Jarige wereldverbeteraars

De verjaardag van de band wordt in november uitbundig gevierd met grote optredens in Amsterdam, Brussel en een vijftal plekken in Frankrijk. Een heel circus met bands uit Frankrijk, Engeland, Amerika, Congo en Ethiopië viert het feestje samen met The Ex. Dat er veel ruimte voor Afrikaanse acts wordt ingelast komt door de liefde van The Ex voor het ‘verloren continent’.

Huriyet – vrijheid

In 2002 tourde de Amsterdamse band drie weken door Ethiopië en afgelopen maart zijn ze er voor nog eens bijna vier weken geweest. Ditmaal in het zuiden, terwijl twee jaar eerder het beter begaanbare noorden werd bezocht. De band speelde er met en voor de plaatselijke bevolking en schreef nummers met bekende lokale muzikanten. Van dit tweede bezoek zijn op Turn nog geen sporen te vinden, aangezien deze in september 2003 is opgenomen, maar de invloed van het eerste Ethiopië-bezoek is duidelijk.

Dat bleek ook al begin januari, toen de band op het Eurosonic-festival speelde. Het opvallendste nummer van dat erg goede concert was Huriyet, een vrijheidssong uit Eritrea. Het bij Turn horende boekje leert dat het lied uit 1991 stamt, de tijd dat Eritrea in een jarenlange oorlog met Ethiopië verkeerde. Het nummer wordt erg mooi gezongen door bassiste Katherina, die wordt begeleid door twee gitaren en een constant handengeklap zoals je dat verwacht bij Afrikaanse muziek. Het zijn het rustige en repeterende ritme en het prachtig klinkende noord-Eritrese dialect die Huriyet zo bijzonder maken. Wàt er wordt gezongen weet je niet, maar door het langzaam opgeschroefde tempo en het koortje dat soms inspringt klinkt het als een mooi, optimistisch nummer.

Assholes Unlimited

Optimisme dat verder nogal eens ontbreekt bij de politiek en sociaal sterk betrokken band. Uit het openingsnummer van de tweede disc, Theme for Konono (Konono is een uit Congo afkomstige groep waarmee The Ex al eens door Nederland tourde en die ook op het verjaardagsfeest zal aantreden), spreekt een bijna grenzeloze moedeloosheid:

“It’s time to stop taking, it’s time to give back.
Too many centuries of exploitation, 21st century and still not free.
Another year another war, wake me when it’s over.”
[…]
“It’s better to dance then to prepare for war.
Unshadow the white lies, we know what’s the score.
Same old stories, same old lies, they’re so boring, no surprise.”

Het nummer eindigt evenwel enigszins positief met “The old world, the new world, the third world agree: for Assholes Unlimited it’s time to retreat,” maar dit lijkt meer een door The Ex lang gekoesterde wens dan de werkelijkheid.

Terwijl de liefde van The Ex uitgaat naar Afrika, kijkt de band met afkeer naar de westerse maatschappij. In Prism Song valt de groep bijvoorbeeld uit tegen de consumeerdrang die de westerse wereld in haar greep houdt. Ook in The Pie moet de westerse maatschappij het ontgelden. Op uiterst vermakelijke wijze wordt ons luisteraars vier manieren geleerd om een taart in het gezicht van een gehate machthebber / onderdrukker te krijgen. Dat varieert van vluchtig voorbij lopen en de plakkerige massa goed in het gezicht draaien tot van een afstandje welgemikt werpen. Ter inspiratie staat een foto van de met taart besmeurde Bill Gates bij de tekst.

Engagement ten top dus weer, in het jubeljaar van The Ex. De band schiet echter bij vlagen wel erg ver door in de verheerlijking van het ‘pure’ Afrika en de afkeer van het ‘verdorven’ westen. Ondanks de ruimschoots volwassen leeftijd gelooft The Ex blijkbaar nog altijd in het sprookje van Rousseaus Nobele Wilde. Maar het zij ze vergeven: Turn is domweg een geweldige plaat van politiek en sociaal bevlogen band.