Hoezo de hond in de pot vinden?

Wat deze performance nu precies met Waterhouse te maken heeft, is niet geheel duidelijk. Maar dat doet er eigenlijk ook niet toe. De museale context is in ieder geval passend voor deze voorstelling.

Gaberbocchus Press

Wooff! Wooff! is gebaseerd op een verhaal van de schrijver/filosoof Stefan Themerson. Deze van oorsprong Poolse schrijver (1910-1988) werkte ook als filmer en componist. Vanaf 1948 tot en met 1979 gaf hij samen met zijn vrouw Franciszka hun boeken, en dus ook deze tekst, uit bij hun eigen uitgeverij Gaberbocchus Press. ‘t Barre Land heeft hiervan nog een partij kunnen vinden en biedt ze te koop aan na de voorstelling. Het loont alleszins de moeite er een aan te schaffen, want het lezen van Themerson is een bijzondere ervaring. Humoristisch en intellectueel uitdagend tegelijkertijd. In 65 pagina’s een totaal ander universum.

Het is een onwaarschijnlijk verhaal van twee mannen. De eerste wordt ervan beschuldigd karaktermoord op Nietzsche, Wagner en Bergson te hebben gepleegd, wat alleen duidelijk kan worden gemaakt door middel van geblaf. De vriend van de ik-persoon, Lampadephor Metaphrastes, heeft er zijn beroep van gemaakt conflicten te vermijden. Hij is ‘interpretator’, hij vertaalt niet, hij probeert de logica achter bepaalde uitspraken te onderzoeken in opdracht van de grote der aarden. Hij moet alles vanuit verschillende perspectieven bekijken om een groot drama te voorkomen. Zijn werk is daarom ook van essentieel belang voor de wereldvrede. Metaphrastes is zelf wel bang dat het ooit echt logisch gevonden wordt dat zijn linkerbeen en zijn rechterarm worden afgezet en dat het meervoudige perspectief dan ook niet meer kan helpen.

Lagen

Wooff! Wooff! Or who killed Richard Wagner? is geschreven in 1951 en lijkt daarmee nog de ervaringen van de Tweede Wereldoorlog te resoneren. Themerson, zelf van joodse origine, heeft van dichtbij meegemaakt waar een bepaalde logica toe kan leiden. Het stuk heeft meer: het is tevens een verhandeling over de essentie van drama. Maar de humor is nooit ver weg. Die bepaalde lichtheid vind je terug in het spel van Ingejan Ligthart Schenk en de muziek van Roald van Oosten. Op een rustige, maar voortvarende, manier wordt het hele verhaal uit de doeken gedaan. De acteurs staan niet in hun eentje, twee papieren creaturen van de Armeense beeldend kunstenaar Karen Sargysan zijn hun tegenspelers. Vernuftig worden ze ingezet in het spel en ze zijn een waar genot om naar te kijken. Het is frappant te moeten merken dat het kijken naar een kunstwerk toch anders is dan het kijken naar een rekwisiet. Een kunstwerk heeft vaak meerdere lagen, wat zeer passend bij de tekst is.

De akoestiek van het museum was niet altijd optimaal, toch was de gehele performance een groot genoegen om naar te kijken en te luisteren. Niet alleen vormt het een bijzondere kennismaking met het werk van Themerson, het is tevens een uitstekende mogelijkheid kennis te maken met het werk van het Utrechts gezelschap ’t Barre Land. Voor de toeschouwer die bekend is met hun werk vormt het weer een bevestiging van de bijzondere wijze waarop deze spelersgroep theater bedrijft.

Wooff! Wooff! Or who killed Richard Wagner? wordt onregelmatig opgevoerd en is in ieder geval te zien op zondag 15 maart in Utrecht tijdens de Utrechtse Boekenweek en op vrijdag 27 maart in het Groninger Museum.