Rommelige voorstelling over zoektocht naar ideaal vrouwbeeld

Een geurig bad nemen, zich optutten, flamboyante kleren aantrekken: vrouwen houden er een hele reeks rituelen op na in hun pogingen zich goed te voelen en ook nog een aantrekkelijk wezen te zijn. In My Fair Human – van Toneelschuur Producties/Club Lam – bekijken drie heel verschillende vrouwen zichzelf vanuit het veronderstelde ideaalbeeld enerzijds, en anderzijds vanuit wie ze zelf – willen – zijn.
In een door mannen gedomineerde wereld vragen vrouwen zich onvermijdelijk af of ze willen meegaan in de wensen van mannen of dat ze zich daar juist tegen afzetten, zich alleen iets aantrekken van hun eigen behoeftes. Dat is ongeveer het uitgangspunt van My Fair Human van Toneelschuur producties/Club Lam (tekst en regie: Marloes IJpelaar).
De drie personages – die Elizabeth, Eliza en Liza, maar eigenlijk alle drie Eliza – vertegenwoordigen vrouwen in drie stadia van het leven. Oda Spelbos speelt de rijpe, getrouwde vrouw-met-kinderen. Ze is in de overgang, heeft al een heel leven achter zich. Ella Kamerbeek zet de alleenstaande dertiger neer, die wel wil daten, maar niet van plan is zich te settelen en kinderen te krijgen. Zij hangt aan elkaar met kwalen en pijntjes. Valérie van Erven Dorens vertegenwoordigt de milieubewuste Gen Z, inclusief vraagtekens over zaken zoals gender en monogamie.
Schreeuwen
Wat hen bindt, is het werk in de bloemenwinkel van de oudste vrouw. Afwisselend in een badkamer – compleet met rood ligbad – en in de bloemenwinkel schreeuwen ze elkaar op extreem luide toon hun meningen toe over het leven, over mannen, over hun hormonale beslommeringen. Dat praten gaat soms zó snoeihard dat het in een klein theater niet echt aangenaam is.
De vertelling haakt aan bij door hormonen gedreven momenten in vrouwenlevens, zoals de menstruatie, de ovulatie, zwangerschap en de overgang. Elk hormonenprobleem drijft de vrouwen verder weg van het – vooral mannelijke – ideale beeld van de vrouw.
Pygmalion
Het onderwerp is vagelijk geïnspireerd op My Fair Lady, een film en musical over de platte Londense bloemenverkoper Eliza; een vertelling die zelf weer is gebaseerd op het stuk Pygmalion (1913) van G.B. Shaw. Eliza wordt van de straat gehaald door taalprofessor Henry Higgins, die aan de hand van deze scheldende muurbloem wil bewijzen dat hij elk ondergeschoven schepsel kan kneden tot een ideale vrouw.
Wie dit verhaal niet kent, zal de verwijzingen ernaar niet echt terugvinden in My Fair Human; op een paar liedjes na. Zoals ‘Wouldn’t it Be Loverly’ gezongen door Van Erven Dorens, die een uitstekende zangstem heeft. Het lijkt erop dat Marloes IJpelaar vooral het gegeven dat er sprake is van een ‘onhaalbaar’ ideaal vrouwbeeld aan de kaak wil stellen.
Vrouwenvoorstelling
Resultaat is een expliciete vrouwenvoorstelling. Met vrouwengrappen, vrouwenproblemen, vrouwengeilheid, vrouweneenzaamheid. Deze drie vrouwen zijn niet per se solidair met hun soort- en lotgenoten. Ze zijn kattig tegen elkaar. Overladen elkaar met schrijnende kritiek: ‘Op jouw leeftijd was ik al getrouwd. Misschien was ik zelfs al zwanger.’ ‘Jij bent aan het schreeuwen in je eigen bubbel!’ ‘Mensen van jóúw leeftijd…’ – het wederzijdse commentaar is niet vriendelijk, laat staan empathisch.
My Fair Human is erg rommelig, fragmentarisch, een verzameling van statements. Een aantal momenten maakt deze voorstelling niettemin de moeite waard. Zoals de geestige monoloog van de zeer sterk acterende Ella Kamerbeek, de middelste in leeftijd, waarin ze uit de doeken doet hoe frustrerend daten is met vage mannen die geen idee hebben wat vrouwen fijn vinden. En de kwetsbare bekentenis van de oudste, gespeeld door Oda Spelbos: ‘Ik ben boos omdat niemand me zegt dat het zo eenzaam is, dat oud worden.’
Maar eenzaam lijken ze alle drie, ongeacht hun leeftijd. Er mist uiteindelijk een pointe aan My Fair Human: wat zou dan wél de sleutel moeten zijn tot het worden van een gelukkige mens?
Tekst: Marloes IJpelaar
Kostuums: Studio HIEM
Scenografie en licht: Jelmer Tuinstra
Compositie en liedteksten: Charlotte Dommershausen
Fotografie: Daniela Petrovic