Don Giovanni als introvert slachtoffer

Geen paniek, Don Giovanni’s wondbloed stroomt langzaam en laat sporen als stigma’s op de handen en gewaden van zijn minnaressen achter, die hem op hun beurt in leven houden. Guths vindingrijke zet laat de psychologische gelaagdheid van de cultfiguur in een nieuw jasje zien en trekt het oeroude verhaal dichter naar het heden.

Bomen
Knap, hoe Guths visie zich in het nachtelijke bosdecor weerspiegelt. Christiaan Schmidt creëert met een draaiend plateau een sombere entourage waarop tussen de hoge bomen soms een bushalte en soms een auto verschijnt. Leporello, door de zeer getalenteerde bariton Adrian Sâmpetrean meesterlijk vertolkt, kent het bos als zijn een eigen huis. Hij weet zelfs zijn meester na een flink heroïneshot – de lastige buikwond hindert de held geenszins zich vanaf de eerste tot de laatste muziekmaat te misdragen – uit de penarie te helpen en de juiste weg tussen de bomen te wijzen. Toch krijgt Don Giovanni’s losbandigheid in de context van zijn onontkoombare dood iets aangrijpends. Véronique Gens als hopeloos verliefde en verwijtende Donna Elvira ontmaskert keer op keer Giovanni’s amoureuse geheimpjes, en in afwisseling met de junk Leporello, die ook ineens vanachter een donkere boom tevoorschijn springt, zorgt ze voor een giocoso gevoel tijdens het drama.

Charme
“Alles draait om charme”, bekent Christopher Maltman, bariton, alias Don Giovanni na afloop. “Niet zijn erotische kunsten maar zijn aanvalligheid maakt hem tot een menselijke figuur – zelfs als schurk blijft hij sympathiek waardoor een eenzijdig keuze tussen vlees en geest onmogelijk blijft.” De Britse bariton vertolkt de verleider sereen en met veel trots maar tegelijkertijd introvert, wat hem een vernieuwende draai geeft. Mark Albrecht, de chef-dirigent van DNO, heeft meer moeite zijn Nederlands Filharmonisch Orkest in een genuanceerde balans te houden maar desalniettemin klinkt het orkest sanguinisch en voortvarend. “Mozarts muziek wordt in deze opera geleid door de hartslag van de personages”, vertelt Marc Albrecht doeltreffend en dat is ook wat de voorstelling levendig houdt. Ondanks alle originele invalshoeken en inventieve bedenksels wordt de voorstelling tussen de bomen in stukjes gehakt en wil het niet echt boeien. Zelfs Il Commendatore, voor het eerst in DNO door bas-bariton Mika Kares gezongen, blijft een vaag figuur die de draagkracht van zijn rol verliest vanwege de steeds meer etterende buikwond – is hij echt nodig om de verwonde Don Giovanni in deze enscenering te doden?

Bezoek
Toch is een avondje Don Giovanni in DNO de moeite waard, alleen al vanwege de ijzersterke cast, Guths vernieuwende blik op een liefdesicoon en last but not least vanwege de eindloos opwindende/meeslepende muziek en een sterk libretto. Het vierhonderd jaar oude verhaal van Tirso de Molina alias Gabriel Téllez over de verleider van Sevilla en de stenen gast inspireert al eeuwen schrijvers, beeldhouwers en componisten en tegenwoordig zelfs wetenschappers en psychologen. De laatsten beweren dat voor de liefde dezelfde vijf fases als voor het sterven gelden: verbijstering, emoties, handeling, verbeelding en aanvaarding – natuurlijk elk in het adequate kader en perspectief van hemelse vreugde of ultiem verdriet. Ken je klassieken!