tegenpolen brengt de nadelen en voordelen van zowel een mussen- als een zwanenbestaan in beeld. Zo vergelijkt Corine terloops een affaire met Lassie-rijst: het is chemische rotzooi, maar het lukt altijd en is snel klaar. Hoe mooi het ook klinkt, ook in een moderne vrije relatie is er jaloezie.

Modern hoorspel

Bijna tien jaar geleden werd Mussen & Zwanen voor het eerst op het podium gebracht door Haye van der Heyden. Na de première in 1997 kwam er snel een vervolg, Mussen & Zwanen II, en in het seizoen 2000-2001 werd ook deel drie, Eten & Dansen, uitgebracht. Alle delen zijn volgens dezelfde formule opgezet: minimal comedy met maximaal resultaat.

In het simpele decor van deze Mussen & Zwanen – een muur van kratten zonder bodem zodat je er doorheen kan kijken – schetsen de acteurs de omgeving als in een hoorspel. De geluiden van een dagje varen, zoals de kikkers in het bos, het kabbelende water en vogels worden achter de muur met aanwezige voorwerpen nagebootst. Een fles met water die naast de microfoon langzaam heen en weer wordt geschud, maakt het geluid van peddelende roeiers. Met weinig middelen geven de acteurs zo een treffend beeld van herkenbare situaties. Door een korte omschrijving van de plek en de nagebootste achtergrondgeluiden, kleur je als toeschouwer zelf de situatie en het decor in.

Herkenning

Het ontbreken van een groot decor maakt de acteurs afhankelijk van hun mimiek, de intonatie van de tekst en hun spel. Het viertal weet daarin te overtuigen: door de ironische toon en de komische terzijdes waarin de acteurs hun eigen en elkaars rol becommentariëren, vergeet je soms dat je publiek bent in een theater. Jij bent als stiekeme getuige aanwezig op het feest, of zit aan de waterkant terwijl de stellen langs varen. Deze maand zijn Nala, Pumbaa en Zazu uit The Lion King op maandag geen dieren met menselijke trekken, maar mensen met dierlijke lusten.

Mussen & Zwanen wordt nog op maandag 21 en 28 november gespeeld in het Werkteater in Amsterdam.